نزاع بر سر ریشه‌های تورم؛ ارز یا نقدینگی؟-راهبرد معاصر
مجلس سازوکار تعهدات و بازپرداخت بدهی‌های دولت را مشخص کرد آخرین وضعیت بازار میوه و صیفی در آستانه عید مبعث ماجرای گل جنجالی ستاره استقلال به پرسپولیس عکس| هشدار AFC به پرسپولیس؛ مراقب این بازیکن باشید ستاره‌های غایب پرسپولیس مقابل الدحیل مشخص شدند افزایش ۱۰۴ هزار نفری جمعیت میلیونرهای ایران در ۱ سال/ کسب رتبه دوم در جهان چگونه جلوی سندسازی بانک‌ها برای دریافت پاداش گرفته شد؟ پیشنهاد عجیب به پرسپولیس کمیته استیناف رأی جنجالی را عوض کرد! نرخ ارز کالاهای اساسی و نهاده‌های کشاورزی اعلام شد + فهرست کدام اساتید اصلاح طلب در نشست با وزیر کشور سخن گفتند؟ وضعیت بورس امروز 10 مهر 1402 تعیین اعتبار برای پوشش هزینه خدمات مدیریت طرح‌های تملک دارایی‌های سرمایه‌ای مجوز مجلس به سازمان محیط زیست برای نظارت بر واحدهای آلاینده اسلحه پنهان پرسپولیس در بازی با الدحیل قول بزرگ خطیر: من بدهی برای استقلال نمی‌گذارم! نظر رهبر انقلاب درباره وجوب بی‌اعتبار شدن اسناد قولنامه‌ای فصل الخطاب است مرحله سوم فروش خودرو در سامانه یکپارچه در انتظار اطلاعیه سازمان حمایت بازیکن اسبق پرسپولیس به فولاد نزدیک شد افزایش قیمت دلار در مرکز مبادله ارزی اجرای استاندارد خدمات پس از فروش خودرو و لوازم خانگی الزامی شد آخرین قیمت طلا، سکه، دلار و یورو امروز ۱۰ مهر ۱۴۰۲ سرلشکر باقری: سیره پیامبر(ص) هدایتگر مسیر پرتلاطم بشریت امروز به سوی حقیقت است آیت الله رئیسی: ما مدعی حقوق بشر هستیم و غرب متهم شکست پروژه ضدامنیتی موسوم به «جمعه خونین» در زاهدان رزمایش مشترک پهپادی ارتش برگزار می‌شود چه خودرو‌هایی در مرحله سوم فروش سامانه یکپارچه عرضه می‌شود؟ سرلشکر سلامی: وحدت ارتش و سپاه نقطه امید رهبر انقلاب و موجب یاس دشمنان است تجهیزات جاسوسی «N S A» در اختیار دستگاه امنیتی ایران+ جزئیات قالیباف: محیط زیست از دغدغه‌های اصلی و راهبردهای اصلی کشور محسوب می‌شود آخرین وضعیت اجرای قانون رتبه‌بندی معلمان از زبان عضو ناظر مجلس بانک‌هایی که به بنگاه‌داری اصرار می کنند، اخطار می‌گیرند پیشنهاد بلژیکی ها برای ساخت مسکن در ایران دستور رئیس جمهور درباره عزل سریع برخی مدیران ناکارآمد قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ مهر ۱۴۰۲+ جدول وزارت اقتصاد: تیم اقتصادی دولت در موضوع مسکن اختلاف راهبردی ندارند دیوارنگاره‌ای که قانون شد/بانک ها موظف به تکمیل اطلاعات خود در سامانه سمات شدند قیمت جهانی نفت امروز ۱۰ مهر ۱۴۰۲ قیمت جهانی طلا امروز ۱۰ مهر ۱۴۰۲ پرداخت تسهیلات ارزان قیمت به مشاغل خانگی در برنامه هفتم چه مقدار از تسهیلات اشتغال روستایی باقی مانده است؟ ترکیب احتمالی پرسپولیس مقابل الدحیل+ ساعت و زمان دیدار بازیکنی که قرارداد دارد اما برای استقلال نمی‌تواند بازی کند! پیام قلعه‌نویی برای گل‌محمدی؛ نمی‌توانم به تو بله بگویم! قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۱۰ مهر ۱۴۰۲+ جدول باقری: با انریکه مورا گفتگوی صریحی داشتیم دیدار نماینده ویژه آمریکا در امور ایران با گروسی و مورا دبیرکل شورای همکای خلیج فارس: از اهتمام ایران برای ارتقای سطح همکاری‌ها در منطقه استقبال می‌کنیم قوت گرفتن احتمال تعطیلی دولت آمریکا قدردانی وزیر خارجه لبنان از حمایت سازنده ایران از این کشور ادعای وزیر خارجه رژیم صهیونیستی درباره سازش با عربستان سعودی دیدار وزرای خارجه ایران و هلند در نیویورک ریابکوف: روسیه برای ازسرگرفتن کار بر روی برجام آمادگی دارد بیانیه تند پارلمان عربی علیه رژیم اشغالگر بن‌سلمان: روابط با ایران رو به پیشرفت است رویترز مدعی گفت‌وگوی قطر با ایران و آمریکا درباره موضوع هسته‌ای شد وزیر خارجه سعودی خطاب به امیرعبداللهیان: در عربستان منتظر شما هستیم لاوروف: نقش بریکس در حل مشکلات جهانی در حال افزایش است کنعانی: توانمندی‌های موشکی و پهپادی ایران در چارچوب دکترین نظامی شفاف قرار دارد دیدار امیرعبداللهیان با وزرای خارجه سوئیس و سنگاپور متهم اصلی پرونده حمله به حرم مطهر شاهچراغ(ع) به اعدام محکوم شد توضیحات قوه قضائیه درباره شرایط زندان زنان عناصر ضد امنیتی توسط سربازان گمنام امام زمان در قرچک دستگیر شدند کسب درجه عالی انستیتو پاستور ایران در تشخیص آبله میمونی دستگیری عامل اصلی برنامه‌ریزی ناامنی در استان فارس ممنوعیت‌ها و محدودیت‌های ترافیکی راهپیمایی جاماندگان اربعین در تهران محور هزار بازگشایی شد ترافیک پرحجم بازگشت زائران از مرزهای 6 گانه مجازات شهادت دروغ چیست؟ مرتضی پورصمدی درگذشت وزش باد و گرد و خاک در تهران اگر «گذرنامه» در عراق گم شد چه باید کرد؟ آخرین آمار ورود و خروج زائران اربعین حسینی+ جزئیات گزارشی از دادگاه حمید نوری سربازان غایب نمی‌توانند به پیاده‌روی اربعین عراق بروند توضیحات رئیس قوه قضائیه در مورد موضوع حجاب و عفاف و ناهنجاری‌های اجتماعی سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا درگذشت مجری با سابقه تلویزیون اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب ناشنیده های آشکار عملیات کربلای چهار افزایش آثار ارسالی به جشنواره فیلم فجر طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند برگشت رامبد جوان به تلوزیون با «خندوانه» و مسابقه‌ای جدید بلیت سینما ارزان شد؟ اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ویدیو | کاهش ۰.۲ درصدی نقدینگی در فروردین؛ گامی بلند درجهت کنترل نرخ تورم ویدیو |بریکس؛ شتاب دهنده مسیر توسعه اقتصادی ایران اینفوگرافیک| ۱۰ گام تا رسیدن به امنیت سایبری مناسب ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است

