موانع متنوع‌سازی منابع کشورهای عربی-راهبرد معاصر
آغاز طرح تشدید نظارت بر بازار ویژه شب یلدا بارش برف در ارتفاعات برخی استان‌ها و آلودگی هوا در کلان‌شهرها نتیجه دیدار پرسپولیس و هوادار+ خلاصه بازی ضرر ۱۲ میلیارد دلاری استارباکس آمریکا به دلیل حمایت از اسرائیل واکنش چند ستاره پرسپولیس به استوری هافبک استقلال کاهش نرخ سود بین بانکی برای سومین هفته متوالی+جدول رونمایی از ترکیب هوادار برای دیدار با پرسپولیس آخرین قیمت طلا و سکه در بازار امروز ۱۸ آذر ۱۴۰۲ امیرعبداللهیان: آمریکا و اسرائیل برای ادامه جنگ و چگونگی آتش بس راهبردی ندارند اعلام ترکیب پرسپولیس مقابل هوادار + ساعت و زمان دیدار دستگیری چهار نفر از سرشبکه های اصلی باند گروگانگیری اتباع خارجی؛ توسط سپاه روایت رییس‌جمهور از تحسین اقدام شرکت ملی نفت ایران توسط روس‌ها انتخاب این داور برای دربی پرسپولیس و استقلال را راضی می‌کند! بررسی کوتاهی دستگاه‌ها در رابطه با موضوع آلودگی هوا در مجلس تحقیق و تفحص از وزارت ورزش و لایحه بودجه ۱۴۰۳ در دستورکار مجلس یک اتفاق مهم در ترکیب پرسپولیس مقابل هوادار نخست‌وزیر سوریه: موضع مشترک ما و ایران در حمایت از محور مقاومت مانع آمریکا و اسرائیل است افزایش مالیات حقوق‌بگیران، فقط ۲۰ درصد وضعیت بورس در ساعات پایانی معاملات امروز ۱۸ آذر ۱۴۰۲ سهم "صفر" مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های ۸ کلانشهر کشور ۲ بازیکن مشکوک استقلال به کمیته انضباطی احضار شدند مخبر: ایران مصمم به همکاری‌های گسترده و مشترک اقتصادی با سوریه است اسناد همکاری میان ایران و سوریه امضا شد محمدرضا گلزار عضو هیئت رئیسه انجمن پدل شد مالیات از ۶۶ هزار خانه خالی، فقط ۸.۸ میلیارد تومان بنیاد مسکن: ۳۴ درصد مسکن شهری و روستایی تحویل متقاضیان شد واکنش سازمان خصوصی‌سازی به پیامک های واریز سود سهام عدالت هشدار برای استقلال؛ نکونام در آستانه محرومیت از دربی ادعای جدید استقلال در مورد مبلغ رضایت‌نامه خالدآبادی احضار سرمربی استقلالی و معاون پرسپولیس به کمیته اخلاق میانگین دستمزد کارگران در سالجاری اعلام شد وضعیت بورس امروز 18 آذر 1402 اجرای کامل قانون حساب واحد خزانه معطل برخی دستگاه‌ها ترکیب احتمالی استقلال مقابل فولاد پاداش برای خاموش‌کردن چندساعته یک بخاری قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۸ آذر ۱۴۰۲+ جدول سرلشکر باقری: به نفع رژیم صهیونیستی است که دست از جنایت بردارد سردار جلالی: شعب خاص برای جرایم مرتبط با پدافند غیرعامل اختصاص داده شود تشدید آلودگی هوا در ۴ شهر، یکشنبه تا سه شنبه کارگران و بحران بعد از تعدیل کار؛ بیمه بیکاری مشکل را حل نمی‌کند فرمانده کل ارتش: تربیت و آموزش رکن اصلی برای رسیدن به اهداف نیرو‌های مسلح است لیست جدید دانشگاه‌های خارجی مورد تایید وزارت علوم اعلام شد سردار سلامی: بسیج عظیم‌ترین قدرت دفاعی پایان ناپذیر دنیاست تشکیل مجمع ناظران مردمی در دیوان محاسبات کشور واکنش رئیس جمهور به فساد در واردات چای ارتش صهیونیستی: از آتش‌بس غزه، برای افزایش آمادگی خود استفاده کردیم اسرائیل چگونه از هوش مصنوعی برای بمباران زنان و کودکان استفاده می‌کند؟ واکنش سخنگوی وزارت امور خارجه به بیانیه فرانسه، آلمان و انگلیس در خصوص موشک فتاح ۲ حمله موشکی به پایگاه اشغالگران آمریکایی در الحسکه سوریه وزیر آموزش و پرورش: هر اقتداری در کشور از مدرسه آغاز می‌شود دیوان امیر کویت: وضعیت جسمانی امیر کشور پایدار است بلینکن: با قدرت از اسرائیل حمایت می‌کنیم حزب الله 2 پایگاه نظامی اسرائیلی را هدف قرار داد عملیات حزب‌الله علیه نیروهای رژیم صهیونیستی توصیه کنعانی به ۳ کشور اروپایی: از طرح ادعاهایی که کمکی به تعاملات ایران و اروپا نمی‌کند، بپرهیزید واکنش قوه قضاییه به اظهارات سخنگوی دولت درباره لایحه عفاف و حجاب آخرین وضعیت حمید نوری در زندان سوئد توقف دوباره کامیون‌های بشردوستانه در گذرگاه رفح جزئیات اسرای دربند حماس طبق آمار دفتر نتانیاهو تهدید آمریکا به تحریم علیه ترکیه‌ طرح اسرائیل و آمریکا برای کوچاندن مردم غزه به عراق، مصر، ترکیه و یمن واکنش گوترش به عدم تمدید آتش‌بس در غزه واکنش یونیسف به حملات مجدد در غزه: این جنگ علیه کودکان است، فورا آن متوقف کنید آخرین مهلت ثبت‌نام کنکور+ جزئیات اصلاح دفترچه ثبت‌نام برای متقاضیان دانشگاه فرهنگیان چرا آموزش‌و‌پرورش به رای دیوان عدالت درباره "ابطال شرط سنی ۲۲ سال" برای دانشگاه فرهنگیان تمکین نکرد؟! اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی رئیس قوه قضائیه: باید با تمام توان از استقلال و اقتدار دستگاه قضائی صیانت کنیم توضیحات جدید وزیر آموزش و پرورش در باره استخدام معلمان جدید و جوان اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی اولتیماتوم یک هفته ای دادستانی به شرکت تپسی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس دستور سردار رادان برای برخورد جدی با اراذل و اوباش و سارقان حکم اعدام برای مهاجم سفارت آذربایجان تکذیب شد/ جزئیات جدید از پرونده فرزندان معاون اول قوه قضاییه اژه ای: از مأموریت های فراجا در مقابله با قانون شکنی های حوزه حجاب حمایت می کنیم سهم ۲۸ درصدی دروس عمومی در سوابق تحصیلی و کنکور ۱۴۰۳ مجلس مخالف نسبت سرانه پزشکان در برنامه هفتم صدور شناسنامه نوزادان؛ انتخاب این نام‌ها ممنوع است ماجرای تیراندازی پلیس به خودروی ۲۰۶ در یوسف‌آباد چه بود؟ مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا درگذشت مجری با سابقه تلویزیون اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب ناشنیده های آشکار عملیات کربلای چهار افزایش آثار ارسالی به جشنواره فیلم فجر طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است
«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد؛

