مصرف روزانه آسپرین، سودمند است یا پرخطر؟

به گزارش راهبرد معاصر؛  برخلاف مصرف مکمل های ویتامینی، مصرف روزانه آسپرین کاری نیست که خودتان درباره آن تصمیم بگیرید. آسپرین درمانی معمولا برای افرادی تجویز می شود که دچار تصلب یا گرفتگی شریان های مغز یا قلب هستند یا عوامل خطرساز این بیماری ها را دارند.

درباره این موضوع که چه کسانی باید روزانه آسپرین مصرف کنند و میزان مصرف و نوع آسپرین مصرفی، بحث داغی در جریان است و تحقیقات بالینی در حال انجام است تا پاسخ این پرسش ها یافت شود. تا زمانی که پاسخ این پرسش ها دقیقا معلوم شود، پیش از شروع به مصرف آسپرین روزانه باید با پزشکتان مشورت کنید.

علت تجویز آسپرین چیست؟
خون به طور طبیعی گرایش به لخته شدن دارد. این امکان لخته شدن کمک می کند خونریزی از یک بریدگی یا زخم گوارشی متوقف شود. از طرف دیگر، اگر خون به راحتی لخته شود، ممکن است شریان را مسدود کند و باعث حمله قلبی و هم شایع ترین نوع سکته مغزی - ناشی از انسداد عروقی- شود. آسپرین تمایل خون به لخته شدن را کاهش می دهد، درنتیجه می تواند خطر حمله قلبی و سکته مغزی را کاهش دهد. از طرف دیگر گرایش به خونریزی را زیاد می کند.

آسپرین به تنهایی یا به همراه سایر داروهای ضدلخته نسخه ای، مانند کلوپیدوگرل -پلاویکس- تجویز می شود. آسپرین درمانی فقط برای افرادی که سابقه حمله قلبی یا ایست قلبی دارند یا دچار بیماری قلبی هستند، تجویز نمی شود.

این درمان ضدانعقادی برای افرادی است که جراحی بایپس شریان کرونری قلب داشته اند تا جریان خون از محل انسداد عبور کند؛ افرادی که استنت –یک لوله فنری ریز مخصوص- برای باز نگه داشتن شریان کرونری در آن ها کار گذاشته شده و افرادی که بیماری شریان محیطی دارند -ایجاد پلاک های مسدودکننده در شریان هایی مانند شریان پا- هم از این روش درمانی بهره می برند.

آسپرین به عنوان درمانی پیشگیرانه برای افرادی که بیماری قلبی- عروقی در آن ها اثبات نشده است، اما دارای یک یا چند عامل خطرساز مشکلات قلبی-عروقی هستند، تجویز می شود:

کلسترول بالا

سابقه فشارخون بالا

دیابت

سابقه خانوادگی بیماری قلبی

کشیدن سیگار

چاقی

بی حرکتی جسمی

البته دوباره باید تاکید کرد اگر قبلا دچار حمله قلبی یا سکته مغزی نشده اید، مصرف روزانه آسپرین برای شما موضوعی مورد بحث است و برخی پژوهشگران حتی در تاثیرگذاری مصرف روزانه آسپرین در افراد دارای عوامل خطرساز قلبی تردید دارند، اما چگونه می توان تعیین کرد آسپرین درمانی برای شما مناسب است یا نه؟ در این زمینه باید بسیاری از عوامل را در نظر گرفت، از جمله سن، حساسیت به آسپرین ، بیماری شدید کلیوی یا کبدی و مصرف داروهای دیگر.

خطرات آسپرین
آسپرین قدرت لخته شدن خون را کاهش می دهد و خطر خونریزی را افزایش می دهد. شایع ترین شکل خونریزی شدید ناشی از مصرف آسپرین، خونریزی گوارشی است. در موارد بسیار نادری ممکن است خونریزی درون مغز هم رخ دهد که منجر به ناتوانی و مرگ می شود.

به همین علت است که اگر آسپرین روزانه مصرف می کنید باید با پزشکتان در این باره مشورت کنید. دچار بودن به برخی بیماری ها مانند فشارخون بالای کنترل نشده یا زخم های گوارشی خطر خونریزی را افزایش می دهد.

میزان مصرف آسپرین
اگر پزشکتان برای شما آسپرین تجویز کند، ممکن است دوز آن کم باشد- ۸۱ میلی گرم یا ۳۲۵ میلی گرم در روز ، اما در این مورد هم هنوز اتفاق نظری وجود ندارد. البته بررسی بزرگی در حال انجام است تا معلوم کند آسپرین ۸۱ میلی گرم در کاهش خطرات مشکلات قلبی- عروقی مانند حمله قلبی ایمن تر یا موثرتر است یا ۳۲۵ میلی گرم؟

همچنین هنوز قطعا مشخص نشده مصرف قرص آسپرین با پوشش حفاظتی -که اصطلاحا پوشش روده ای نامیده می شود- برای کاهش خطر خونریزی معده ناشی از این دارو موثر است یا نه؟

برخی داده ها نشان می دهند این پوشش ممکن است توانایی بدن را برای جذب آسپرین مختل کند.

به طور کلی روال متداول، تجویز روزانه دوز کم آسپرین بدون پوشش است. مصرف آسپرین با غذا هم ممکن است از مشکلات معده ناشی از آن پیشگیری کند.

