خودزنی ژرمن‌ها در اوکراین

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ دولت ائتلافی آلمان مجوز تحویل تانک‌های «لئوپارد۲» را به اوکراین صادر کرد و کاخ سفید نیز موافق ارسال تانک‌های «ام۱» آبرامز به کی یف است. اقدامات مشترک برلین و واشنگتن به معنای تلاش برای گسترده تر کردن میدان جنگ خواهد بود. به عبارت بهتر، تصمیم اخیر مقام های آلمانی و آمریکایی به معنای ورود مستقیم این دو (یا به عبارت دیگر، ناتو) در جنگ اوکراین خواهد بود. بدون تردید چنین کنش و اقدامی نمی تواند بدون پاسخ و واکنش از سوی روسیه باشد و حتی ممکن است در آینده ای نزدیک شاهد عملیاتی شدن تهدید مسکو مبنی بر استفاده از موشک های بالستیک باشیم.

 
مقام های کاخ کرملین می گویند چنین اقداماتی به تغییر شکل جنگ منجر می شود؛ منظور مقام های روسی صرفاً تغییر ابزارهای نبرد یا تاکتیک های مواجهه با اوکراین نیست، بلکه این تهدید می تواند معطوف به گزاره ای همچون گسترش میدان نبرد شکل بگیرد. صورتبندی این گزاره چندان دشوار به نظر نمی آید؛ غرب مستقیم وارد صحنه نبرد اوکراین شده است و روسیه نیز در برابر اقداماتی که موازنه نبرد را در شرق اوکراین (به ویژه ژاپورژیا و دونتسک) تغییر دهد، ایستا و بدون تحرک نخواهد ماند.

در اینجا حفظ موازنه قدرت برای ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و همراهانش اهمیت فوق العاده ای دارد، زیرا مسکو به خوبی نسبت به تأثیر معادلات میدانی جنگ اوکراین در انعقاد هرگونه توافق موقت یا دائمی صلح آگاه است.

نکته مهم تر مربوط به آینده پژوهی مناسبات آتی دولت های روسیه و آلمان با یکدیگر خواهد بود. فراموش نکنیم اولاف شولتز، صدراعظم آلمان متعلق به  حزب سوسیال دموکرات این کشور است؛ حزبی که یکی از ایده های کلان خود را در عرصه سیاست خارجی تنش زدایی با مسکو قلمداد می کند و بارها از این رویکرد کلان خود دفاع کرده است.

صدراعظم آلمان متعلق به  حزب سوسیال دموکرات این کشور است؛ حزبی که یکی از ایده های کلان خود را در عرصه سیاست خارجی تنش زدایی با مسکو قلمداد می کند و بارها از این رویکرد کلان خود دفاع کرده است

اکنون سه حزب دولت ائتلافی آلمان (سوسیال دموکرات ها، سبزها و دموکرات های آزاد) به نمادهای ورود برلین به جنگ اوکراین تبدیل شده اند. شاید اگر حزب دموکرات مسیحی که ظاهراً رویکرد تندتری نسبت به مسکو دارد در مسند قدرت در برلین قرار داشت، تصمیم  عاقلانه تری نسبت به دولت ائتلافی کنونی آلمان اتخاذ می کرد.

در هر حال تصمیم اخیر دولت آلمان فارغ از تأثیراتی که در میدان نبرد اوکراین و رقم خوردن حوادثی غیر قابل پیش بینی در این عرصه خواهد داشت، برلین را از مخالف سیاسی به دشمن راهبردی روسیه تبدیل می کند. حتی اگر درنهایت میان روسیه و اوکراین قرارداد صلح منعقد شود (که با توجه به شرایط جاری در میدان نبرد فعلاً بعید به نظر می آید)، خصومت روس ها و ژرمن ها وارد مرحله تازه ای خواهد شد و در آینده پژوهی مناسبات اروپا-مسکو بازتاب ملموسی پیدا خواهد کرد.

نباید فراموش کرد، جنگ اوکراین پدیده ای متأثر از گذشته، تعیین کننده حال و تأثیرگذار بر آینده است. از این رو نباید تحلیل جنگ اوکراین را به وقایع میدانی این منازعه محدود کرد. تلفیقی از نگاه های فرامتنی و آینده پژوهانه در قبال جنگ اوکراین نشان می دهد گسل های راهبردی -امنیتی شکل گرفته در جریان آن به سادگی از بین نخواهد رفت.