چالش اروپای از هم پاشیده با دولت ترامپ

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ هنگامی که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهور اوکراین چهارشنبه گذشته در بروکسل بعد از صرف شام با رهبران اروپایی دیدار کرد، سایه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور منتخب آمریکا بر سر نشست ظاهر شد. اما این تنها پیامد بازگشت ترامپ به کاخ سفید نیست که واکنش اروپا را نسبت به جنگ اوکراین چندپاره کرده است، بلکه هرج و مرج سیاسی در سراسر این قاره موجی از بی ثباتی به وجود آورده است که اروپا را از در اختیار داشتن رهبری واحد و قدرتمند محروم می کند.

از آلمان، جایی که دولت اولاف شولتز، صدراعظم به تازگی سقوط کرده تا فرانسه، جایی که امانوئل مکرون، رئیس جمهور به دلیل ماه‌ها آشفتگی سیاسی داخلی به شدت تضعیف شده است، قدرت‌های بزرگ اروپا در حالت تدافعی قرار دارند و با ترامپ مواجه خواهند شد.

به نظر می آید مکرون با وجود همه سختی های زندگی شخصی اش، مصمم به ایفای نقش فعال در شکل دادن به واکنش اروپا به جنگ اوکراین باشد

ولفگانگ ایشینگر که در دوران جنگ عراق سفیر آلمان در ایالات متحده بود، گفت: به خوبی مجهز نیستیم و این بی تردید موضوعی سیاسی و تا حدودی جنجالی است.

وی که تا سال 2022 ریاست کنفرانس امنیتی مونیخ را برعهده داشت، افزود: خوشبینم آلمان با دولت جدیدی که احتمالاً به وسیله نامزد محافظه کار فردریش مرتس رهبری می شود، ظاهر شود و بتواند با دولت ترامپ همکاری سازنده داشته باشد.

به نظر می آید مکرون با وجود همه سختی های زندگی شخصی اش، مصمم به ایفای نقش فعال در شکل دادن به واکنش اروپا به جنگ اوکراین باشد. وی به تازگی ایده اعزام نیروی حافظ صلح اروپایی را به اوکراین مطرح کرد، گرچه با حمایت دیگر مقام های اروپایی مواجه نشد.

با وجود این، وی و دیگر رهبران اروپایی درگیر چالش های دیگری هستند، از مشکلات اقتصادی گرفته تا ظهور احزاب راست افراطی پوپولیستی. این موضوع آنها را در موقعیت ضعف قرار می دهد تا به هر شیوه ای به پیشنهادهای ترامپ در زمینه چگونگی پایان دادن به جنگ (هرچند از نظر سیاسی غیرقابل قبول) پاسخ دهند.

هفته جاری گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه دستیاران ترامپ در حال بررسی طرحی برای ایجاد منطقه حائل میان نیروهای اوکراینی و روسیه هستند که به وسیله 40 هزار نیروی اروپایی محافظت می شود. این پیشنهاد باعث اعتراض برلین و لندن می شود، جایی که خودداری از اعزام نیرو از روزهای نخست جنگ اصل ثابت بوده است.

جرمی شاپیرو، مدیر تحقیقات شورای روابط خارجی اروپا که اندیشکده ای مستقر در برلین است، گفت: منطقه حائل 800 مایلی میان اوکراین و روسیه اتفاق نخواهد افتاد؛ اما خیمه شب بازی سیاسی خوبی است.

خیمه شب بازی سیاسی یکی از تخصص های ترامپ است و احتمالاً پس از روی کار آمدنش ایده های دیگری برای پایان دادن به مناقشه ارائه خواهد کرد. شاپیرو عنوان کرد، چالش اصلی اینکه اطمینان حاصل شود اروپا در هر مذاکرات دیپلماتیکی که شامل ایالات متحده، اوکراین و روسیه می شود، جایگاهی خواهد داشت.

