میرقاسم مؤمنی، کارشناس مسائل قفقاز در گفت‌وگو با «راهبرد معاصر» مطرح کرد:
لزوم ورود بازیگران منطقه ای برای حل مناقشه قره‌باغ
میرقاسم مؤمنی، کارشناس مسائل قفقاز با بیان اینکه درگیری میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر دور زدن محاصره هاست، گفت: مناقشه قره‌باغ بدون حضور و مداخله مستقیم روسیه به نتیجه خاصی نمی‌رسد. ایران نیز به‌عنوان کشور هم‌مرز با ارمنستان، جمهوری آذربایجان و منطقه قره‌باغ درصدد حفظ امنیت و تثبیت منافع اقتصادی مورد نظر خود است.
به گزارش «راهبرد معاصر»؛ چندی پیش در کریدور لاچین و در منطقه قره باغ درگیری میان نیروهای نظامی ارمنستان و جمهوری آذربایجان رخ داد که به جان باختن چندین نفر در هر دو طرف منجر شد.
رسانه های ارمنی اعلام کردند، گروهی نفوذی از نظامیان آذربایجان خودروی کارکنان اداره گذرنامه و روادید پلیس را هدف قرار دادند که در این حمله سه افسر پلیس کشته و یک نفر دیگر زخمی شدند.
در حال حاضر صلحی در قره باغ اتفاق نیفتاده است، بلکه از سال 2020 بعد از جنگ 40 روزه آذربایجان و ارمنستان، دو طرف آتش بس موقتی پذیرفته اند تا حدود مرزها مشخص و تعیین شود
میرقاسم مؤمنی، کارشناس مسائل قفقاز درباره چرایی ازسرگیری تنش میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان بر سر موضوع قره باغ به «راهبرد معاصر» گفت: مناقشه قره باغ موضوعی است که از جنبه بین المللی باید بررسی شود، یعنی موضوعات میان باکو و ایروان دوجانبه حل و فصل نمی شود، بلکه در حل چالش‌های فی مابین بازیگران دیگری به جز ارمنستان و آذربایجان حضور دارند که در مناقشه قره باغ و قفقاز ذی نفوذ هستند؛ کشورهایی مانند ترکیه، روسیه، ایران، اروپا و آمریکا که با وجود آنها باید موضوعات بررسی شود و مناقشه قره باغ پایان یابد.
وی افزود: در حال حاضر صلحی در قره باغ اتفاق نیفتاده است، بلکه از سال 2020 بعد از جنگ 40 روزه آذربایجان و ارمنستان، دو طرف آتش بس موقتی پذیرفته اند تا حدود مرزها مشخص و تعیین شود. موضوع مهم و لاینحل میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان باز شدن دالان های زنگزور و لاچین است.
کارشناس مسائل قفقاز عنوان کرد: از سویی جمهوری آذربایجان تلاش می کند سران ارمنستان را به باز کردن دالان زنگزور اقناع کند و از سوی دیگر ارمنستانی ها بر روی باز کردن دالان لاچین از سوی آذربایجان تأکید می کنند؛ مناقشه ای که همچنان حل نشده و آذری ها دالان لاچین را بسته اند و ارتباط میان منطقه خودمختار قره باغ و ارمنستان را مسدود کرده اند، در حالی که آذری ها به دنبال باز کردن دالان زنگزور هستند تا به‌وسیله این دالان از خاک ارمنستان به نخجوان بروند.
مؤمنی معتقد است: ترکیه و رژیم صهیونیستی خود را مهم‌ترین و بانفوذترین کشورها در مناقشه قره باغ می دانند و تلاش می کنند با تحمیل فشار مضاعف به سران ارمنستان، این کشور را به باز کردن دالان زنگزور راضی کنند، ضمن اینکه مناقشات گازی در این منطقه به خودی خود باقی است، به طوری که آذری ها درصددند گاز و ترانزیت خود را از مسیر آذربایجان و زنگزور به نخجوان و ترکیه ببرند.
وی افزود: روس ها نسبت به نفت و گازی که اروپا مشتری اصلی آن‌هاست حساس هستند، لذا مناقشه قره باغ دارای پیچیدگی های امنیتی-سیاسی و ملاحظات خاص خود است که به نظر نمی‌آید به سرعت حل شود.
مؤمنی درباره منافع ایران در ارمنستان و در مناقشه قره‌باغ تصریح کرد: ایران به عنوان کشور هم مرز با ارمنستان، جمهوری آذربایجان و منطقه قره باغ درصدد حفظ امنیت و تثبیت منافع اقتصادی مورد نظر خود است، به این معنا که اگر دالان زنگزور باز شود، تنها راهمان به اوراسیا به جز آذربایجان و ترکیه بسته می شود و ایران در محاصره کامل قرار می گیرد؛ موضوعی که تبعات و بازتاب های اقتصادی و امنیتی مهمی برایمان به دنبال دارد.
کارشناس مسائل قفقاز درباره چرایی درگیری های رخ داده میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان توضیح داد: درگیری میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان بر سر دور زدن محاصره هاست. وجود ابهامات مختلف، زورآزمایی و نشان دادن چنگ و دندان به هم برای گرفتن امتیاز دالان های لاچین و زنگزور دلایل اصلی درگیری های مسلحانه در مرز دو کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان است.
مؤمنی عنوان کرد: مناقشه قره باغ بدون حضور و دخالت مستقیم روسیه به نتیجه خاصی نمی رسد، زیرا روس ها در تصمیم گیری های قره باغ نقش مهمی دارند. سیاست هایی که روسیه در قفقاز دارد، اجازه نمی دهد بدون حفظ منافع روسیه هیچ موافقت‌نامه‌ای در قره باغ و جمهوری آذربایجان امضا شود، به همین دلیل بدون حضور روس ها، ارمنستان و آذربایجان به صلح پایدار دست نمی یابند. اروپا و آمریکا نیز در زمینه قره باغ به تنهایی نمی توانند تصمیم بگیرند، زیرا نیروهای حافظ صلح روسیه در قره باغ مستقر هستند و در خطوط جنگ مقدم میان ارمنستان و آذربایجان حضور دارند.
کارشناس مسائل قفقاز توضیح داد: طبق توافق از پیش نوشته شده، سربازان روسی در مرز میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان حضور دارند. علاوه بر این، روابط اقتصادی و لابی ارامنه ای که در روسیه هستند به شدت قوی است.
وی تصریح کرد: تعداد ارامنه ای که در روسیه زندگی می کنند، به مراتب بیشتر از ارامنه ای است که در ارمنستان زندگی می کنند، به طوری که برآوردها نشان می دهد حدود 5 میلیون ارمنی در روسیه و 3 میلیون نفر در ارمنستان زندگی می کنند. نقطه نظرات ارمنی های ساکن روسیه در زمینه قفقاز بسیار مهم است و این افراد روی سیاست های روسیه در ارمنستان تأثیر می گذارند.