راهبرد ایران نسبت به تحولات جنگ در منطقه

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ مقام های ایرانی تأکید می کنند با وجود آسیب به زیرساخت‌های هسته‌ای‌، در هیچ مذاکره‌ آینده‌ای تسلیم دیکته‌ها نخواهند شد، زیرا جنگ تحمیلی 12 روزه رژیم صهیونیستی علیه ایران عبرت های زیادی داشته است.

ایران بر تعامل دیپلماتیک با دولت موقت سوریه و سایر قدرت‌های منطقه‌ای/بین‌المللی برای تضمین حفاظت از دارایی‌هایش تمرکز دارد

تجربه حملات مستقیم به خاک ایران، همبستگی ملی را در صدر اهداف کلان کشور قرار و حمایت از تقویت پدافند، نوسازی ناوگان هوایی و گسترش برنامه موشکی را افزایش داده است. 

مفهوم تهدیدات امنیتی تغییر کرده است و اکنون طیف وسیع‌تری از ایرانیان عادی، رژیم صهیونیستی و آمریکا را به عنوان تهدیدات وجودی مستقیم می‌بینند. در حالی که موضع گیری قاطع مسئولان ادامه دارد، تغییر آشکاری به سمت موضعی ملی‌گرایانه‌تر مشاهده می‌شود.

ایران در فضایی دوگانه ولی متحد عمل می‌کند، از سویی مقام های نظامی از موضع اقتدار همچنان به دنبال نفوذ منطقه‌ای هستند و از سوی دیگر راهبرد ملی عمل‌گرایانه برای تضمین امنیت بلندمدت و جایگاه منطقه‌ای اش از سوی دیپلمات ها به کار ‌گرفته می شود. 

راهبرد ایران پس از سقوط دولت سوریه

ایران راهبردی عمل‌گرایانه با هدف بقا و سازگاری با واقعیت ژئوپلیتیکی جدید اتخاذ کرد. تغییر قابل توجهی در موضع سیاسی تهران ایجاد شده است، ازجمله اینکه تمایل دارد هیئت تحریرالشام را «معارضان مشروع» بخواند که نشان دهنده رویکردی عملگرایانه در تعامل با دلالان قدرت جدید برای محافظت از منافعش است.  

ایران بر تعامل دیپلماتیک با دولت موقت سوریه و سایر قدرت‌های منطقه‌ای/بین‌المللی برای تضمین حفاظت از دارایی‌هایش تمرکز دارد و در حال تدوین راهبردی انعطاف‌پذیر و عمل‌گرایانه برای عبور از چشم‌انداز پیچیده و چالش‌برانگیز سوریه در مرحله جدید است.

راهبرد ایران پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه

پس از جنگ تحمیلی ۱۲ روزه با رژیم صهیونیستی و آمریکا، ایران درگیر چالش های داخلی و راهبردی برای ایجاد توازن مجدد در نفوذ منطقه‌ای خود و تضمین امنیت ملی شد. شعارهای انقلابی همچنان بخش لاینفک هویت ملی و سیاست خارجی است که ریشه در ضدیت با امپریالیسم و ​​مخالفت با آمریکا و رژیم صهیونیستی دارد.

مقام های ایرانی با وارد کردن خساراتی به رژیم صهیونیستی در جنگ و مقاومت در برابر درخواست‌ها برای تسلیم بی‌قید و شرط، موضع علنی مقاومت را حفظ کردند. حملات مستقیم موشکی و پهپادی به رژیم صهیونیستی (نخستین بار در آوریل ۲۰۲۴ میلادی و به طور قابل توجهی در ژوئن سال جاری) به عنوان تلافی ضروری و مشروع برای تثبیت بازدارندگی پس از ترور رهبران ارشد نظامی و حمله به کنسولگری ایران در دمشق انجام شد.

پس از حملات شدید آمریکا و رژیم صهیونیستی به تأسیسات نظامی و هسته‌ای، ایران راهبرد عملیاتی خود را مجدد ارزیابی کرد. در حالی که هدف اساسی حفاظت از حاکمیت ملی همچنان پابرجاست، ایران درگیر مسائل داخلی عمده‌ای در زمینه چگونگی دستیابی به اهداف به شیوه‌ای متفاوت از گذشته شده است.

