ماجرای رتبه های غلط رتبه بندی معلمان چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر در شرایطی که رتبه‌بندی معلمان پس از 10 سال تأخیر در دولت سیزدهم وارد فاز عملیاتی خود شده است و بیش از 40 هزار میلیارد تومان برای اجرای آن اختصاص یافت و طبیعتاً این روند باید منجر به ایجاد رضایت نسبی در بدنه معلمان می‌شد اما سوء‌مدیریت مسئولان در اسفند ماه منجر به نارضایتی گسترده فرهنگیان بابت معوقات رتبه‌بندی شد.

98درصد معلمان ناراضی از رتبه‌های تعیین‌شده در جریان رتبه‌بندی؟!

مشکلات رتبه‌بندی معلمان اما به همین موارد ختم نمی‌شود و ابعاد مختلفی دارد، در این گزارش به بررسی رتبه‌های تعلق‌گرفته به معلمان پرداختیم که در نهایت به‌جای رضایت نسبی، به اعتراضات بسیاری از معلمان منجر شد.

برخی معلمان معتقدند که رتبه‌های اختصاص‌یافته به آنها غیرواقعی و بسیار پایین‌تر از رتبه واقعی آنها بر اساس مدارک بارگذاری‌شده، تعیین شده است؛ جواد نیک‌بین؛ نماینده مردم کاشمر در مجلس شورای اسلامی درباره نارضایتی گسترده معلمان از رتبه‌بندی انجام‌شده می‌‌گوید: لازم است رئیس‌جمهور به نحوه اجرای قانون رتبه‌بندی ورود جدی کند البته استعفا و جاری شدن این فرهنگ خوب است اما کافی نیست و ما از روحیه استعفا استقبال می‌کنیم اما اکنون 98 درصد از جامعه فرهنگیان از رویه اجرای رتبه‌بندی رضایت ندارند و شاخصه‌ها به‌درستی مشخص نشده است و شاهد اجرای سلیقه‌ای رتبه‌بندی هستیم و این وضعیت در شأن معلمان نیست، از شخص رئیس‌جمهور می‌خواهم به این نحوه اجرا ورود کند.

دستاورد ضعیف کمیسیون آموزش مجلس در قانون نظام رتبه بندی معلمان

سازوکار اجرای رتبه‌بندی معلمان از سوی آموزش و پرورش، اعتراضات بسیاری را شکل داد البته از امروز (شنبه 19 فروردین) فرآیند ثبت اعتراضات معلمان به رتبه‌های تعیین‌شده آغاز شده است اما کارشناسان معتقدند قانون نظام رتبه‌بندی معلمان که توسط کمیسیون آموزش مجلس مورد اعمال نظر و تغییرات بسیاری قرار گرفت با ضعف‌های آشکاری مواجه است از جمله دقیق نبودن دامنه شمول، معلوم نبودن اولویت‌بندی میان شاخص‌های رتبه‌‌ها و وزن آن‌ها، مشخص نبودن وضعیت همسان‌سازی معلمان بازنشسته قبل و بعد از تاریخ 31 شهریور 1400.

معلمان درباره رتبه‌های غیرواقعی تعیین‌شده، صحبت‌های مختلفی دارند که در ادامه این مطلب در گفت‌وگو با تعدادی از معلمان استان‌‌های مختلف کشور، روایتی از اشکالات رتبه‌بندی را مرور کرده‌ایم.

معلمی با 30 سال سابقه کار در فرآیند رتبه‌بندی فاقد رتبه!

معلمی با 30 سال سابقه کار از استان اصفهان درباره رتبه تعیین‌شده خود می‌گوید: "15 سال مدیر مدرسه بودم و مدت طولانی نیز در مناطق محروم به‌عنوان معلم مشغول تدریس بودم، وضعیت به‌گونه‌ای بود که به‌دلیل بارش بسیار برف به‌مدت یک ماه نمی‌توانستم به خانه بازگردم، سرانجام مهر سال 1401  با 30 سال سابقه کار بازنشسته شدم اما در کمال تعجب در فرآیند رتبه‌بندی فاقد رتبه تعیین شدم! به‌عنوان مدیر مدرسه، عضو شورا و انجمن اولیا و مربیان بودم که مجموع این موارد 60 امتیاز دارد اما به بنده 42 امتیاز تعلق گرفت.

بنده امتیاز 119 کسب کردم اما برای کسب رتبه یک باید 120 امتیاز کسب می‌کردیم بنابراین فاقد رتبه تعیین شدم! این در حالی است که معاون و معلم مدرسه‌ای که مدیر آن بودم، رتبه 4 را کسب کرده‌اند اما بنده به‌عنوان مدیر مدرسه بعد از 30 سال سابقه کار فاقد رتبه تعیین شدم و واقعاً احساس پوچی و شرم نزد خانواده دارم.

در منطقه ما افرادی که رتبه 5 را کسب کردند بسیار کم هستند و اکثر افراد فاقد رتبه هستند یا رتبه یک و دو را کسب کرده‌اند و این روند منجر به ایجاد نارضایتی بسیاری شده است؛ رتبه‌بندی با این شیوه واقعاً یک حق‌کُشی بود.

پول‌دادن برای تولید مقاله به اسم برخی معلمان برای کسب رتبه‌های بالاتر!