موانع متنوع‌سازی منابع کشورهای عربی

اقتصاد یارانه‌ای، قوانین قدیمی، جذاب بودن فعالیت در بخش دولتی کشورهای عربی در مقایسه با بخش خصوصی پرخطر، عقب ماندن از چرخه تأمین بین‌المللی، فقدان نیروهای متخصص کافی و تداوم وضعیت معمای امنیت در منطقه خلیج‌فارس ازجمله موانع متنوع سازی منابع درآمدی دولت‌های حاشیه جنوبی خلیج‌فارس در آینده نزدیک است.
تاریخ انتشار: ۱۰:۰۰ - ۱۲ مهر ۱۴۰۲ - 2023 October 04
کد خبر: ۲۰۶۱۹۴

موانع متنوع‌سازی منابع کشورهای عربی

 

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ با پیدایش نخستین حلقه‌های چاه نفت در حاشیه خلیج فارس، اقتصاد سیاسی دولت‌های منطقه به خام فروشی وابسته شد. به عبارت دیگر، فروش نفت‌ و گاز و منابع ارزی حاصل از آن سبب شد شیخ‌نشین‌های حاشیه جنوبی خلیج فارس به جای حرکت به سمت تربیت نیروی انسانی توانمند، سرمایه گذاری بر روی بخش صنعتی- خدماتی یا خودکفایی در حوزه‌های راهبردی، همواره چشم بر بازارهای انرژی و کشتی‌های واردات کالا و مواد غذایی داشتند.


