ژن‌درمانی به جایگزینی موثر برای تزریق دردناک به چشم تبدیل می‌شود

به گزارش راهبرد معاصر، رتینوپاتی دیابتی یک عارضه تهدید کننده بینایی است که ۲۲ درصد از بیماران دیابتی را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می‌دهد. با این حال، درمان آن نسبتا محدود است. یکی از موثرترین درمان‌ها تزریق منظم دارو به چشم برای تثبیت و بهبود بینایی است. این تزریقات چشمی همچنین برای درمان تباهی لکه زرد وابسته به سن (AMD) نیز استفاده می‌شود.

 اکنون، تحقیقات جدیدی به رهبری مرکز تحقیقات چشم استرالیا (CERA) و دانشگاه ملبورن انجام شده که یک ژن درمانی با ویرایش آران‌ای فرد را توسعه داده است که می‌تواند جایگزین تزریق منظم به چشم باشد و به عنوان یک درمان برای این بیماری‌های چشمی، میلیون‌ها نفر را تحت تاثیر قرار دهد.

یکی از محققان اذعان دارد: مطالعه ما پتانسیل ویرایش آران‌ای را برای توسعه ژن درمانی نشان می‌دهد که یک درمان جایگزین برای تزریقات تهاجمی و مکرر به چشم ارائه می‌دهد که در حال حاضر برای درمان تباهی لکه زرد و بیماری چشم دیابتی استفاده می‌شود.

در رتینوپاتی دیابتی و تباهی لکه زرد، بدن پروتئینی به نام فاکتور رشد اندوتلیال عروقی (VEGF) را بیش از حد تولید می‌کند. این پروتئین باعث می‌شود که رگ‌های خونی در چشم، مایعات و خون نشت کنند و منجر به تورم در شبکیه می‌شود که ساختاری است که در پشت چشم قرار دارد و نور را به سیگنال‌هایی تبدیل می‌کند که مغز می‌تواند آنها را بخواند. این عارضه همچنین می‌تواند باعث رشد غیر طبیعی عروق خونی شود که می‌تواند به چشم آسیب برساند.

دارو‌های ضد فاکتور رشد اندوتلیال عروقی، تولید این پروتئین را مسدود کرده و می‌توانند بینایی را بهبود بخشند. با این حال، آنها در حال حاضر نیاز به تزریق به داخل زجاجیه دارند، که مایع ژله مانند چشم است. درمان کنونی، نیاز به تزریق‌های منظم دارد، معمولا ماهانه برای چندین ماه. گاهی اوقات، بیماران تا پایان عمر به تزریق نیاز دارند.

محققان توسعه یک ژن درمانی را به عنوان یک جایگزین موثر برای این تزریق‌های چشمی در نظر گرفتند. برای اولین بار، آنها از ابزار ویرایش ژن CRISPR-Cas۱۳ آران‌ای برای سرکوب تولید فاکتور رشد اندوتلیال عروقی در مدل‌های موش و سلول‌های شبکیه انسانی مشتق شده از سلول‌های بنیادی استفاده کردند.

در ژن درمانی، از ویروس‌های اصلاح‌شده یا سایر فناوری‌ها برای رساندن ژن‌های درمانی به سلول‌ها یا بافت‌ها استفاده می‌شود و به بیماری‌های ژنتیکی در منبع آنها رسیدگی می‌کند. CRISPR-Cas۹ به دلیل توانایی‌های هدف گیری دی‌ان‌ای خود مشهور است. Cas۹، یا پروتئین ۹ مرتبط با کریسپر، آنزیمی است که از توالی‌های کریسپر به عنوان راهنمایی برای شناسایی و جدا کردن رشته‌های دی‌ان‌ای خاص استفاده می‌کند. در مقابل، سیستم CRISPR-Cas۱۳ توانایی تداخل با آران‌ای تولید کننده پروتئین را ارائه می‌دهد.

ساتش کومار (Satheesh Kumar)، دانشجوی دکترا و نویسنده اصلی این مطالعه، می‌گوید: ویرایش آران‌ای ما را قادر می‌سازد دستورالعمل‌های ژنتیکی را تغییر دهیم که بر نحوه رفتار سلول‌ها تاثیر می‌گذارد، بدون اینکه به طور دائمی دی‌ان‌ای آنها تغییر کند. این می‌تواند به درمان‌ها اجازه دهد تا بسته به نیاز بالینی در طول زمان تنظیم شوند.

تجویز این درمان به سلول‌های شبکیه انسان به طور قابل توجهی تولید فاکتور رشد اندوتلیال عروقی را کاهش داد و در مدل‌های موش، پیشرفت بیماری را کُند کرد.

اگرچه این تحقیق در مراحل اولیه کشف است و قبل از انتقال به کارآزمایی‌های بالینی نیاز به توسعه بیشتر دارد، ما تصور می‌کنیم که ویرایش آران‌ای می‌تواند جایگزین مناسبی برای تزریق‌های تهاجمی و پرهزینه چشم باشد./ نیواطلس