ایران به دنبال تقویت روابط خود با بازیگران بین‌المللی مانند چین و روسیه برای بازسازی قابلیت‌های نظامی است. ایران در تلاش است تا اصول انقلابی اصلی خود را با نیاز عملی فوری برای تطبیق راهبرد امنیتی در مواجهه با چالش‌های نظامی و دیپلماتیک سهمگین، تطبیق دهد. نتیجه بحث‌های داخلی احتمالاً مسیر اقدامات آینده را در غرب آسیا تعیین خواهد کرد. 

فشار غرب بر سر پرونده هسته‌ای 

 مقام های ایرانی می‌گویند آمریکا و متحدانش مصمم به اتخاذ موضعی قاطع در قبال برنامه هسته‌ای هستند و دولت دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا با طرح مکرر خواسته‌های زیاده خواهانه، جایی برای مذاکره باقی نگذاشته است.

رویکرد فعلی دولت آمریکا به هیچ وجه نشان دهنده آمادگی برای مذاکرات برابر و منصفانه برای تضمین منافع متقابل نیست. ایران تأکید کرده است بدون تضمین لغو تحریم‌ها با آمریکا مذاکره نخواهد کرد و به دلیل نقض توافقات قبلی، به این کشور اعتماد ندارد.

ایران به دنبال تقویت روابط خود با بازیگران بین‌المللی مانند چین و روسیه برای بازسازی قابلیت‌های نظامی است

تهران معتقد است واشنگتن سیاست «فشار حداکثری» را دنبال و از مذاکرات به عنوان ابزاری برای تحمیل شروط خود استفاده می‌کند. هرچند ادعا می شد رئیس جمهور ایران پیش از سفر ولیعهد عربستان به واشنگتن پیامی برایش فرستاد که گمانه‌زنی‌هایی را مبنی بر نگرانی از افزایش همکاری عربستان و آمریکا ایجاد کرد، اما سخنگوی وزارت امور خارجه ایران ارتباط این پیام با مذاکرات آمریکا را رد و تأکید کرد، تهران در حال حاضر مذاکره‌ای با واشنگتن ندارد.

گرچه محمد بن سلمان گفت، عربستان به میانجیگری برای دستیابی به «توافق خوب» میان آمریکا و ایران کمک خواهد کرد، اما این به معنای آن نیست با وجود اظهارات ترامپ مبنی بر آغاز مذاکرات، واشنگتن مذاکراتی آغاز کند. اظهارنظر بن سلمان تأکید بر نقش ریاض به عنوان میانجی منطقه‌ای بود که به دنبال دستیابی به ثبات به شیوه‌ای است که منافع خود و متحدانش را حفظ کند.

 کانال‌های ارتباطی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی همچنان باز است. سفیر ایران به وین، مقر آژانس سفر کرد تا با همتایان چینی و روسی خود در جلسه‌ای با نمایندگان سازمان ملل متحد ملاقات و تأکید کند، از زمان بمباران تأسیسات هسته ای هیچ غنی‌سازی ای انجام نشده است.

ایران همچنان حق خود را برای استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای، ازجمله غنی‌سازی، محفوظ می‌دارد. آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به نیروگاه بوشهر و رآکتور تحقیقاتی تهران دسترسی داشت، اما شرایط امنیتی و ایمنی برای بازرسی سایر تأسیساتی که ادعا می شود اورانیوم با غنای بالا در آنها دفن شده است، فراهم نبود.

با وجود تحریم‌ها، کشورهای اروپایی تلاش می‌کنند درهای دیپلماسی را باز نگه دارند. ایران به تازگی پیشنهادی متعادل به اروپایی‌ها برای جلوگیری از بحران‌های بیشتر ارائه کرد و دورهایی از مذاکرات در سطوح مختلف برگزار شده، اما موفقیت بزرگی به دست نیامده است.

کشورهای اروپایی به دنبال احیای مذاکرات هستند و معتقدند، تحریم‌ها برای تقویت دیپلماسی و نه تضعیف کامل آن در نظر گرفته شده‌اند. با وجود این، وضعیت همچنان پیچیده و بی‌ثبات و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با چالش‌هایی در حفظ نظارت بر برنامه هسته‌ای ایران روبروست.