بایسته‌های سیاست ایرانی در قبال کشمیر

به گزارش راهبرد معاصر؛ کشمیر به همان اندازه که نامی آشنا برای ایرانیان است، کمتر برای این طیف از مخاطبان شناخته شده است. "انشاه مالک"، تحلیلگر و فعال سیاسی کشمیری به عنوان یکی از بومی های این منطقه پر تلاطم که با یک ایرانی ازدواج کرده، پس از شرح مختصری از وضعیت سیاسی و حقوق بشری آن، موضع ایران در قبال بحران این ناحیه مسلمان نشین را بررسی می کند.

ابهام در وضعیت کشمیر: سرزمینی تحت اشغال یا استانی در اداره دهلی؟

سرزمین جامو و کشمیر یک دولت پادشاهی بود که از سوی بریتانیا به پادشاه هندو بخشیده شد. این بخشش ذیل قرارداد امریتسار (1846) صورت گرفت. اما نکته در این است که این منطقه هیچگاه تحت اداره مستقیم بریتانیا نبوده بلکه از سوی پادشاه متحد بریتانیا اداره می شده است. پس کشمیر هیچوقت عضوی از شبه جزیره هند نبود. به همین خاطر همواره کشمکش میان اهالی کشمیر با دولت هند وجود داشته و هنوز هم این زخم گهگاه سر باز می کند. متاثر از همین بخشش بریتانیاست که خونریزی در کشمیر بارها رخ داده و کار حتی به درگیری های مسلحانه کشیده شده است.

نظامی گری در کشمیر

در 1989 برای اولین بار خیزش مسلحانه در کشمیر رخ داد. در پس این واقعه، هند به سیاست نظامی گری بزرگی دست زد تا جاییکه امروز در قبال هر 10 شهروند کشمیری، 1 سرباز وجود دارد (یک دهم جمعیت منطقه سرباز وارد شده). همین سیاست پیامدهای عمیقی برای امنیت و رفاه بومی ها داشته است. نیروهای ارتش هند در شمار زیاد با حمایت حقوقی دولتشان در کشمیر سرکوب می کنند. "دستورالعمل اختیارات ویژه نیروهای مسلح" به آن ها اجازه داده تا تنها با ظن به یک شخص، او را هدف گلوله قرار دهند.

در مواردی که نیروهای مسلح هند به دنبال خشونت کمتری هستند از تفنگ های ساچمه ای و با تیرهای پلاستیکی استفاده می کنند که همین هم باعث جراحت و کوری بسیاری از اهالی کشمیر شده است.

پاکسازی نژادی مسلمانان و شهرک سازی برای هندوها؛ تکرار آنچه در فلسطین رخ می دهد

تحت حمایت گسترده نیروی های نظامی هند و با هدایت دولت این کشور، ضمن سرکوب اهالی مسلمان کشمیر، به زور زمین هایی از آن ها غصب شده و در آن زمین ها شهرک هایی برای هندوها ساخته شده تا بافت جمعیتی منطقه برای همیشه تغییر کند. گزارش های حقوق بشری تصریح کرده اند که با سیاست های دهلی، بومی های مسلمان کشمیر در خطر پاکسازی نژادی و نسل کشی هستند. برای اثبات این مدعا تنها کافی است به این آمار توجه کنیم که طی 30 سال اخیر، 100 هزار کشمیری کشته شده اند. این مردم بارها ناپدید شده یا مورد تجاوز قرار گرفته اند.

لغو ماده 370؛ لغو مبنای حقوقی تظلم خواهی کشمیری ها

با لغو ماده 360 قانون هند، دیگر کشمیری ها نمی توانند بر مبنای حقوقی نزد دولت دهلی شکایت کنند و عملا این حق آن ها از بین رفته است. در 60 سال گذشته هم حقوق مردم کشمیر نقض می شد و خودمختاری منطقه زیر سوال می رفت چنانچه هیچگاه همه پرسی توصیه شده از سوی سازمان ملل برگزار نشد اما حذف رسمی این ماده به معنای این است که هند برای پیشروی و اشغال کامل آماده می شود تا بافت جمعیتی را با شهرک سازی برای هندوها تغییر دهد.

