خاطره تورم ۴۰درصدی پس از ۲۴ سال زنده شد

به گزارش راهبرد معاصر؛ تازه ترین آمار منتشره از شاخص تورم در دولت دوازدهم نشان می دهد که نرخ تورم بار دیگر از مرز 40 درصد عبور کرده و در دوازده ماهه منتهی به تیرماه امسال به 40.4 درصد رسیده است؛ نرخ تورم دوازده ماهه منتهی به تیر ماه 1398 در مناطق شهری 39.7 درصد و در مناطق روستایی 44.4 درصد برآورد شده است.

البته این آماری است که از سوی مرکز آمار اعلام شده است و مشخص نیست محاسبات تورمی بانک مرکزی در تیرماه به چه عددی رسیده است؛ دولت از آبان 97 اجازه انتشار آمار تورم بانک مرکزی را نمی دهد . احتمالاً علت عدم انتشار آمار تورم بانک مرکزی، اختلاف فاحش تورم محاسبه شده‌ی این بانک با مرکز آمار است.

تورم محاسباتی بانک مرکزی همواره 2.8 تا 3 درصد بالاتر از آمارهای مرکز آمار بود و اگر الان امکان انتشار تورم بانک مرکزی وجود داشت احتمالاً شاخص تورم تیر ماه از 43 درصد هم بالاتر گزارش می شد.

با این حال اما، تورم 40.4 درصدی که از سوی مرکز آمار محاسبه و اعلام شده است هم می توان ملاکی باشد برای ثبت رکوردی کم سابقه از تورم بالا طی 8 دولت گذشته.

دولت روحانی باردیگر رکورددار در بالاترین‌ها شد؛ این بار روحانی رکورددار تورم 40.4 درصدی به اذعان مرکز آمار است؛ در 24 سال گذشته یکبار در دولت سازندگی تورم از 40 درصد عبور کرد و به مرز 50 درصد نزدیک شده بود. در سال 74 (دوره ریاست جمهوری مرحوم هاشمی رفسنجانی) نرخ تورم  49.4 درصد شد! 

بنابراین، بعد از دولت سازندگی، دولت تدبیر و امید رکوردار تورم بیش از 40 درصدی در ایران است؛ طی 24 سال اخیر تورم در هیچ مقطعی به بیش از 40 درصد نرسیده است.

البته دولت روحانی درحالی باید عنوان رکورد تورم 40 درصدی را یدک بکشد که در سال‌های اخیر مدام شعار تورم تک رقمی را تکرار می کرد؛ هرچند براساس آمار و روی کاغذ این شعار برای مقطعی نیز محقق شد ولی نه تنها دوام نداشت بلکه باعث شد فنر تورم که فشرده شده بود باز شود و تورم سرسام آور را به ارمغان بیاورد.

نکته مهم در مرور نرخ تورم در 80 سال گذشته نشان میدهد که درحالی رکورد تورم 40 درصدی بعد از دولت سازندگی به دولت روحانی رسیده است که در سال های جنگ تحمیلی نیز این اعداد و ارقام از تورم در اقتصاد ایران ثبت نشده است.

بالاترین تورم در سال های جنگ تحمیلی و در فاصله سال های 1357 تا 1367 معادل 28.9 درصد در سال 1367 بوده است. کمترین نرخ تورم در این دوره زمانی نیز  6.9 درصد در سال 1364 بود.

به گزارش تسنیم، میانگین نرخ تورم از سال 68 تا 75 در دولت‌های پنجم و ششم 25.3 درصد بوده است. در این مقطع رشد اقتصادی کشور دارای میانگین 5.5درصدی و نرخ بیکاری نیز 9.1 درصد بوده است.

رکورددار بالاترین نرخ تورم در 40 سال اخیر "دولت سازندگی" است؛ تورم در دولت هاشمی به مرز 50 درصد رسید؛ در سال 1374 نرخ تورم به 49.4 درصد افزایش یافت.

گفتنی است، تفکرات حاکم در این دولت و اجرای سیاست های "تعدیل اقتصادی" موجب بروز تورم های بالا در اقتصاد ایران شد هرچند عقب نشینی از سیاست تعدیل در سال های پایانی فعالیت دولت هاشمی موجب کنترل محدود نرخ تورم شد.

