چشم‌انداز توسعه روابط ایران و اعراب در مناطق آزاد تجاری

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ پس از توافق ایران و عربستان که با میانجی گری چین در پکن به دست آمد، ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس همچنان به همگرایی و روند دو و چندجانبه به صفر رساندن بحران‌های منطقه ای، بازگرداندن روابط به حالت عادی و سرمایه‌گذاری در راستای کسب منافع سیاسی و اقتصادی ادامه می‌دهند.

در این راستا جمهوری اسلامی ایران به تازگی در اثنای توافق دوجانبه با سلطان نشین عمان، از کشورهای حوزه خلیج فارس مانند عربستان، امارات و قطر خواست در مناطق آزاد تجاری و ویژه اقتصادی سرمایه گذاری کنند. در مقابل، کشورهای حاشیه خلیج فارس تمایل خود را برای سرمایه گذاری در این مناطق ابراز کرده اند و آن را فرصتی برای تقویت همکاری های اقتصادی و افزایش روابط تجاری می بینند.

تهران در حال مذاکره با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد است

سال گذشته ارزش معاملات تجاری ایران و کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس به حدود 20 میلیارد دلار رسید و پیش بینی می شود حجم روابط تجاری در سال های آینده رشد قابل توجهی داشته باشد. علاوه بر این، سرمایه گذاری در مناطق آزاد ایران به کشورهای حوزه خلیج فارس کمک می کند به بازارهای محلی و منطقه ای دسترسی آسان تری داشته باشند.

تحلیلگران اقتصادی معتقدند، مذاکرات ایران با عمان و کشورهای حوزه خلیج فارس می تواند به انعقاد قراردادهای سرمایه گذاری دو و چندجانبه منجر شود که به نفع همه کشورهاست.

چندی پیش حجت الله عبدالملکی، مشاور رئیس جمهور و دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: از بهار سال جاری برنامه ویژه دبیرخانه شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برای جهش سرمایه گذاری با معرفی این مناطق به عنوان «بهشت سرمایه گذاری» آغاز شده است.

وی با بیان اینکه اتاق سرمایه گذاران خارجی امارات متحده عربی آمادگی خود را برای سرمایه گذاری تا ۱۰۰ میلیارد دلار در این مناطق اعلام کرده است، افزود: البته این به معنای تحقق قطعی این حجم از سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران در کوتاه مدت نیست، اما استقبال امارات نشان دهنده ظرفیت های بسیار زیاد مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشورمان برای سرمایه گذاری و تولید است.

دبیر شورای عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی عنوان کرد، تهران در حال مذاکره با کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد است و از منظر ایران، همکاری با عربستان سعودی بسیار مهم ارزیابی می شود.

عبدالملکی در گفت و گو با شبکه الجزیره گفت: مذاکرات عمیقی را با امارات و قطر آغاز کرده‌ایم و در حال حاضر با برخی کشورهای عربی و اسلامی برای ایجاد مناطق آزاد اقتصادی مشترک در حال مذاکره هستیم و تفاهم نامه‌ای با عمان برای ایجاد منطقه آزاد اقتصادی مشترک امضا کردیم. به زودی به عمان سفر خواهم کرد تا مکان آن منطقه را مشخص کنم.

وی افزود: امارات تمایل خود را برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران اعلام و تأکید کرد، مایل است منطقه آزاد مشترک با کشورمان ایجاد کند. ما قطعاً به دنبال جذب سرمایه‌گذاری‌های عربستان هستیم و وزیر امور خارجه کشورمان نیز در دیدار با همتای سعودی خود بر این موضوع  تأکید کرد و عربستان نیز آمادگی خود را برای سرمایه‌گذاری در ایران اعلام کرد. همکاری با عربستان برای ما راهبردی، بسیار مهم و عربستان سعودی کشور اسلامی و دوست ماست.

امارات تمایل خود را برای سرمایه گذاری در مناطق آزاد و ویژه اقتصادی ایران اعلام و تأکید کرد، مایل است منطقه آزاد مشترک با کشورمان ایجاد کند

عبدالملکی پیش تر نیز گفته بود، ایران در حال مذاکره با ریاض برای تقویت همکاری های مشترک است که به توافق برای ایجاد مناطق آزاد منجر می شود. وی تصریح کرد: ایران در تلاش برای توسعه مناطق آزاد مشترک با سایر کشورها به ویژه کشورهای همسایه و کشورهای عربی و اسلامی است و در این راستا تهران تفاهم نامه همکاری در مناطق آزاد را با سلطان نشین عمان امضا کرد.

اردیبهشت سال جاری وزیران نفت و امور اقتصاد و دارایی کشورمان در حاشیه سفر هیثم بن طارق، سلطان عمان به تهران در دیدار با همتایان خود چهار سند اقتصادی میان دو کشور در زمینه انرژی، سرمایه گذاری و مناطق آزاد تجاری و صنعتی امضا کردند.

جاذبه های سرمایه گذاری مناطق آزاد تجاری ایران

مناطق آزاد تجاری کشورمان به دلیل برخورداری از مزایای بسیاری همچون معافیت از عوارض گمرکی و مالیاتی، سهولت مراحل اداری و نزدیکی به بازارهای محلی و منطقه ای بستری جذاب برای سرمایه گذاری خارجی هستند. سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد می‌تواند به وسیله افزایش روابط تجاری با همسایگان، تقویت همکاری‌های اقتصادی و دسترسی آسان‌تر به بازارهای محلی و منطقه‌ای به نفع کشورهای عربی حاشیه جنوبی خلیج فارس باشد.

علاوه بر این، سرمایه‌گذاری در مناطق آزاد با جذب سرمایه‌گذاری خارجی، ایجاد فرصت‌های شغلی جدید، ارتقای توسعه اقتصادی و دسترسی آسان‌تر به بازارهای حوزه خلیج‌فارس و کشورهای عربی به نفع رونق اقتصادی کشورمان خواهد بود.

ارزیابی ها نشان می دهند سرمایه گذاری در مناطق آزاد کشور در سال های آینده پنج درصد به تولید ناخالص داخلی کمک خواهد کرد. طبق داده های شورای‌عالی مناطق آزاد تجاری-صنعتی و ویژه اقتصادی، کشورمان دارای 15 منطقه آزاد و 33 منطقه ویژه اقتصادی است که 2 هزار و 500 شرکت در آن فعالیت می کنند و حجم صادرات سالانه آنها معادل 18 میلیارد دلار است. همچنین بیش از 700 هزار نفر در این مناطق کار می کنند و باعث جذب نیروی کار از مناطق دیگر می شود.

پیش بینی می شود سرمایه گذاری خارجی در مناطق آزاد تجاری ایران در سال های آینده به حدود 100 میلیارد دلار برسد. همچنین مناطق آزاد تجاری در سال های آینده حدود 1 میلیون فرصت شغلی جدید ایجاد خواهند کرد.