نزاع بر سر ریشه‌های تورم؛ ارز یا نقدینگی؟

در حالی حسین درودیان ماهیت تکانه‌های تورمی را در نقطه شروع، مستقل از نقدینگی می‌داند و آن را متأثر از ناترازی ارزی عنوان می‌کند، سیدعلی مدنی‌زاده ۴ عامل ناترازی مالی دولت، ناترازی بانک‌ها، ناترازی ارزی و انتظارات تورمی را در ایجاد تورم مؤثر می‌داند.
تاریخ انتشار: ۱۵:۲۷ - ۳۰ ارديبهشت ۱۴۰۲ - 2023 May 20
کد خبر: ۱۸۴۹۹۳

به گزارش راهبرد معاصر؛ اولین نشست از سلسله نشست «تورم؛ ریشه‌‎ها و راهکارها» ذیل گفتگوهای مسیر پیشرفت، با موضوع «سیاستگذاری مهار تورم در مختصات اقتصاد ایران» روز یکشنبه 24 اردیبهشت‎‌‌ماه، با همکاری اندیشکده اقتصاد مقاومتی و خانه اندیشه‌ورزان برگزار شد.

 

در این نشست حسین درودیان ماهیت تکانه‌های تورمی را در نقطه شروع، مستقل از نقدینگی دانست و آن را متأثر از ناترازی ارزی و سپس درونزایی پول عنوان کرد که در نهایت موجب تبعیت نقدینگی از تورم می‌شود.