سیاست ایران در قبال کشمیر

جمهوری اسلامی ایران این اصل را در قبال حوادث کشمیر برای خود مفروض نگه داشته که مسئله ای مربوط به روابط دو جانبه هند و پاکستان است. به همین خاطر ورودی به ماجرا نکرده است. ایران اکنون به ویژه با توجه به شرایط تحریمی و خروج ترامپ از برجام، روی هند حساب ویژه ای باز می کند و ناچار است مجرای تجاری را با همکاری در چابهار باز بگذارد. اما باید متوجه بود که کشمیر به رغم اشغال تاریخی که با آن مواجه بوده، از سوی سازمان ملل به عنوان منطقه ای با حق تعیین سرنوشت شناخته شده و باید به آن ها اجازه داد که در نهادهای بین المللی از حقوق خود دفاع کنند.

ایران در نگاه کشمیری ها

در کشمیر شیعه و سنی کنار هم زندگی می کنند اما همه آن ها روابط عمیق برادرانه با ایران احساس می کنند. ایران در نگاه کشوری است با فرهنگ و تمدن کهن، مردمی خردمند و عدالتخواه و مقاومت جمهوری اسلامی ایران در قبال طرح های امپریالیستی غرب، همواره الهام بخش کشمیری ها بوده است. کشمیری ها همگی عاشق ایران هستند و به آن احترام می گذارند و قدردان درس های مقاومتی آن هستند حال آن که طبق یافته های من، تاریخ و سیاست کشمیر برای ایرانی ها ناگفته و مبهم مانده.

پاکستان و مسئله کشمیر

طی تاریخ، پاکستان اقدامات نابخردانه زیادی در قبال کشمیر انجام داده ولی اخیرا سیاست خارجی این کشور در قبال منطقه عاقلانه تر شده است و در جهت اصلاح اشتباهات گذشته برآمده است. اسلام آباد سالیان دراز تاکید داشت که کشمیر جزوی از پاکستان است. البته بسیاری از اهالی کشمیر با این ادعا مشکلی ندارند اما در سطح بین المللی، چنین ادعایی باعث می شد که رخدادهای کشمیر، دعوای میان پاکستان و هند تلقی شود و نهادهای بین المللی مشروعیت ادعاهای اسلام آباد را زیر سوال ببرند. اما اخیرا پاکستان ادعاهای گذشته را مطرح نمی کند بلکه بر لزوم اجرای قطعنامه های مصوب سازمان ملل و برگزاری همه پرسی تاکید دارد که بر این مبنا می توان مقبولیت بین المللی بیشتری کسب کرد.

چند توصیه به مسئولین ایرانی

سیاستمداران ایرانی باید تمام تلاش خود را بکنند که به نخبگان، نویسندگان و فعالان کشمیری دسترسی یابند و صدای آن ها را به گوش مجامع بین المللی برسانند و به آن ها برای رسیدن به آزادی و استقلال کمک کنند. این مهم می تواند از طرق زیر پیگیری شود:

برجسته کردن مسئله کشمیر در رسانه های محلی ایران: بایستی از فعالان استقلال طلب، نویسندگان و عکاسانی که در مورد کشمیر کار کرده اند، حمایت شود.

آموزش به مسئولین سیاست خارجی: دیپلمات های ایرانی می توانند در مورد ناگفته های تاریخ، طبیعت و بحران های پیرامون کشمیر آموزش ببینند و این در درک درست مسئله کمک خواهد کرد.

تحریم بخشی از تولیدات هند: مشخص است که نمی توان در شرایط اقتصادی فعلی ایران، توقع تقابل تهران با دهلی بر سر کشمیر را داشته باشیم اما ایران می تواند با تحریم برخی از تولیدات هند (نه همه آن ها)، تا حدودی از کشمیر دفاع کند. به عنوان مثال می توان تولیدات بالیوود را تحریم کرد به ویژه که اخیرا، چندین بازیگر اصلی بالیوود، من جمله آمیتا پاچان، با نتانیاهو سلفی هم گرفته اند.

حمایت دیپلماتیک از قطع نامه های سازمان ملل: سازمان ملل در مورد کشمیر قائل به برسمیت شناختن حق تعیین سرنوشت است و خواستار برگزاری همه پرسی شده است. ایران می تواند بر مبنای همین قطعنامه ها، مشروعیت حقوقی لازم برای ایجاد اتحادیه ای دیپلماتیک در جهت حمایت از کشمیر بوجود آورد.

معرفی سیاست های هندوئیسم در کشمیر: عمق جنایات علیه مسلمانان کشمیر هنوز ناشناخته است و بایستی کمپین رسانه ای برای معرفی وضعیت این منطقه ایجاد گردد.