کنفرانس امنیتی مونیخ و بازی ۲ سر باخت اروپا

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ برای سالها در اروپا و کشورهای غربی تصور می شد در نظم جدیدی که در حال شکل گیری می باشد نظام های لیبرال دموکراسی غربی در برابر نظام های متمرکز و مخالف سیاستهای غربی به شدت متحد و منسجم خواهند شد. اما روی کار آمدن دونالد ترامپ در آمریکا و موضع گیری های او و تیم همفکرش باطل بودن این تصور و انگاره را نمایان ساخت.

اظهار نظرهای ترامپ در خصوص الحاق کانادا و گریلند به خاک آمریکا و خرید پاناما و همچنین اعمال تعرفه های سنگین بر واردات از اروپا و همچنین اظهارات او در خصوص عدم تعهد آمریکا در قبال اروپا و همچنین حمایت ایلان ماسک از دولتهای راستگرای اروپایی به شدت انسجام و وحدت روابط ترانس آتلانتیک را به چالش کشیده است.

اظهارات جی ونس تمامی معادلات طرح اروپای جدید را به هم ریخت. وی مشکل اوپا را نه از بیرون که از درون می داند و به شدت اروپا را محکوم نمود

در حالی که کشورهای اروپایی انتظار داشتند جی دی ونس، معاون رئیس جمهور آمریکا در کنفرانس امنیتی مونیخ در خصوص تقابل روسیه و اوکراین و سیاستهای آمریکا و اروپا علیه توسعه روزافزون چین و روسیه و همچنین سیاستهای غرب علیه ایران سخن بگوید به یکباره اروپا متهم به دیکتاتوری و سرکوب ارزشهای دموکراتیک (لغو انتخابات در رومانی و سرکوب مخالفان در کشورهای اروپایی و سانسور و ..  )  شد و اظهارات جنجالی معاون رئیس جمهور آمریکا، اتحادیه اروپا را در شوک و بهت عمیقی فرو برد.

در حالی که طرح اروپای جدید با رؤیای رهبری دموکراسی جهانی  2024تا 2029  طرح فون درلاین، رئیس کمیسیون اروپا پا به مرحله دوم ریاست فون درلاین گذاشت، اما اظهارات جی ونس تمامی معادلات طرح اروپای جدید را به هم ریخت. جی ونس مشکل اوپا را نه از بیرون که از درون می داند و به شدت اروپا را محکوم نمود. وحشت اروپایی ها ازآن است که پس از ائتلاف ترامپ و ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه علیه اوکراین و برد روسیه در تقابل با اروپایی ها در بحران اوکراین، روسیه در صدد تلافی بر آید.

این مسئله زمانی خطرناک می شود که رفتارها و موضع گیری های اخیر ترامپ در قبال اتحادیه اروپا و حمایت او از سیاستهای راست افراطی در این قاره چشم انداز فروپاشی اتحادیه  اروپا و ناتو به عنوان بازوی نظامی آن فرا روی تحلیل گران قرار داده است. این امر می تواند مسیر تلافی خطرناک روسیه از اروپا به خاطر حمایت 60 میلیارد دلاری این اتحادیه از اوکراین را هموار سازد. به همین دلیل خطر فروپاشی ناتو موجب طرح موضوعاتی مثل تشکیل ارتش اروپایی شده است.

به نظر می آید رویکردهای افراطی ترامپ همچون صاعقه ای بر اروپا وارد شده و  اروپا هنوز از شوک ناشی از این صاعقه به تعادل نرسیده است. اتحادیه اروپا می بایستی سریعا به اجماع در خصوص نحوه مقابله با حملات آمریکا و طراحی سناریوهای احتمالی در مقابله با روسیه بپردازند. به نظر می آید اروپا می بایستی وابستگی دیرینه خود در حوزه های مختلف به آمریکا را به سرعت از بین برده  و اتحاد و انسجام دورنی خود را بیشتر نمایند.

کشورهای اروپایی که به انتظار سهیم شدن در غنایم تقابل جنگ اوکراین بودند به یکباره با اظهارات کیت کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ در امور اوکراین روبرو شدند. او اعلام کرد که اروپا در زمان پایان جنگ اوکراین، جایی بر سر میز نخواهد داشت.

اروپا در دهه های اخیر تلاش نکرده که موضعی مستقل از آمریکا در پیش بگیرد و به دنبال ایجاد انسجام راهبردی با آمریکا بوده است. اما در حال حاضر به مثابه فردی است که رها شده و در بین سه بحران گرفتار شده است: وابستگی انرژی به روسیه، وابستگی تجاری به چین و وابستگی نظامی به آمریکا.

کشورهای اروپایی که به انتظار سهیم شدن در غنایم تقابل جنگ اوکراین بودند به یکباره با اظهارات کیت کلوگ، فرستاده ویژه ترامپ در امور اوکراین روبرو شدند

شترمرغ های ژئوپلتیک

به قول لورنزو مارسیلی، مدیر مؤسسه برگروئن اروپا، «سال‌هاست که کشورهای اروپایی مانند شترمرغ‌های ژئوپلیتیکی رفتار می‌کنند و سر خود را در شن‌های ناتوانی نظامی و دیپلماتیک پنهان کرده‌اند. وقایع امروز اروپاییان را به یاد رسیدن هیتلر به مرزهای فرانسه و لهستان در جنگ جهانی دوم می اندازد».

ائتلاف دو امپراتوری (آمریکا و روسیه) برای تضعیف اروپا می تواند برای اروپایی ها خطرناک باشد.  همانطور که چتر امنیتی آمریکا بر روی اروپا بسته می‌شود، اهرم آمریکا در تعیین سیاست اروپا در قبال پکن نیز کاهش می‌یابد. اروپا اکنون با بحران های ترکیبی مواجه است؛ توسعه طلبی های ترامپ، خطر انتقام روسیه، روی کارآمدن راست افراطی ، تقویت نئو نازی ها در آلمان، نفوذ اقتصادی چین، حملات سایبری ، بحران مهاجران و...

بهره سخن

به نظر می آید کنفرانس امنیتی مونیخ به جای آنکه ضریب امنیتی اروپا را افزایش دهد، بحران ها و گسلهای اروپایی را نمایان ساخت و به همین دلیل تجدید نظر جدی در سیاستها و راهبردهای امنیتی و نظامی این قاره را در اولویت نگاه ها قرار داده است. اکنون اروپایی های در دوراهی بین همراهی با آمریکا در مورد اوکراین یا تقابل با روسیه گرفتار شده اند.

توافق دوجانبه روسیه و آمریکا بدون حضور ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین و زمامداران اروپایی به معنای شکست اتحادیه اروپاست، چرا که اروپای پس از حل مناقشه اوکراین با بحران های ترکیبی مواجه است؛ افزایش هزینه های دفاعی و نظامی، افزایش تنش های داخلی و نیز روی کارآمدن دولت های راست گرای افراطی که می توانند رؤیای اتحاد و انسجام اروپای متحد را با چالش جدی مواجه کنند.