 

سیدعلی مدنی‌زاده نیز با لزوم تفکیک قائل شدن میان عوامل کوتاه‌مدت و بلندمدت تورم، چهار عامل ناترازی مالی دولت، ناترازی بانک‌ها، ناترازی ارزی و انتظارات تورمی را در ایجاد تورم مؤثر دانست و سیاستگذاری فعالانه پولی را در چارچوب «هدفگذاری ارزی»، «هدفگذاری پولی» و «هدفگذاری تورم» توصیه کرد.

 

ماهیت متفاوت تورم متوسط و بلندمدت با جهش‌های تورمی

در ابتدای این نشست آقای حسین درودیان ضمن اشاره به تحولات بین‌المللی ابراز کرد: نگاه به روندهای اقتصاد ایران نشان می‌دهد چرخه‌‌ای وجود دارد که در برخی بازه‌های زمانی کشور را دچار تنگنا می‌کند و سپس با یک فاصله زمانی، گشایشی در اقتصاد ایجاد می‌شود، اما در وضعیت کنونی ماندگاری در تنگنای اقتصادی به‌وجود آمده است که فعلاً چشم‌انداز گشایشی برای آن متصور نیست، حتی در زمان جنگ، وضعیت اقتصاد در اختیار ما بوده است و بعد از عدم پذیرش صلح، باز هم بعد از مدتی آتش‌بس و اتمام جنگ را پذیرفتیم، اما در زمان حاضر سؤال اینجاست؛ خواست و تصمیم ما چقدر می‌تواند شرایط را تغییر دهد؟

 

وی در تبیین ادوار تورمی اقتصاد ایران با تفکیکتورم متوسط و بلندمدتو جهش‌های تورمیگفت: در یک روند بلندمدت، نظام سیاسی و اجتماعی ایران دچار یک اضافه‌بار (Overload) شده است، به این معنا که اهداف، مسئولیت‌ها و تعهداتی که برای خود ایجاد کرده فراتر از ظرفیت و توان اوست، انعکاس این امر در اقتصاد به این صورت می‌شود که ما بیش از میزانی که کیک اقتصاد اجازه می‌دهد، از کانال‌های مختلف قدرت خرید ایجاد می‌کنیم، این مبحث تورم‌های میانگین و بلندمدت را توضیح می‌دهد.

 

وی افزود: در شرایطی که وضعیت تولید کشور و از آن مهم‌تر وضعیت تراز پرداخت‌های آن خوب است، این وضعیت می‌تواند این شکاف را بپوشاند و یک نرخ تورم ملایم را شکل دهد، اما در زمانی که اقتصاد در وضعیت بدی قرار می‌گیرد و نمی‌تواند این شکاف را جبران کند، نرخ تورم نیز از روند بلندمدت خود به‌شدت فاصله می‌گیرد. به‌طور خاص جهش قیمت ارز ما را دچار یک مارپیچ تورمی می‌کند و به‌دنبال آن بازار دارایی‌ها نیز با تبعیت از آن دچار پرش قیمتی می‌شود، سایر کالاها و خدمات نیز با یک وقفه، این افزایش قیمت را تجربه می‌کنند که این امر تبدیل به تورم عمومی می‌شود و در نهایت به دستمزد نیروی کار سرایت می‌کند. تا این مارپیچ آرام می‌شود دوباره تکانه ارزی بعدی وارد می‌شود و کم‌کم تعادل تورمی به سطوح بالاتر منتقل می‌شود.

 

تکانه‌های ارزی در نقطه شروع مستقل از نقدینگی هستند

این کارشناس اقتصادی با تبیینماهیت تکانه‌های تورمیدر اقتصاد افزود: نکته مهم ماجرا در اینجاست که تکانه ارزی اول در نقطه شروع، تقریباً از نقدینگی مستقل است، یعنی برای این جهش‌های ارزی نیازی به نقدینگی زیادی نیست و با درصد کمی از نقدینگی موجود این تکانه پا می‌گیرد. این جهش‌های ارزی در درجه اول تابع چشم‌انداز آینده، گشایش‌های ارزی، دسترسی و عرضه ارز است، البته وقتی این تکانه به‌قیمت دارایی‌ها، کالاها و خدمات و در نهایت دستمزد سرایت می‌کند، همراهی نقدینگی را ایجاب می‌کند و مطابق با بحث درونزایی پول، در این شرایط نقدینگی با این شوک همراهی می‌کند و در این حالت نقدینگی تابع تورم است.

