توصیه‌های طب ایرانی برای تغذیه در تابستان

سید مهدی میرغضنفری، با اشاره به اینکه در طب ایرانی پرهیز مقدم بر درمان است، گفت: برای حفظ سلامتی خود در فصل تابستان باید بدانیم از چه مواد غذایی پرهیز کنیم.

وی افزود: در فصل تابستان افراد با مزاج گرم و خشک، بیشتر در معرض آسیب می‌باشند، زیرا به دلیل گرم و خشک بودن مزاج این افراد و همچنین فصل تابستان، احتمال خطر در این افراد بیشتر است. بنابراین در این فصل باید از تمام خوردنی‌ها و نوشیدنی‌هایی که حرارت بدن را بالا می‌برند و باعث خشکی می‌شوند، تا حد امکان پرهیز کرد. مخصوصاً مواد غذایی تند از قبیل فلفل و زنجبیل، دارچین، زعفران، سس‌های تند، خردل، سبزیجات تند مانند سیر، پیاز، ترخون، نعنا، تره، شاهی، شوید و نیز شورها و شیرین‌ها؛ در نتیجه بهتر است از غذاهای گیاهی خام یا پخته بخارپز ساده بدون ادویه‌جات و طعم دهنده‌های قوی استفاده شود.

معاون تعالی دفتر طب ایرانی و مکمل ادامه داد: این افراد باید در مصرف نمک و غذاهای شور و تنقلات مانند چیپس شور، آجیل شور و…، در فصل تابستان احتیاط نمایند.

میرغضنفری توضیح داد: اکثر مغزها مزاج گرم و خشک دارند و همه افراد به ویژه کسانی که مزاج گرم و خشک دارند، نباید در مصرف آن زیاده‌روی کنند. همچنین سرخ کردن، بو دادن و تفت دادن باعث گرم و خشک شدن مزاج می‌شوند، بنابراین نباید در مصرف غذاهای تهیه شده به این روش‌ها زیاده‌روی شود و غذاها باید به صورت ساده یا در صورت امکان خام و پخته تهیه شوند.

وی بیان داشت: در مورد شیرینی‌جات نیز به همین ترتیب است، چون پایه مزاج این مواد هم گرم است، بنابراین نباید در مصرف شیرینی‌ها، شکلات‌ها و حتی شیرینی‌جات طبیعی مانند عسل، کشمش، مویز و میوه‌های شیرین مانند انجیر، نارگیل، موز، خربزه، آناناس و… در فصل تابستان زیاده‌روی شود.

عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی ارتش افزود: در تابستان گوشت‌های قرمز مخصوصاً به دلیل داشتن گرما و حرارت زیاد کمتر مصرف شوند. به ویژه گوشت پرندگانی مانند کبک و بلدرچین که گرمای بسیار بیشتری نسبت به گوشت گوسفند دارند. همچنین گوشت شتر هم به دلیل گرما و خشکی زیاد نباید به طور معمول مصرف شود.

میرغضنفری با اشاره به ضرورت پرهیز از مصرف غذاهای با مزاج گرم مانند فسنجان، گردو و کنجد؛ توصیه کرد: در فصل تابستان از خنکی جات (مانند آب‌دوغ خیار، ماست، خیار و کمی نان، سبزیجات خنک مانند خیار، کاهو، کدو خورشتی (سبز) گشنیز، اسفناج، ماست و اسفناج) استفاده شود. همچنین بهتر است نوع غذاهایی که در تابستان مصرف می‌شوند، پختنی و آبپز باشد و غذاها کباب و یا سرخ نشوند مانند آش، سوپ، خورش سبزیجاتی که سبزی آنها سرخ نشده باشد، حبوبات آن کم بوده، مقدار زیادی گوشت نداشته باشند، کمی ترش باشند مثلاً با غوره، آبغوره، آبلیمو، لیمو، نارنج تهیه شده باشند.

وی همچنین مصرف مرکبات و میوه‌جات ملس مانند زرشک و آب زرشک، شاه‌توت، تمشک، سیب ترش، آلبالو، گوجه سبز، انار، شوید، هلو، زردآلو، هندوانه و گریپ‌فروت را مفید دانست و توصیه کرد: مصرف سالادها (کاهو، خیار، آبلیمو و…) در این فصل مفید است، زیرا معمولاً مزاج‌های سرد و تر دارند. همچنین خوردن ترشی‌جات در این فصل توصیه می‌شود، به شرط آنکه تند نباشد که در این صورت، حرارت آنها بالا می‌رود.

میرغضنفری با بیان اینکه مصرف کافی آب، لبنیات مانند دوغ و ماست نیز در فصل تابستان مفید است؛ اظهار داشت: خوردن روزانه لیموترش در فصول گرم سال برای گرم مزاجان بسیار ضروری است. این میوه از حرارت و رطوبت بدن و التهابات درونی کبد می‌کاهد، خون را رقیق می‌کند و برای هضم غذاهای چرب، شیرین و سنگین مفید است.

وی، مصرف گوشت‌های سفید را در این فصل مناسب‌تر از گوشت‌های قرمز دانست و افزود: گوشت‌های سفید (مانند مرغ و ماهی) گرمای کمتری دارند، مخصوصاً ماهی که با داشتن مزاج سرد و تر، برای این فصل بسیار مناسب است به شرطی که خیلی سرخ نشده و ادویه جات تند نیز خیلی به آن اضافه نشود./ مهر