به گزارش راهبرد معاصر ،به نوشته خبرگزاری رویترز، «رینر بروئل»، سخنگوی وزارت خارجه آلمان در یک کنفرانس خبری مدعی شد که صنایع اروپایی منفعت زیادی در عملیاتی شدن این ساز و کار که قرار است تجارت با ایران را تسهیل کند، خواهند داشت.
اظهارات سخنگوی وزارت خارجه آلمان در حالی مطرح‌شده که دیپلمات‌های اروپایی در جدیدترین موضع‌گیری‌های خود در خصوص ساز و کار موسوم به «اینستکس»، وعده‌دهی برای عملیاتی کردن آن از یک سو و تهدید کردن ایران را از سوی دیگر در دستور کار قرار داده‌اند.
«برونو لومر»، وزیر دارایی فرانسه پنجشنبه ابراز امیدوای کرد اولین معامله «محدود» در چارچوب اینستکس در روزهای آینده انجام شود. او گفت: «ما می‌خواهیم اینستکس ظرف چند روز اجرایی شود و امیدوارم بتوانیم در چند روز آینده آن را عملیاتی کنیم. امیدوارم اولین مبادله [در چارچوب این ساز و کار] در چند روز آینده تکمیل شود. اولین مبادله، مبادله‌ای محدود خواهد بود، ولی این یک نقطه شروع است و ما انتظار داریم که اینستکس ابزاری موثر باشد.»
در همان روز مقام یک کشور اروپایی که اشاره‌ای به نامش نشده بود در گفتوگو با آسوشیتدپرس تهدید کرد در صورتی که گفت‌وگوها با ایران به نتیجه نرسند، کشورهای اروپایی «مکانیسم ماشه» را کلید خواند زد که این ممکن است به احیای تحریم‌های بین‌المللی علیه ایران منجر شود.
این مقام اروپایی در مصاحبه با خبرگزاری آسوشیتدپرس تصریح کرد گفت‌وگوهایی در تمامی سطوح با ایران در جریان است. او گفت «در صورتی که هیچ چیز تغییر نکند»، کشورهای اروپایی ممکن است به مکانیسم تعبیه‌شده در برجام برای حل و فصل اختلافات متوسل شوند که این اقدام در نهایت می‌تواند به بازاعمال تحریم‌ها علیه تهران منجر می‌شود.
یک دیپلمات اروپایی دیگر هم روز پنجشنبه به خبرگزاری رویترز گفته در صورتی که در پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای برجام تردید وجود داشته باشد این کشورها «اینستکس» را راه‌اندازی نخواهند کرد.
انگلیس، آلمان و فرانسه، به عنوان سه کشور اروپاییِ طرفِ توافق هسته‌ای با ایران، از ۱۱ بهمن‌ماه سال گذشته ساز و کار موسوم به «اینستکس» برای تسهیل مبادلات تجاری با ایران را راه‌اندازی کردند.
اینستکس از قرار گرفتن حروف ابتدایی عبارت «Instrument in Support of Trade Exchange» در زبان انگلیسی به معنای «ابزاری برای حمایت از مبادلات تجاری» تشکیل شده است.
این نهاد در فرانسه ثبت شده و مقر آن در پاریس است. اداره آن بر عهده آلمان است و انگلیس هم به عنوان سهامدار در آن مشارکت دارد. ریاست این کنسرسیوم اقتصادی را «پر فیشر»، مدیر سابق کومرتس‌بانک آلمان بر عهده دارد.
اروپایی‌ها ثبت این کانال ویژه را با تأخیر فراوان آغاز کرده و از وعده‌های اولیه برای پوشش دادن مبادلات نفت با ایران عقب‌نشینی کرده‌اند. اینستکس قرار است مبادلات مربوط به مواد غذایی، دارو و تجهیزات پزشکی را پوشش دهد که تحریم نیستند.
مقام‌های جمهوری اسلامی ایران تأکید کرده‌اند این ساز و کار بدون پوشش دادن مبادلات نفت کارآیی ندارد. «بیژن نامدار زنگنه»، وزیر نفت ایران در مصاحبه‌ای با شبکه خبری بلومبرگ گفت که ساز و کار اروپایی‌ها بدون انتقال نفت به خوبی عمل نخواهد کرد.
«حسن روحانی»، رئیس‌جمهور ایران هم روز چهارشنبه اینستکس را ساز و کاری نمایشی دانست. او گفت: ««امروز اینستکس تنها ساز و کاری بدون پول است و اینستکسِ توخالی به هیچ دردی نمی‌خورد، اما اگر اینستکس فعال شده و پول فروش نفت ایران به آنها به واسطه آن حاصل شود با وجود ایرادات آن، می‌توان تا حدی آن اقدام را قبول کرد.»
منبع : فارس