 

درودیان خاطرنشان کرد: این تحلیل اخیراً توسط برخی دیگر از اقتصاددانان نیز مورد توجه قرار گرفته است، به‌عنوان مثال، اخیراً دکتر هاشم پسران در مصاحبه‌ای اشاره کرده است که تورم بالا در ایران ریشه‌های خارجی دارد. ارز که تضعیف شود تورم ایجاد می‌کند و این تورم مجدداً ارز را متزلزل می‌کند و این شوک ارز، خود را به دستمزد، هزینه‌های دولت و حجم پول سرایت می‌دهد، پس نقدینگی بالا از این ناحیه عامل تورم نیست، بلکه نتیجه آن است.

 

هم‌زمانی تورم بالا در ایران با افت و افول اقتصاد کلان

این استاد دانشگاه تهران با اشاره به اینکه اقتصاد ایران ادوار تورمی متفاوتی را به خود دیده است، ادامه داد: در دوره‌هایی تورم ملایم و در دوره‌هایی جهش تورمی در اقتصاد ایران اتفاق افتاده است. داده‌ها بیانگر آن است که تورم بالا در کشور همراه با افت و افول اقتصاد کلان است، یعنی به‌طور میانگین در دوران تورم بالا رشد اقتصادی منفی وجود داشته است، به‌عکس در دورانی که تورم پایین است، رشد اقتصادی مطلوب است.

 

وی اضافه کرد: با توجه به این مختصات، دو فرضیه را می‌توان در مورد تورم در اقتصاد ایران مطرح نمود؛ فرضیه اول آن است که طرف تولید و عرضه و رشد اقتصادی برای تورم‌های کشور مهم و مؤثر است. فرضیه دوم که به‌نظر قابل‌اتکاتر است بیانگر آن است که عامل سومی وجود دارد که تورم بالا و رشد اقتصادی پایین هر دو متأثر از آن است، یعنی یک تکانه خارجی که به‌طور مشخص وضعیت تراز پرداخت ماست که اثر خود را بر نرخ ارز و در نهایت رشد و تورم می‌گذارد. طی دهه 90 روند رو به نزولی در درآمد سرانه کشور اتفاق افتاده است، یعنی سهم هر ایرانی از کیک اقتصاد کاهش یافته است و در این فضا، تورم بالا یک انعکاس از این واقعیت است که نزاعی بر سر حفظ سهم از کیک اقتصاد رخ داده است.

 

لزوم تفکیک میان عوامل کوتاه‌مدت و بلندمدت تورم

در ادامه این نشست آقای سیدعلی مدنی‌زاده با بیان اینکه دهه 90 را می‌توان دهه ازدست‌رفته اقتصاد ایران نامید، گفت: وقتی در مورد متغیرهای اقتصاد کلان مانند تورم صحبت می‌کنیم، باید میان عوامل کوتاه‌مدت و بلندمدت تفکیک قائل شد. در نوسانات کوتاه‌مدت عوامل متعددی وجود دارد که برخی از آن‌ها مانند ارز، نقدینگی، تولید و… از جمله متغیرهای درونزای اقتصاد کلان هستند اما خود این‌ موارد متأثر از متغیرهای برونزایی هستند که از بیرون به محیط اقتصاد کلان وارد می‌شوند.

 

وی افزود: حال با این نگاه به تحلیل تورم در اقتصاد ایران می‌پردازیم، عمده متغیرهای اقتصاد کلان ما از جمله نرخ تورم، رشد نقدینگی، رشد پایه پولی، ارقام بودجه و… از فاز اعداد پایین‌تر در حال حرکت به‌سمت تعادل‌های بالاتر هستند.

 

ناترازی مالی دولت اولین عامل بلندمدت تورم

مدنی‌زاده در ادامه با اشاره به عوامل بلندمدت تورم خاطرنشان کرد: اولین عامل بلندمدت، مسئلهناترازی مالی دولتاست، منظور نیز کل عملیات مالی دولت یعنی بودجه و فرابودجه به‌صورت توأمان است، فرآیند به این صورت است که یک شوک بیرونی مانند کاهش قیمت یا درآمد نفت موجب کسری بودجه دولت می‌شود، دولت نیز برای جبران این کسری به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم تقاضای پول را افزایش می‌دهد، از طرف دیگر یک سیاست عرضه پول وجود دارد که تعادل این دو تعیین‌کننده آن است که چه‌میزان پایه پولی یا نقدینگی منتشر شود، یعنی اگرچه یک تقاضایی برای پول شکل می‌گیرد اما سیاست عرضه پول در اینجا بسیار تعیین‌کننده است.