کاهش روز افزون نیاز کشورهای صنعتی به منابع هیدروکربن و روی آوردن آنها به انرژی‌های تجدیدپذیر خورشیدی، آبی، بادی و هسته ای از ‌سویی و اشباع بازارهای نفت‌وگاز از سوی دولت‌های تولیدکننده از سوی دیگر نویدبخش کاهش گام به گام نقش انرژی‌های فسیلی در سبد مصرفی دولت‌های حوزه شمال است.

شاید مهم‌ترین مشکل در مسیر تغییر الگوی اقتصادی کشورهای منطقه، ایجاد انگیزه برای شرکت‌ها و کارگران برای ایجاد ارزش افزوده و رفع نقاط ضعف محیط کسب‌وکار باشد


 این موضوع موجب شده است اعضای شورای همکاری خلیج فارس با تدوین سندهای چشم انداز توسعه به دنبال عبور از اقتصاد نفتی و حرکت به سمت متنوع سازی منابع درآمدی باشند. هم اکنون دولت‌های منطقه با مهار تورم، تقویت فضای کسب‌وکار، جذب سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی و تأکید بر آموزش نیروهای متخصص گام‌های جدی در حوزه کاهش وابستگی به منابع فسیلی برداشتند. در این مسیر شاید مهم‌ترین الگو و نماد تغییر میان کشورهای عربی، امارت‌نشین دبی باشد.


این شیخ‌نشین در دو دهه اخیر توانسته است با بازتعریف قوانین، توسعه زیرساخت‌های ارتباطی، جذب شرکت‌های بزرگ منطقه‌ای- بین‌المللی، میزبانی از سرمایه کشورهای مختلف جهان و ... به مرکز ارتباط میان سه قاره آسیا، اروپا و آفریقا بدل شود. در عین حال، امروزه این امارت‌نشین یکی از مراکز تجارت جهانی در منطقه شمال اقیانوس هند شناخته می‌شود. با وجود برنامه ریزی و اراده کشورهای حاشیه جنوبی خلیج فارس برای متنوع سازی سبد اقتصادی، کارشناسان معتقدند همچنان موانع جدی در این مسیر وجود دارد.


نخست، اینکه با وجود گام‌های مثبت شیخ‌نشین‌های خلیج فارس در زمینه متنو‌ع‌سازی منابع درآمدی، به نظر می‌آید اقداماتشان کافی نباشد. به گزارش صندوق بین‌المللی پول، شاید مهم‌ترین مشکل در مسیر تغییر الگوی اقتصادی کشورهای منطقه، ایجاد انگیزه برای شرکت‌ها و کارگران برای ایجاد ارزش افزوده و رفع نقاط ضعف محیط کسب‌وکار باشد. علاوه بر این، درآمدهای نفتی تولید کالاها و خدمات غیرنفتی را تا حد زیادی محدود و توجیه اقتصادی آنها را از بین می‌برد.


با آنکه دولت‌های عرب منطقه سال‌ها با فروش نفت امرار معاش کردند، اما دچار مشکلات کلیدی همچون افزایش دستمزد کارگران در بخش دولتی یا خصوصی نشدند. در عین حال، این دولت ها با مشکل حیاتی خطر پایین بخش دولتی در مقایسه با سرمایه گذاری بخش خصوصی مواجه هستند. در سال‌های اخیر شرکت‌های بومی منطقه با انعقاد قراردادهای دولتی در بخش‌های غیرتجاری سودهای خوب اما با خطر پایین به دست آوردند.


دومین چالش، جذاب بودن دستمزدهای بخش دولتی برای کارگران و متخصصان محلی در مقایسه با بخش خصوصی است. به عبارت دیگر، افراد ترجیح می‌دهند با کسب کمترین میزان دانش و مهارت جذب بخش دولتی شوند تا آنکه بخواهند برای کسب شغلی در بخش‌ غیردولتی سال‌ها تحصیل و مهارت آموزی کنند. همین موضو ع سبب می‌شود کارخانه و شرکت‌های منطقه برای جذب نیروهای متخصص به استخدام مهاجران با دستمزد بالا روی بیاورند.


