۱۱۲ سد در ایران در دست ساخت است

به گزارش راهبرد معاصر، علیرضا الماسوندی، معاون امور تلفیق و تنظیم گری شرکت منابع آب ایران در نشست خبری دومین روز هجدهمین نمایشگاه تخصصی صنعت آب و تاسیسات آب و فاضلاب ایران، با بیان این مطلب، اظهار داشت: 419 طرح سدسازی مربوط به وزارت نیرو تاکنون اجرا شده که عمدتا در طول انقلاب بوده و 39 میلیارد متر مکعب آب در زمان حاضر تنظیم شده و حجم مخازن ما 57 میلیارد متر مکعب است.

وی افزود: یکی از مشکلات امروز در آب کشور و بحران موجود در بخش‌های مختلف موضوع اصلاح الگوی مصرف و مدیریت آن است که نسبت به دیگر کشورهای منطقه در حوزه کشاورزی راندمان کمتر و در شرب و بهداشت افزایش مصرف داریم، متاسفانه بازچرخانی و تسویه انجام نمی شود و استفاده از آب های غیرمتعارف خیلی شکل نگرفته است.

وی میزان بارندگی سال آبی جاری تا دهم دی امسال در کل کشور را حدود 54 میلیمتر اعلام کرد که اثر 23 درصد کاهش نسبت به بلند مدت دارد.

به گفته این مقام وزارت نیرو، به غیر از استان های یزد، بوشهر و کهگیلویه و بویراحمد، 28 استان دیگر بارندگی زیر نرمال داشته اند.

الماسوندی با بیان اینکه "حتی استان های گیلان و مازندران که بارش هایی به میزان 1000 میلیمتر دارند در شرایط زیر نرمال قرار دارند"، گفت: در تهران هم شرایط بارشی حدود 38 درصد نسبت به بلند مدت کاهش دارد. 

وی افزود: سال قبل سال خشکسالی بوده و باعث شده سدهای موجود در تهران تنها 14 درصد حجم پرشدگی داشته باشند که سال قبل حدود 22 درصد بوده و امسال شرایط خوبی را در مخازن 5 گانه سدهای تهران نداریم. 

الماسوندی از مجموع مصرف حدود 60 میلیارد متر مکعب آب‌های سطحی، 38.2 میلیارد متر مکعب آن را مربوط به بخش کشاورزی، 3.2 درصد شرب و یک میلیارد متر مکعب دیگر را میزان مصرف در بخش صنعت عنوان کرد.

وی به حجم برداشت 45 میلیارد متر مکعبی از منابع اب زیرزمینی اشاره کرد که عمده مصرف آن از محل چاه‌های مجاز و غیر مجاز به میزان 43.8 میلیارد متر مکعب در بخش کشاورزی مصرف می شود. 

الماسوندی گفت: از مجموع منابع مصرفی حدود 105 میلیارد مکعبی به همین میزان شرایط آب تجدید شونده در کشور است که در این زمینه اگر بخواهیم برداشت نُرم داشته باشیم 60 درصد و بر اساس کشورهای اروپایی 40 درصد و بر اساس کشورهایی که بیش از حد برداشت می کنند که حدود 80 درصد است ما 100 درصد آب های تجدیدپذیر را مصرف می‌کنیم که شرایط تنش را ایجاد کرده است.

وی افزود: سرانه مصرف ما در بخشی از کشور نزدیک به 1500 متر مکعب در سال برای هر فرد اعم از شرب و کشاورزی است اما شرایط موجود تنش آبی را شامل می شود. 

معاون شرکت منابع آب ایران گفت: حد تنش آبی بین 1500 متر مکعب است و شرایط نرم در برخی کشورها با توجه به بارش خوبی که دارند بالای 20 هزار متر مکعب است؛ این میزان در بخش مرکزی کشور به 608 متر مکعب به ازای هر نفر رسیده که شرایط تامین را خیلی سخت و پیچیده کرده است.

 الماسوندی گفت: در آینده ممکن است نسل های آتی مشکل آب را حتی در حوزه شرب پیدا کنند و بخش های کشاورزی و صنعت جای خود دارد لذا باید به اصلاح الگوی مصرف در کشاورزی، شرب، صنعت و خدمات توجه کرد.

وی با بیان این که سرانه مصرف ما بیش از متوسط سرانه در جهان است گفت: این سرانه 150 یا 180 لیتر برای هر فرد محسوب می شود اما این رقم در استان های مختلف بویژه استان های گرم بالای 300 لیتر است و در استان های معتدل حدود 230 تا 240 لیتر سرانه مصرف را داریم و در تعدادی از کلانشهرهای ما عمدتا بد مصرف ها بالای 350 لیتر را مصرف و از یارانه ای استفاده ای می کنند که در بخش آب برای شرب قایل می‌شویم.

الماسوندی با اشاره به رونمایی از سند الگوی مصرف و کشت توسط وزارت جهاد کشاورزی افزود: این الگو در شورای عالی آب در حضور رییس جمهوری مطرح و برای اجرا در دو استان به صورت پایلوت مصوب شد. 

وی افزود: دید جهاد کشاورزی این است که تا پایان 1404 نزدیک به 12 میلیارد متر مکعب از مصرف در بخش کشاورزی را کاهش دهد که قابل توجه است؛ امید است منابع اعتباری و مالی آن و شرایط ایجاد شود. 

معاون شرکت منابع آب ایران با اشاره به بارگذاری های بیش از ظرفیت و پتانسیل موجود در حوزه کشاورزی در غرب و جنوب غرب کشور و استان های مرکزی مانند اصفهان گفت: در مشهد برداشت از چاه‌ها تنشی را نسبت به شرایط آبی کشور در منطقه ایجاد کرده و شرایطی است که باید با پدیده های فرونشست و تخریب خاک مواجه هستیم.

وی ادامه داد: از بعد مسایل جانی اگر نرخ فرونشست ما به بالای 9 برسد که تا جاهایی تا 13 سانتی متر هم است، در صورت استمرار تبدیل به فروچاله می‌شود و مخاطراتی را مخصوصا در حوزه شهری خواهد داشت. 

الماسوندی خاطرنشان کرد: از 609 محدوده مطالعاتی آب های زیرزمینی 414 محدوده بحرانی و فوق بحرانی است لذا در کشورهای توسعه یافته که در حوزه آب مسائل حاکمیتی دارند دو موضوع حکمرانی آب های سطحی و تلفیق آن با حکمرانی آب های زیرزمینی مانند کشورهای منطقه مد نظر می گیرد./ تسنیم