فصل تیرگی روابط آذربایجان و آمریکا

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ تقسیم بندی و توزیع نیروهای جهان به کشورهای کوچکتر این انگیزه را ایجاد کرده است برخی کشورها به جمع حامیان مقاومت بپیوندند. ایالات متحده نیز در راستای سازماندهی مجدد ژئوپلیتیکی و ترویج ایدئولوژی صلح تمرکز خود را معطوف ارمنستان کرده است.

در همین راستا سازمان‌های ایجاد شده به وسیله ایالات متحده در قالب «کمک‌های بشردوستانه» برای ارامنه قره‌باغ تصمیم به بی‌ثبات کردن منطقه گرفته‌اند؛ به طوری که مقام های آمریکایی در محکومیت و تحریم آذربایجان به تدریج از فشارهای لفظی به اقدامات عملی روی آورده‌اند.

ایالات متحده در ۳۰ سال اشغال اراضی آذربایجان به وسیله ارمنستان، در کنار ایروان ایستاد و اکنون نیز همان سیاست را ادامه می‌دهد

پنج دلیل حمایت واشنگتن از ایروان

ایالات متحده به وسیله آژانس توسعه بین المللی (USAID)بیش از ۴.۱ میلیون دلار کمک بشردوستانه دیگر برای رفع نیازهای مردم آسیب دیده از «پاکسازی قومی در قره‌باغ» تخصیص داد. مجموع کمک‌های بشردوستانه ایالات متحده از سال ۲۰۲۰ نزدیک به ۲۸ میلیون دلار بوده است، در حالی که بیش از ۳۰ سال گذشته رهبری USAID هیچ ملاقاتی با آوارگان آذربایجانی نداشته است.

به باور نیل واتسون کارشناس و روزنامه‌نگار انگلیسی، این موضوع دلایل متعددی دارد:

• نفوذ گسترده دیاسپورای آمریکایی-ارمنی است که در 100 سال اخیر در جامعه ایالات متحده ادغام شده اند و بسیاری از شخصیت‌های مهم سیاسی، تجاری، رسانه ای و طنز را تشکیل می‌دهند و ایالات متحده گاهی تحت تأثیر دیدگاه‌های آن ها قرار می‌گیرد.
• نفوذ جناح راست مذهبی ایالات متحده در سیاست این کشور است که به نوعی روایت ارمنی از مناقشه قره باغ مبنی بر درگیری مذهبی را می‌پذیرد. دولت کنونی نیز به دنبال جلب نظر این گروه و نیز دیاسپورای ارامنه است.
• موضع اسلام‌هراسانه و تُرک‌هراسی در ایالات متحده است.
• ارمنستان به عنوان کشوری مسیحی و تک مذهب بیشتر اوقات به عنوان متحد آمریکا در قفقاز جنوبی تلقی می‌شود.
• حمایت واشنگتن از ایروان است که به ناکامی باکو در لابی گری سیاسی مربوط می‌شود.

به باور این کارشناس، ایالات متحده در ۳۰ سال اشغال اراضی آذربایجان به وسیله ارمنستان، در کنار ایروان ایستاد و اکنون نیز همان سیاست را ادامه می‌دهد، اما حمایت آمریکا نه به دلیل ملاحظات بشردوستانه بلکه در راستای منافع خود است.

با استناد به اظهارات مقام های آمریکایی، ایالات متحده نگران موشک‌های بالستیک کوتاه برد و پیشرفته ایران است که طبق ادعای آن ها، در جنگ اوکراین در اختیار روسیه قرار می‌دهد. به گفته منابع آمریکایی، با تشدید جنگ اوکراین همکاری نظامی ایران و روسیه نیز در حال گسترش است.

واشنگتن اکنون ارمنستان را به عنوان پایگاه خود در منطقه می‌بیند. همچنین به دنبال کسب آرا و حمایت مالی گروه‌های ارمنی-آمریکایی، راست مذهبی و سایر حامیان مذهبی در انتخابات آینده است.

ارمنستان از طرف گروه‌های مذهبی مسیحی سراسر جهان حمایت می‌شود و هنوز پرسش‌های بسیاری مانده است که مقام های ارمنستان، رسانه‌ها و مقام های خارجی تمایلی به پاسخ دادن ندارند. برای نمونه، آیا کشورهای اروپای غربی تمایلی دارند از مسیر ارمنستان به آذربایجان کمک کنند تا کیلومترها زمین دارای مین‌ ضد تانک و ضد نفر را پاکسازی کند؟

قربانیان آذربایجانی مین‌های ارمنستان، مجمع پارلمانی شورای اروپا (PACE) را به حمایت از ایروان متهم می‌کنند. گزارشگر مجمع پارلمانی شورای اروپا نیز از ملاقات با خانواده‌های قربانی خودداری کرد که این موضوع به عنوان زیر پا گذاشتن ارزش‌های شورای اروپا و بی‌احترامی به حقوق و آزادی‌های بشر تلقی می‌شود. البته این موضوع اصلا تعجب‌آور نیست، زیرا لیزا کریستوفسن، گزارشگر مجمع پارلمانی شورای اروپا صرفاً موضع برخی اعضای شورای اروپا را بازتاب می‌دهد. بسیاری از آنها به ویژه فرانسه به وضوح طرفدار ارمنستان هستند.