تداوم این سیاست موجب افزایش قیمت نهایی کالاهای تولید شده و کاهش قدرت رقابتی آنها در بازارهای بین‌المللی می‌شود. به عنوان نمونه کالاهایی را که کارخانه‌های چینی می‌توانند با قیمت یک دلار وارد بازارهای جهانی کنند، بخش صنعتی منطقه خلیج فارس به دلیل پرداخت دستمزدهای بالا به نیروهای متخصص خارجی، مجبور است به قیمت بسیار بالاتر وارد بازار کند.


سومین مشکل، ساختار حمایتی کشورهای منطقه در قبال شرکت‌ها یا کارخانه‌هایی است که در زمینه تولید کالاهای غیرقابل فروش و غیر مولد فعالیت می‌کنند. فعالیت در حوزه کالاهای تجاری معمولاً پرخطر است، زیرا شرکت‌ها باید به صورت مستمر در حوزه فناوری‌های جدید سرمایه گذاری کنند. در عین حال، این کشورها اگر به سمت تولید محصولاتی همچون تسلیحات نظامی حرکت کنند که تنها مشتری آن نهاد دولت است، می‌توانند با کمترین خطر بیشترین سود اقتصادی را به دست آورند.

ساختار مهاجرپذیری در شیخ‌نشین‌های خلیج فارس براساس منطق جذب کارگران ماهر و با بهره‌وری بالا تنظیم نشده است


رشد روز افزون درآمدهای دولتی و افزایش سرمایه‌گذاری در حوزه‌های زیرساختی مانند بخش مسکن، خرده فروشی، حمل‌ونقل و ... سبب شده است فعالان اقتصادی به سمت احداث کارخانه‌های با حداقل مهارت، نیرو و منابع حرکت کنند. این موضوع به آنها کمک می‌کند حداکثر یارانه دولتی را داشته باشند.


به عبارت دیگر، دولت های عربی با اختصاص منابع مالی فراوانی در پروژه‌های ساختمانی و بزرگ، زمینه رشد تولیدهای با قابلیت تولید کالاهای غیرتجاری را صرفاً تسهیل می‌کند و این موضوع موجب کاهش اقبال به تولید کالاهای مولد، پیچیده و پر خطر در مجتمع‌های صنعتی خواهد شد.


ساختار مهاجرپذیری در شیخ‌نشین‌های خلیج فارس براساس منطق جذب کارگران ماهر و با بهره‌وری بالا تنظیم نشده است. دولت‌های عرب این منطقه همواره به دنبال جذب کارگران غیرقانونی با مهارت نسبتاً اندک بودند تا به این وسیله بتوانند علاوه بر تحمیل اراده خود بر آنها، حداکثر سود نهایی را در چرخه ساخت‌وساز یا تولید به دست آورند.


در دنیای امروز کارگران به صورت شناور در کشورهای صنعتی مشغول به فعالیت‌اند و دولت‌ها برای جذب‌شان با یکدیگر رقابت می‌کنند. در چنین شرایطی چارچوب حمایت مالی کارفرمایان شورای همکاری خلیج فارس تفاوت چندانی میان کارگران با مهارت بالا و کم مهارت قائل نمی‌شود و فضای محدودی برای افزایش رقابت‌پذیری افراد ماهر ایجاد می‌کند.

 
بهره سخن

با وجود تلاش کشورهای شورای همکاری خلیج فارس برای متنوع سازی منابع درآمدی، همچنان بخش دولتی و خصوصی آنها راه طولانی برای ورود به بازارهای جهانی و رقابت با شرکت‌های بزرگ دارند. اقتصاد یارانه‌ای، قوانین قدیمی، جذاب بودن فعالیت در بخش دولتی در مقایسه با بخش خصوصی پر خطر، عقب ماندن از چرخه تأمین بین‌المللی، فقدان نیروهای متخصص کافی و تداوم وضعیت معمای امنیت در منطقه خلیج فارس ازجمله موانع متنوع سازی منابع درآمدی دولت‌های خلیج فارس در آینده نزدیک است.


در این مسیر به نظر می‌آید نوسازی ساختار دولت های عربی، بسترسازی برای جذب سرمایه خارجی، کاهش یارانه‌های دولتی و مدیریت فعالیت شرکت‌ها و مستشاران خارجی ازجمله الزامات اولیه رهایی شورای همکاری خلیج فارس از آسیبی قدیمی به نام خام فروشی است. 

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده