به گزارش راهبرد معاصر؛ چه چیزی بدتر از این که نتوانیم خوراکیهای لذیذی مانند بستنی بخوریم، چرا که نمیخواهیم درد ناشی از برخورد سرما به دندانهای حساس شدهمان را دوباره تحمل کنیم.
این مشکل به زودی به تاریخ میپیوندد، زیرا پژوهشگران روش جدیدی را برای بازسازی مواد معدنی از دست رفته دندان توسعه دادهاند که راه حلی طولانی مدت را برای این مشکل ارائه میدهد.
حساسیت دندان که به آن حساسیت بیش از حد عاج دندان نیز میگویند، زمانی رخ میدهد که لایه عاج داخلی دندان و لولههای درون آن در معرض دید قرار میگیرند که اغلب به دلیل از بین رفتن مینای محافظ دندان در فرآیندی است که به آن دمینرالیزاسیون (demineralization) میگویند.
با باز شدن فضای نرمتر دندان، اعصاب و رگهای خونی آن، مستعد واکنش به گرما، سرما، لمس، فشار یا غذاهای اسیدی میشوند که موجب درد میشود.
مینای دندان میتواند در اثر سایش، پوسیدگی یا دندان قروچه فرسوده شود و نمیتوان آن را با فرآیندهای طبیعی ترمیم کرد، زیرا تنها بافت غیر زنده در بدن ماست.
در سالهای اخیر، افزایش محصولات سفیدکننده دندان مبتنی بر پراکسید، سایش مینای دندان را تشدید کرده است و در حال حاضر تنها راه درمان حساسیت بیش از حد عاج، پیشگیری از آن و درمان علائم آن است.
اکنون پژوهشگران دانشگاه واشنگتن یک درمان جدید ایجاد کردهاند که میتواند مواد معدنی از دست رفته دندان را بازسازی کند و راه حلی دائمی برای مشکل حساسیت بیش از حد عاج ارائه دهد.
سامی دوگان، یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: ما [دندانپزشکان]بیمارانی را با دندانهای حساس میبینیم، اما واقعاً نمیتوانیم به آنها کمک کنیم. همه ما این گزینههای ترمیمی را در بازار داریم، اما همه آنها گذرا هستند، چرا که آنها بر درمان علائم و عدم رسیدگی به علت اصلی تمرکز میکنند.
هدف پژوهشگران ایجاد یک مشابه زیستی است، چیزی که بسیار شبیه یا تقلید کننده از فرآیندهای طبیعی بیوشیمیایی باشد که در بدن اتفاق میافتد؛ بنابراین آنها بر روی یک پپتید - زنجیره کوتاهی از اسیدهای آمینه - تمرکز کردند که کلید رشد بیولوژیکی دندانهای انسان است. این پپتید که sADP۵ نام دارد به یونهای کلسیم و فسفات، مواد معدنی اصلی موجود در دندانها متصل میشود و از آنها برای ساخت ریزلایههای معدنی جدید استفاده میکند.
پژوهشگران در آزمایشهای پیشبالینی، یک قرص کوچک با هستهای از کلسیم و فسفات پوشیده شده در طعمدهنده sADP۵ ساختند که آن را روی دیسکهای عاج استخراجشده از دندانهای انسان آزمایش کردند.
هر یک از دیسکها دارای لولههای عاج بودند. پژوهشگران پس از سه دور درمان با هدایت پپتید، موفق به تشکیل یک لایه معدنی جدید بر روی عاج در معرض دید شدند که به داخل لولههای عاج کشیده شده و آنها را مسدود میکرد.
دنیز یوسیسوی، نویسنده اصلی این مطالعه گفت: فناوری ما همان مواد معدنی موجود در دندان، از جمله مینا، سمنتوم (ساروجه) و عاج را تشکیل میدهد که قبلاً از طریق دمینرالیزاسیون حل شده بودند.
وی افزود: ریزلایههای معدنی تازه تشکیل شده کانالهای ارتباطی با اعصاب دندان را میبندند و پس از آن حساسیت بیش از حد دیگر مشکلی ایجاد نمیکند.
پژوهشگران با اندازهگیری سختی لایه معدنی تازه ایجاد شده دریافتند که به طور قابل توجهی سختتر از عاج غیر معدنی و طبیعی انسان است. همچنین با آزمایش آن با استفاده از روش فرسودگی حرارتی، لایه معدنی از دندان جدا نشد.
هر دوی این یافتهها نشان میدهند که این روش میتواند در برابر تنشهای مکانیکی و حرارتی طولانی مدت که دندان در محیط طبیعی دهان با آن مواجه میشود، مقاومت ایجاد کند.
پژوهشگران فرمول مبتنی بر پپتید خود را علاوه بر قرص، در دهانشویه، ژلهای دندان، سفیدکنندههای دندان و خمیردندان نیز گنجاندهاند.
هانسون فونگ یکی از نویسندگان این مطالعه میگوید: روشهای طراحی و تحویل بسیار زیادی وجود دارد. مهمترین چیز پپتید است که عنصری کلیدی در فرمول ماست و کار میکند.
تحقیقات بیشتری برای بررسی نفوذپذیری و پایداری شیمیایی لایه معدنی برای دستیابی به یک درمان موثر و با کاربرد آسان برای حساسیت بیش از حد عاج، از جمله اجرای رویکرد هدایت پپتید در شرایط آزمایشگاهی مورد نیاز است.
این مطالعه در مجله ACS Biomaterials Science & Engineering منتشر شد. / نیو اطلس