پایین ترین نرخ تورم در دولت سازندگی نیز به سال‌های ابتدایی فعالیت این دولت باز می گردد. سال 1369 از معدود سال‌هایی بود که اقتصاد ایران تورمی تک رقمی را شاهد بود. نرخ تورم در سال 1369 برابر با 9 درصد اعلام شده است.

نرخ تورم در دولت‌های هفتم و هشتم یعنی از سال 76 تا 83 معادل 15.8 درصد بوده است ضمن آنکه در این دولت‌ها میانگین رشد اقتصادی 4.2 درصد و نرخ بیکاری 12.8 درصد بوده است.

در دوره فعالیت این دولت اما کاهش شدید قیمت نفت در میانه فعالیت زمینه را برای رشد تورم فراهم کرد. محدوده نوسان نرخ تورم در  سال های فعالیت این دولت بین 12 تا 20 درصد بود.

پایین ترین نرخ تورم در سال های فعالیت دولت اصلاحات به سال 1379 بر می گردد. در این سال نرخ تورم 12.9 درصد بود. سال 1378 نیز تورم با ثبت عدد 20.1 درصد، بالاترین تجربه تورمی دولت اصلاحات بود. در سالهای 1379 تا 1383 نرخ تورم در محدوده 12 تا 15 درصدی در نوسان بود.

آن‌طور که آمارهای رسمی نشان می‌دهد میانگین نرخ تورم در دولت‌های نهم و دهم طی سال‌های 84 تا 91 معادل 17.7 درصد بوده است. البته در این سال‌ها میانگین رشد اقتصادی 3.3 درصد و نرخ بیکاری 11.7 درصد بوده است.

بالاترین نرخ تورم ثبت شده در سال‌های فعالیت دولت احمدی نژاد برابر با 34.7 درصد در سال 1392 است و پایین ترین نرخ تورم نیز در اولین سال فعالیت این دولت یعنی سال 1384 اتفاق افتاد. نرخ تورم در این سال برابر با 10.4 درصد بود.

همچنین طبق آخرین آمار اعلامی بانک مرکزی، در دولت یازدهم نرخ تورم در خردادماه 94 (آخرین تورم اعلامی در دولت یازدهم) 15.6 درصد، رشد اقتصادی 3 درصد و بیکاری 10.8 درصد بوده است.

طبق آخرین گزارش بانک مرکزی تورم در آبان سال 97 معادل 18.4 درصد شده بود؛ و تازه ترین آمار تورمی منتشره از سوی مرکز آمار نشان میدهد در دوازده ماهه منتهی به تیرماه امسال تورم از 40.4 درصد عبور کرده است.

دولت یازدهم در فاصله سال های 1392 تا 1396 توانست آرامشی تورمی را ایجاد کند ولی این آرامش دوام نداشت و از سال 97 رسماً استارت تورم های نجومی زده شد.

 پایین ترین نرخ تورم در سال 1395 برابر با 9 درصد و بالاترین نرخ تورم این دولت برابر با 40.4 درصد تیرماه سال 98 ثبت شده است.

تورم 40 درصدی مصداق کوچکی از واقعیت اقتصادی و حال و هوای سفره مردم است؛ تورم یکی از رایج ترین معیارها برای قضاوت در خصوص معاش و رفاه مردم است.

هرچند دولت روحانی معتقد است تورم بیانگر شتاب قیمت هاست و زمانی که با وجود فشارهای سنگین بر خانوار از تورم تک رقمی سخن می گفتند مدام تاکید می کردند که دولت مانع از رشد قیمتها شده است. در تمام دولت هایی که از بعد از انقلاب روی کار آمده اند شعار تورم تک رقمی و کاهش قیمت ها داده شده ولی همانطور که آمارهای رسمی بانک مرکزی نشان میدهد ایران تا کنون به جز سال هایی معدود نتوانسته است با نرخ تورم تک رقمی سال خود را به پایان برساند.

دولت روحانی بیش از دولت‌های قبلی شعار تورم تک رقمی را سرداد و برای مدتی توانست این شعار را عملی کند هرچند همان زمان هم تورم تک رقمی بیشتر روی کاغذ خودنمایی می کرد تا در واقعیت اقتصاد ایران و سفره مردم!

شاید توجیه دولت از تورم افسارگسیخته امسال، تحریم و فشارهای غرب بر اقتصاد ایران باشد اما مشاهده تورم سال های جنگ تحمیلی نشان میدهد که در زمان جنگ هم این تورم ها را در اقتصاد نداشتیم.