 

سیاست پولی فعال لازمه کنترل‌پذیرکردن تورم

استاد دانشگاه شریف با طرح این سؤال که "آیا هر شوکی، کسری بودجه و تقاضای پول ایجاد می‌کند؟" پاسخ داد: خیر، سیاست انقباضی دولت می‌تواند شوک را کنترل کند و به‌خلاف جریان شوک عمل کند. تنها در حالتی سطح عمومی قیمت‌ها کنترل‌پذیر می‌شود که در طرف عرضه، سیاستگذار پولی فعالانه عمل کند. در صورت منفعل بودن سیاستگذار پولی هر شوکی خود را در میزان عرضه پول نشان می‌دهد و هر عامل بیرونی می‌تواند تعیین‌کننده سطح عمومی قیمت‌ها شود.

 

ناترازی نظام بانکی و تراز تجاری دومین و سومین عامل تورم

مدنی‌زاده عامل دوم تورم بالا در ایران راناترازی نظام بانکی دانست و اضافه کرد: اگرچه عوامل متعددی موجب ناترازی نظام بانکی شد، اما کنترل‌کننده نهایی ناترازی، ناظر بانکی است که در ایران این وظیفه به‌عهده بانک مرکزی است. اگر ناظر بانکی ضعیف عمل کند، بانک‌ها دست در جیب بانک مرکزی می‌کنند و اضافه‌برداشت می‌کنند، در این زمینه هم میان بانک خصوصی که مال می‌سازد با بانک دولتی که هزینه‌های جاری دولت را پوشش می‌دهد فرقی وجود ندارد.

 

سومین ناترازی مؤثر بر تورم، ناترازی تجاری است که با فرکانس بالاتر و در مدت زمان کمتری اثرگذار است، مثلاً شوک سیاسی، تحریم، خروج سرمایه و سفته‌بازی ناشی از تحولات احتماعی و… که در نهایت تعیین‌کننده نرخ ارز هستند، البته در اینجا سیاست ارزی دولت مؤثر است.

 

تشدید انتظارات تورمی در نبود سیاست پولی فعال

وی ضمن برشمردنانتظارات تورمی به‌عنوان عامل چهارم تورم تصریح کرد: در اقتصادهایی کهسیاست‌های پولی فعالوجود ندارند و نرخ ارز به‌عنوان لنگر اسمی تورم عمل می‌کند، این کانال، اثرگذاری بیشتری بر سطح عمومی قیمت‌ها دارد، پس سه ناترازی وجود دارد که اثر خود را بر سطح عمومی قیمت‌ها می‌گذارد و هر سه عامل داخل این سیستم اقتصادی، درونزا هستند، یک عامل هم عامل انتظارات است که می‌تواند حتی در صورت نبود هیچ گونه ناترازی، موجب افزایش سطح عمومی قیمت‌ها شود.

 

مدنی‌زاده با تأیید اثر افزایشی بالقوه شوک ارزی در کوتاه‌مدت بر قیمت بعضی کالاهایی که مخارج ارزی دارند، متذکر شد: در صورتی که سیاستگذار پولی با یک سیاست پولی یا ارزی فعال، واکنش نشان دهد، می‌تواند این اثر را خنثی نماید. تجربه ترکیه نیز نشان می‌دهد تا قبل از هدف‌گذاری تورمی و سیاستگذاری پولی فعال، شوک‌های ارزی با سرعت و شدت بیشتری اثر خود را بر سطح عمومی قیمت‌ها نشان می‌داد اما بعد از هدفگذاری تورمی در سال 2001، این نسبت از حالت یک به یک خارج شد و شدت و سرعت اثر ارز بر قیمت کالاها و خدمات کاهش یافت.

 

وی در پایان با توجه به سه چارچوب سیاست پولی با عنوان «هدفگذاری ارزی»، «هدفگذاری پولی» و «هدفگذاری تورم» و با هدف «ثبات قیمت‌ها»، «ثبات مالی» و «رشد اقتصادی» گفت: در سیستم هدف‌گذاری ارزی تلاش می‌کنند ارز را تثبیت کنند اما نه با سیاست دستوری. اقتصاد ما نباید به نرخ ارز حساس باشد، باید لنگر اسمی ارز را از ذهن مردم برداریم، لازمه آن سیاست پولی پویاست. با سیاست خنثی‌سازی کوتاه‌مدت، باید تأثیر شوک‌های بیرونی را کاهش دهیم. می‌توان با سیاست‌های ریالی و فروش اوراق از حرکت پول به‌سمت ارز جلوگیری کرد و پول را در کنترل بانک مرکزی نگه داشت./ تسنیم

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده
آخرین اخبار