آلمان درگیر مشکلات اقتصادی و مدل صادراتی آن به دلیل تعرفه های تهدید شده به وسیله ترامپ در معرض خطر است. درباره فرانسه، از زمانی که مکرون تابستان گذشته نسنجیده خواستار برگزاری انتخابات پارلمانی شد، این کشور فلج شده است. میشل بارنیه، نخست وزیر رفت و فرانسوا بایرو جانشینش شروع به مناقشه با مکرون کرده است.

حتی در بریتانیا، جایی که رأی دهندگان با اکثریت قاطع دولت کارگری را ماه ژوئیه انتخاب کردند، در مشکلات اقتصادی و نیز تهدید شورشیان از سوی حزب ضد مهاجرت، حزب اصلاحات بریتانیا که نایجل فاراژ رئیسش با ترامپ ارتباط دارد، گرفتار شده است.

کمیسیون اروپا، بازوی اجرایی اتحادیه اروپا، خواهان ایفای نقش فعال اورسولا فون در لاین، ریاست آن است؛ اما پیتر ریکتس، مشاور سابق امنیت ملی بریتانیا گفت: ازهم پاشیدگی پایتخت‌های اروپا بی تردید موضع تحقیرآمیز ترامپ در قبال اتحادیه اروپا را تقویت می‌کند، چیزی که از دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ به یاد داریم.

مکرون، ترامپ را عامل اصلی بازگشایی کلیسای نوتردام عنوان کرد. شولتز نیز گفت، مایل است قبل از ترک مقامش با ترامپ ملاقات کند، که برخی در آلمان از وی به عنوان تلاشی برای دریافت دعوتنامه شرکت در مراسم تحلیفش تعبیر می کنند. دستیاران استارمر درباره شامی که وی و دیوید لامی، وزیر امور خارجه اش با ترامپ در ماه سپتامبر صرف کردند، صحبت می کنند.

پیتر ریکتس، مشاور سابق امنیت ملی بریتانیا گفت: ازهم پاشیدگی پایتخت‌های اروپا بی تردید موضع تحقیرآمیز ترامپ در قبال اتحادیه اروپا را تقویت می‌کند، چیزی که از دوره نخست ریاست جمهوری ترامپ به یاد داریم

در هر صورت، پس از نزدیک به سه سال جنگ وحشیانه، سیاست اوکراین در اروپا نیز شروع به تغییر کرده است، موضوعی که ممکن است شکاف اروپا را با ترامپ کاهش دهد. در حالی که مرتس و شولتز متعهد شدند در صورت انتخاب شدن، حمایت نظامی خود را از اوکراین حفظ کنند، به عموم مردم آلمان که به طور فزاینده ای محتاط هستند، قول دادند برای پایان دادن به درگیری تلاش کنند.

مرتش دوشنبه گذشته در مناظره پارلمانی قبل از انحلال دولت گفت: با اراده بی قید و شرط متحد هستیم تا هر چه در توان داریم برای پایان دادن به جنگ اوکراین در سریع ترین زمان ممکن انجام دهیم.

نقش آلمان در ائتلاف غربی بر سر اوکراین آنقدر محوری است که دیپلمات های آمریکایی می گویند، هر طرح ترامپ برای پایان دادن به جنگ باید شامل این کشور شود. امی گاتمن که از سال 2022 تا اوایل سال جاری به عنوان سفیر ایالات متحده در آلمان خدمت می کرد، گفت: این نقطه ای دراماتیک است. آلمان باید تصمیم بگیرد قوی تر و مهم تر از همیشه حامی اوکراین باشد. این موضوع نیز به دلیل مشکلات اقتصادی ای که اروپا از آن رنج می برد، مهم تر از همیشه است و آلمان در خط مقدم قرار دارد.

برخی تحلیلگران ادعا می کنند تمرکز بر رهبران از هم گسیخته اروپا، مشکل ساختاری عمیق تری را که ترامپ آشکار کرده است، یعنی وابستگی راهبردی و مستمر آن به ایالات متحده منحرف می کند. ترامپ دغدغه های اروپایی ها را صرفاً با نشان دادن اینکه ایالات متحده متعهد به گسترش حمایت جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا از اوکراین نیست، وارد هرج و مرج کرد.