با توجه به رواج تک فرزندی در جامعه، اکنون یکی از موضوعات مورد توجه کارشناسان، آسیبشناسان و متخصصان علوم رفتاری، گرایش خانوادهها به موضوع فرزندآوری است که به همین منظور مجید ابهری در گفت و گویی با خبرنگار ایرنا درباره دلایل کمتوجهی خانوادهها به فرزندآوری، علت گرایش والدین به تک فرزندی و اعمال مشوقهایی برای خانوادهها برای افزایش زمینههایی برای جلوگیری از تک فرزندی، این موضوع را واکاوی کرده است.
در جامعه امروز برخی از زوجین تصمیم به تک فرزندی گرفته اند. نظر شما در این باره چیست؟
فرزندآوری یکی از هدفهای اصلی خانواده و پیوند عاطفی است، در جامعه ما فرزندآوری به عنوان امتیاز تشکیل زندگی است و امروزه به خاطر دلایل مختلف، فرزندآوری مورد کمتوجهی قرار گرفته است. دلایلی که درباره آن میتوان صحبت کرد مشکلات اقتصادی، گرانی، تورم، مشکلات مسکن در شهرهای بزرگ به خصوص تهران، موانعی برای فرزندآوری است.
در مورد تکفرزندی باید گفته شود که تکفرزندی یکی از مشکلات عاطفی زندگی زناشویی است؛ چرا که فرزند تنها نه رفیقی دارد و مجبور است که به دیگران از نظر عاطفی تکیه کرده و جذب محبتهای بیگانگان شود. به همین لحاظ تکفرزندی مشکلی است که باید خانوادهها به طور جدی به آن توجه داشته باشند. از نظر رفتارشناسی فرزندان خانوادههایی به این شکل به دیگران جذب شده و به دنبال دوست و همبازی بین همسایگان، اقوام و همکلاسیها هستند و همین موضوع موجب بیتوجهی به آنها به رفتارهای تربیتی میشود.
علت توجه به تکفرزندی، گران بودن مسکن، کوچک بودن آن همچنین سختگیریهای بعضی از صاحبخانهها برای فرزندآوری است، در شهرهای بزرگ مثل تهران و شهرهای دیگر هنگام اجارهخانه قبل از صحبت درباره اجارهخانه و وسعت منزل، درباره تعداد فرزندان گفتگو میشود و همین موضوع مانعی برای فرزندآوری میشود. گران بودن وسایل بهداشت بزرگ کردن کودکان مثل شیرخشک و وسایل دیگر همچنین مشکلات تحصیلی در مدارس از گروه دوم علل تکفرزندی است. با توجه به این دلایل فقط گفتگو درباره فرزندآوری یا بیتوجهی به فرزندآوری کافی نیست؛ بلکه دولت باید مشوقهای مادی، معنوی و آموزشی در اختیار خانوادههای جوان قرار داده و از نظر مسکن آنها را مورد حمایت قرار دهد. در این صورت میتوان امیدی داشته باشیم به جوان شدن جامعه؛ و گرنه تا حداکثر ده سال دیگر پنجره جمعیت در کشور بسته شده و جمعیت کشور رو به سالمندی خواهد رفت. در این صورت است که ما مجبور خواهیم شد نیروی کار خود را نیز از کشورهای دیگر وارد کنیم.
در بحثهای اجتماعی تکفرزندی چه تأثیرات و عواقبی میتواند داشته باشد؟
از نگاه جمعیتشناسی و بافت اجتماعی، تکفرزندی باعث میشود فرزندان بیتوجه به گروههای اجتماعی و روابط اجتماعی شده و در خانواده نیز به دنبال انزوا و گوشهگیری باشد و یا آنکه وقت خود را صرف کارها و بازیهایی کنند که هیچگونه سودی برای آنها نخواهد داشت.
بر روی خانواده چه تأثیری میتواند بگذارد؟
والدین خانوادههای تکفرزند، همواره نگران فرزند خود خواهند شد؛ چرا که اگر مشکلی برای وی به وجود بیاید، معلوم نیست سرنوشت خانواده، مشکلات عاطفی چه خواهد شد.
در بحث مشوقها، مواردی که خیلی زود بشود به آن رسید و پیچیده نباشد، چیست؟ پیشنهادهای خود را بفرمایید.
مشوقهای کوتاهمدت برای نجات از تکفرزندی و همچنین برای فرزندآوری، حمایتها از نظر مسکن، بهداشت، همچنین هزینههای مهدکودک و نگهداری فرزندان میتواند کمک عملی به فرزندآوری و افزایش فرزندان در خانواده شود./ ایرنا