قطره چشمی جایگزین تزریق دردناک به چشم می‌شود

به گزارش راهبرد معاصر؛ اگر دوست ندارید سوزن در بازویتان فرو رود، تصور کنید که بخواهند آن را در چشمانتان فرو کنند. این تجربه نامطلوبی است که افراد مبتلا به بیماری تباهی لکه زرد (دژنراسیون ماکولا) مرتبط با افزایش سن آن را کسب می‌کنند، اما به لطف تحقیقات جدید، ممکن است به زودی این تزریق‌ها با قطره‌های چشمی بدون درد جایگزین شوند.

تباهی لکه زرد

بیماری تباهی لکه زرد یا دژنراسیون ماکولا شایع‌ترین علت کوری در افراد مسن است. در این بیماری، ماکولا یا لکه زرد چشم تخریب می‌شود. ماکولا قسمت حساس به نور شبکیه و مسئول دید مستقیم و واضح است که برای کار‌های دقیق مثل خواندن و رانندگی لازم است.

تباهی لکه زرد بر دو نوع است: خشک و تَر. نوع خشک آن شایع‌تر است و حدود ۹۰ درصد بیماران به این نوع مبتلا می‌شوند. نوع تَر نیز معمولاً با کاهش دید شدیدتر و جدی‌تری همراه است.

تباهی لکه زرد در افراد بالای ۶۵ سال شایع‌تر است و زنان بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند. اکثر موارد این بیماری با افزایش سن به وجود می‌آیند. این بیماری می‌تواند عارضه بعضی دارو‌ها نیز باشد. همچنین به نظر می‌رسد ارث نیز در ابتلا به این بیماری نقش داشته باشد.

تباهی لکه زرد یک وضعیت پزشکی است که ممکن است نتیجه آن تاری یا از دست دادن بینایی در مرکز دید باشد. در اوایل اغلب هیچ نشانه‌ای وجود ندارد. به تدریج دید یک یا هر دو چشم بدتر می‌شود و ممکن است حتی دید به‌طور کامل از دست برود و بعضا فعالیت‌های روزانه فرد مختل شود. گاه افراد دچار توهمات بینایی می‌شوند که این حالت ارتباطی با بیماری‌های روانی ندارد.

روش‌های پیشگیری از این بیماری شامل ورزش و تغذیه مناسب و سیگار نکشیدن است. تأثیر آنتی‌اکسیدان‌ها ویتامین‌ها و مواد معدنی برای پیشگیری از این مشکل اثبات نشده است. هیچ درمان خاصی برای کسی که با این مشکل دید خود را از دست داده نیز وجود ندارد. البته مکمل‌ها در کسانی که مبتلا به این بیماری هستند، ممکن است پیشرفت آن را کندتر کند.

تباهی لکه زرد تَر مرتبط با افزایش سن زمانی اتفاق می‌افتد که رگ‌های خونی غیرطبیعی در پشت چشم رشد می‌کنند و سپس با نشت خون به ماکولا (بخشی از شبکیه) به آن آسیب می‌زنند. این اختلال یکی از علل اصلی نابینایی است و معمولاً با تزریق منظم دارویی که رشد رگ‌های خونی چشم را کند می‌کند، درمان می‌شود. البته این تزریق‌ها مستقیماً به هر چشم انجام می‌گیرند.

جایگزینی یک قطره چشمی

اکنون دانشمندان دانشگاه ایلینوی شیکاگو در جستجوی جایگزینی کمتر تهاجمی، ترکیبی را ابداع کرده‌اند که فعالیت پروتئینی به نام End Binding-۳ (EB۳) را که در سلول‌های اندوتلیال موجود در رگ‌های خونی وجود دارد، مهار می‌کند. نکته مهم این است که این دارو به شکل قطره روی چشم‌ها وارد می‌شود و دیگر نیازی به تزریق دردناک به چشم نیست.

در آزمایش‌هایی که روی موش‌ها و میمون‌های مبتلا به تباهی لکه زرد مرتبط با افزایش سن انجام شد، مشخص شد که دوز‌های دو بار در روز از این ترکیب، نشت رگ‌های خونی مشکل‌ساز را متوقف می‌کند و به طور قابل توجهی آسیب به ماکولا را در عرض دو تا سه هفته کاهش می‌دهد.

علاوه بر این، گزارش شده است که مهارکننده EB۳ مشکلات چشمی مرتبط با افزایش سن را که در آن تغییرات در بیان ژن منجر به التهاب و هیپوکسی (کمبود اکسیژن) می‌شود، معکوس کرده است. این دارو بیان ژن را به حالت طبیعی و سالم بازگرداند.

پروفسور یولیا کوماروا دانشیار ارشد این دانشگاه و سرپرست این مطالعه گفت: ما اثرات عامل استرس‌زا را بر سلول‌های اندوتلیال کاهش می‌دهیم و فرآیند‌های بازسازی را بهبود می‌بخشیم و روند بهبود را تسریع می‌کنیم. این می‌تواند برای عملکرد سلول‌ها فوق العاده باشد.

کوماروا و همکارانش اکنون در حال بررسی امکان استفاده از لنز‌های تماسی ویژه برای آزادسازی خودکار مهارکننده EB۳ در چشم در طول زمان هستند، به علاوه آن‌ها در حال بررسی کاربرد بالقوه این دارو در درمان بیماری‌های غیر مرتبط با چشم مانند سکته مغزی و بیماری‌های قلب نیز هستند.

این مطالعه به تازگی در مجله Cell Reports Medicine منتشر شده است.

نکته جالب این که دانشمندان دانشگاه بیرمنگام نیز به تازگی و به روشی متفاوت، یک قطره چشمی برای درمان تباهی لکه زرد ساخته‌اند. آن‌ها از یک پپتید نافذ سلولی برای حمل دارو‌های موجود به قسمت مربوطه چشم در عرض چند دقیقه استفاده می‌کنند. / نیو اطلس