معلمی با 9 سال سابقه کار از شهرستان اُرزوئیه در استان کرمان درباره رتبه خود می‌گوید:فاقد رتبه تعیین شده‌ام؛ در بخش شایستگی‌های تخصصی، عمومی و تجربه رتبه 3 را کسب کردم اما در قسمت شایستگی‌های حرفه‌ای که تأیید آن به‌عهده مدیر مدرسه است، امتیاز پایین به من تعلق گرفت.

مواردی مانند شرکت در اردوهای جهادی یا مؤسسات خیریه دارای امتیاز بود و باید مستندات و مدارک را بارگذاری می‌کردیم اما، مگر فردی که به مؤسسات خیریه کمک می‌کند از آنها مدرک می‌گیرد؟ برخی معلمان در دوران کرونا تلاش بسیاری کردند تا برای دانش‌آموزان خود موبایل تهیه کنند، آیا برای این اقدامات مدرک دارند؟

نحوه امتیاز‌دهی در رتبه‌بندی اشکالات بسیاری داشت و نمی‌توان معلمان مقاطع تحصیلی مختلف را با یک فرم ارزیابی کرد حتی برخی افراد برای جمع‌آوری مستندات به روش‌های غیرقانونی متوسل شدند به‌عنوان مثال پول دادند تا به اسم آنها مقاله ثبت شود یا از مؤسسات خیریه، مدرک دریافت کنند! معلم روستا و مناطق محروم که فقط به فکر کیفیت کار است، فرصتی برای شرکت در مسابقات و جمع‌آوری مستندات ندارد، آیا معلم بودن او امتیاز ندارد؟

وزارت آموزش و پرورش برای رتبه‌های 1 تا 5 سهمیه تعیین کرده است؟!

معلمی از استان کردستان درباره رتبه‌بندی می‌گوید: «ابتدا رتبه بنده 4 تعیین شد اما بعد از ارزیابی مجدد آن را به رتبه دو تقلیل دادند؛ هم‌اکنون  بیشتر فرهنگیان در رتبه‌های دو و سه ساماندهی شده‌اند و بیش از 10 نفر از معلمان شاغل در مدرسه ما رتبه دو و سه را کسب کرده‌اند به‌عنوان مثال همکاری با 30 سال سابقه کار، رتبه دو را دریافت کرده است! این احتمال وجود دارد که ارزیابان، مدارک و مستندات بارگذاری‌شده را دقیق بررسی نکرده‌اند یا به‌صورت سلیقه‌ای رفتار شده است مثلاً ارزیابی سهلگیر بوده است و دیگری سختگیر.

شرایط به‌گونه‌ای شده است که این گمانه را تقویت می‌کند که وزارت آموزش و پرورش برای رتبه‌های 1 تا 5 سهمیه تعیین کرده و از ارزیابان خواسته است طبق سهمیه‌ها رتبه معلمان را تعیین کنند.

در بخش شایستگی‌های عمومی موضوع اعتقادات مطرح شده است اما چگونه می‌خواهند اعتقاد یک معلم را ارزیابی کنند که بابت این موضوع به برخی معلمان امتیاز کمتری داده‌اند، این سبک از رتبه‌بندی منجر به ایجاد نارضایتی می‌شود.»

قصور کمیسیون آموزش مجلس در ماجرای مشکلات رتبه بندی معلمان

در شرایطی که هدف‌گذاری این بود تا رتبه‌بندی معلمان به ارتقای کیفیت در مدارس کشور منجر شود اما تا امروز با توجه به خلل‌های جدی که در نحوه اجرای رتبه‌بندی وجود داشته است، نه‌تنها این هدف محقق نشد بلکه این سبک از کار به بستری برای شکل‌گیری نارضایتی معلمان تبدیل شده است!

از سوی دیگر کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس همواره تلاش می‌کند تا قصور ایجادشده در این ماجرا را به گردن سازمان برنامه و بودجه و سازمان استخدامی بیندازد اما آن‌گونه که سازمان اداری و استخدامی اعلام کرده است: بازه زمانی پیشنهادی دولت برای اجرای طرح رتبه‌بندی معلمان 3 سال بود اما مجلس این زمان را بدون در نظر گرفتن ظرفیت آموزش و پرورش، به 3 ماه تقلیل داد! آیا این زمان‌بندی برای تعیین صلاحیت بیش از 900 هزار نفر معلم، کافی است؟!

با این حال، رضا مراد صحرایی؛ سرپرست آموزش و پرورش قول داده است که تمام اعتراضات معلمان بررسی شود؛ او دراین‌باره گفته است: اگر معلمی مدارک را بارگذاری کرده است اما مشاهده نشده است یا فراموش کرده بارگذاری کند حق او را مطابق رتبه‌ای که مستحق است، خواهیم داد همچنین از روز شنبه 19 فروردین گروهی به‌منظور بررسی رتبه‌های تمام معلمان فعالیت خود را آغاز می‌کنند.

حال باید دید پس از بررسی اعتراضات معلمان، رتبه‌های تعیین‌شده دستخوش چه تغییراتی خواهد شد و آیا نارضایتی معلمان از رتبه‌های تعیین‌شده از میان خواهد رفت./تسنیم