نکته دیگری که باید در نظر داشته باشید اینکه تاثیر سودمند احتمالی آسپرین فقط در مصرف بلندمدت آشکار می شود و اثری فوری بر وضعیت شما نمی گذارد.

یافته های نا امیدکننده یک تحقیق جدید
یافته های تحقیق بزرگی که به تازگی -سپتامبر ۲۰۱۸ – در نشریه پزشکی نیوانگلند منتشر شد، موضوع استفاده از آسپرین را برای پیشگیری از مشکلات قلبی پیچیده تر کرد. این تحقیق بالینی روی بیش از ۱۹ هزار سالمند در آمریکا و استرالیا با حمایت موسسه ملی سالمندی آمریکا انجام شد.

این سالمندان به طور مستقل زندگی می کردند و هنگامی که در فاصله سا لهای ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۴ میلادی وارد تحقیق شدند دچار بیماری قلبی، زوال عقل یا دیابت نبودند. این افراد که میانگین سنشان ۷۴ سال بود، به طور تصادفی به دو گروه تقسیم شدند و به یک گروه روزانه ۸۱ میلی گرم آسپرین و به گروه دیگر دارونما -داروی بی تاثیر- داده شد.

این سالمندان سالم برای دوره ای تقریبا ۵ ساله پیگیری شدند تا معلوم شود آیا مصرف مرتب آسپرین برای پیشگیری از مشکلات قلبی طول عمرشان را افزایش می دهد یا از ناتوانی و زوال عقل جلوگیری می کند؟ اما در پایان معلوم شد تفاوتی میان دو گروه مصرف کننده آسپرین و مصرف کننده دارونما وجود ندارد. این یافته ها احتمالا برای بسیاری از سالمندانی که به طور روزانه آسپرین مصرف می کنند، نا امیدکننده است.

آیا مصرف آسپرین از سرطان روده بزرگ جلوگیری می کند؟
آسپرین علاوه بر توانایی اش برای کاهش خطر حمله قلبی یا سکته مغزی در افراد پرخطر ممکن است خطر سرطان روده بزرگ و راست روده-رکتوم- را هم کاهش دهد.

بررسی های مشاهده ای نشان داده اند در مصرف کنندگان آسپرین روزانه خطر سرطان معده و روده و سرطان های روده بزرگ و راست روده کاهش می یابد. دست کم یک بررسی تصادفی نشان داده مصرف روزانه آسپرین خطر بلندمدت دچار شدن به سرطان روده بزرگ و راست روده را تا ۲۰ درصد کاهش می دهد، اما در این مورد هم افزایش خطر خونریزی مطرح است که ممکن است اثر افزاینده طول عمر به علت پیشگیری از سرطان را خنثی کند. به گفته پژوهشگران، بیمارانی باید مصرف روزانه آسپرین را مدنظر قرار دهند که عوامل خطرساز سرطان روده بزرگ مانند سابقه خانوادگی دارند و در معرض افزایش خطر خونریزی گوارشی نیستند. در این مورد هم اینکه چه دوزی از آسپرین مصرف شود هنوز دقیقا معلوم نیست، اما باز مقداری از دست کم ۸۱ میلی گرم در روز تا ۳۲۵ کیلوگرم در روز مطرح می شود.

به هر حال اگر بخواهید برای کاهش خطر دچار شدن به سرطان روده بزرگ آسپرین مصرف کنید، باید با پزشکتان مشورت کنید.

دستورالعملی برای مصرف روزانه آسپرین
«کارگروه خدمات پیشگیری آمریکا »، هیاتی از کارشناسان پزشکی معتبر در آمریکا پس از بررسی همه شواهد علمی توصیه هایی برای مصرف مرتب آسپرین برای پیشگیری از بیماری های قلبی ارایه کرده است.

بر اساس این توصیه ها بزرگسالان ۵۰ تا ۵۹ سال های که دست کم ۱۰ درصد بیشتر در معرض خطر بیماری های قلبی- عروقی هستند، اما در معرض افزایش خطر خونریزی نیستند، مصرف روزانه آسپرین برای پیشگیری از بیماری قلبی- عروقی و سرطان روده بزرگ توصیه می شود. در سالمندان ۶۰ تا ۶۹ سال که در معرض افزایش خطر مشکلات قلبی- عروقی هستند و خطر خونریزی بیشتری هم در آنها وجود ندارد، تصمیم گیری بایدبه صورت فرد به فرد انجام شود. همچنین در افراد پایین تر از ۵۰ سال یا بالاتر از ۷۰ سال شواهد کافی درباره سودمند بودن مصرف روزانه آسپرین وجود ندارد.

عواملی که خطر مشکلات قلبی- عروقی را افزایش می دهند شامل سن بالاتر، مرد بودن، قومیت و نژاد، میزان بالای کلسترول خون، فشارخون بالا، سیگار کشیدن و دیابت است. عواملی که خطر خونریزی را افزایش می دهند شامل مصرف بلندمدت دوز بالای آسپرین، داشتن سابقه زخم های گوارشی یا خونریزی معده و روده، دچار بودن به اختلالات خونریزی و مصرف داروهای ضدانعقادی است. فشارخون بالای کنترل نشده، مرد بودن و سن بالاتر هم خطر خونریزی را افزایش می دهند.

منبع: روزنامه سپید