تأثیر تفاهم روسیه، آمریکا و عربستان بر بازار انرژی

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ در حالی که جهان ناگهان با مسیری اجباری مواجه شد که هنوز پایانش مشخص نیست، بخش انرژی به عنوان عامل تعیین کننده اساسی در روابط میان کشورها ظاهر شد. با مذاکرات اخیر میان روسیه و آمریکا با حمایت عربستان، زمزمه‌های تفاهمات دیگری در زمینه بازارهای نفت به گوش می‌رسد.

اظهارات جدید

ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه در اظهارات اخیر و قابل توجهش گفت، بازار جهانی انرژی نیازمند گفت‌وگوهای سه جانبه میان کشورش، ایالات متحده و عربستان سعودی است. این اظهارات پس از دیدار مقام‌های ارشد واشنگتن و مسکو در ریاض برای دور نخست مذاکرات با هدف پایان دادن به جنگ اوکراین و تقویت روابط میان روسیه و ایالات متحده بیان شد. 

رئیس‌جمهور آمریکا ماه گذشته از ائتلاف اوپک پلاس خواست تا قیمت نفت را پایین بیاورد

به گزارش بلومبرگ، رئیس جمهور روسیه با بیان اینکه دو طرف درباره موضوعات اقتصادی به ویژه در حوزه انرژی گفت‌وگو کردند، افزود: تلفنی با یکدیگر صحبت کردیم و به بررسی بازار جهانی انرژی پرداختیم. بحث درباره این موضوعات به شکل امروز ضروری است.

آخرین باری که پوتین با ترامپ (در دور نخست ریاست جمهوری خود) و سلمان بن عبدالعزیز، پادشاه عربستان سعودی صحبت کرد، حدود پنج سال پیش بود؛ زمانی که اوپک و متحدانش در حال تلاش برای توافق بر سر کاهش تولید نفت در بحبوحه سقوط تقاضا به دلیل همه گیری کووید-19 بودند.

اظهارات ترامپ

رئیس‌جمهور آمریکا ماه گذشته از ائتلاف اوپک پلاس خواست تا قیمت نفت را پایین بیاورد، با این استدلال که کاهش قیمت‌ها می‌تواند روسیه را از درآمد محروم و عملیات کرملین را در اوکراین متوقف کند.

فشار ترامپ برای افزایش تولید نفت و کاهش قیمت ها باعث سردرگمی بودجه بسیاری از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس شد، به ویژه کشورهای مرتبط با پروژه های توسعه ای بزرگ که در آنها نقطه سر به سر در بودجه شان میان 80 تا 90 دلار در هر بشکه است.

ائتلاف اوپک پلاس به رهبری عربستان سعودی و روسیه در حال بررسی به تعویق انداختن بازگشت عرضه نفت برنامه ریزی شده برای ماه آوریل است، زیرا قیمت نفت برای بسیاری از اعضای ائتلاف بسیار پایین است.

پوتین و ترامپ ماه فوریه تماس تلفنی داشتند که به گفت‌وگو در ریاض منجر شد و رئیس جمهور روسیه بعداً گفت، قصد دارد با پادشاه و ولیعهد عربستان تماس بگیرد و شخصاً از آنها تشکر کند، نه تنها به خاطر میزبانی، بلکه برای مذاکرات با ایالات متحده و ایجاد فضای دوستانه در روند مذاکرات.

تحولات مهم 

کارشناسان اقتصادی معتقدند، تماس پوتین منعکس کننده تغییرات مهم در صحنه جهانی نفت است، به ویژه با توجه به فشار مداوم آمریکا برای کاهش قیمت ها و پس از اینکه ترامپ از ریاض و مسکو خواست به‌طور مستقیم به سمت کاهش قیمت ها حرکت کنند.

انتظار می رود خروجی نشست ریاض در آینده تفاهماتی باشد که به ثبات بازار کمک می کند، به ویژه اینکه سه کشور از بزرگترین بازیگران بخش انرژی هستند.

عربستان سعودی به عنوان بزرگترین تولیدکننده اوپک، اهمیت تعادل عرضه و تقاضا را درک می کند و به دنبال حفظ قیمت هایی است که تولید پایدار را بدون آسیب رساندن به رشد جهانی تضمین می کند.

روسیه به بازاری باثبات برای حمایت از صادرات نفت و تولید گاز نیاز دارد، در حالی که ایالات متحده به دلیل افزایش هزینه های انرژی و تأثیر آن بر تورم با فشارهای داخلی مواجه است. بازار در دوره آتی شاهد نوسانات شدید در نتیجه درگیری‌های ژئوپلیتیکی و سیاست‌های مختلف تولیدی میان قدرت‌ها خواهد بود و هرگونه تفاهم پایدار باید مبتنی بر معادله‌ای باشد که منافع همه را بدون به خطر انداختن ثبات اقتصاد جهانی محقق کند.

اگر مذاکرات موفق به دستیابی به اجماع مشترک شود، امکان دارد دوره ای از ثبات قیمت ها شکل بگیرد، اما پاسخی موقت به فشارهای اقتصادی خواهد بود؛ زیرا قیمت نفت پس از پایان بحران اوکراین برای مدتی موقت کاهش خواهد یافت.

انتظار می رود خروجی نشست ریاض در آینده تفاهماتی باشد که به ثبات بازار کمک می کند، به ویژه اینکه سه کشور از بزرگترین بازیگران بخش انرژی هستند

نوسان قیمت ها به عوامل متعددی مرتبط با تولید، به‌وسیله افزایش عرضه و فشار بر قیمت ها و بازگشت تقاضای اروپا برای نفت روسیه که در دوره جنگ متوقف شد، پس از کاهش وابستگی اروپا به مسکو و روی آوردن به منابع دیگر، ازجمله نفت خلیج فارس و آمریکا بستگی خواهد داشت.

اگر تحریم ها به تدریج برداشته شوند، روسیه امکان دارد بخشی از سهم خود از بازار اروپا را به دست بیاورد که می تواند به توزیع مجدد جریان های جهانی نفت و تأثیر بر قیمت ها منجر شود. در میان مدت و بلندمدت، قیمت ها به توانایی اوپک پلاس برای کنترل تولید، میزان بازگشت روسیه به بازارهای جهانی و رشد تقاضای جهانی پس از پایان درگیری بستگی دارد.

هرگونه حل و فصل جنگ اوکراین عاملی تعیین کننده در تغییر شکل بازارهای نفت خواهد بود، اما تنها عامل مؤثر بر قیمت ها نخواهد بود، زیرا عوامل اقتصادی و سیاسی جهانی همچنان عامل اصلی تعیین کننده روندهای آینده هستند.

انتظارات متفاوت

گزارش عربستان پیش‌بینی خود را برای تقاضای نفت در سال‌های 2025 و 2026 کاهش داد که حاکی از مازاد عرضه نفت در دو سال، با افزایش تدریجی تولید از کشورهای خارج از ائتلاف اوپک پلاس بود.

گزارش منتشر شده به‌وسیله مرکز مطالعات و تحقیقات نفت ملک عبدالله نشان می‌دهد، شرایط ژئوپلیتیک، افزایش ذخایر نفت جهان و تا حدی انتقال انرژی در شکل‌گیری نوسانات بازار جهانی نفت در سال‌های 2025 و 2026 نقش خواهد داشت. با تصمیم اخیر اوپک پلاس برای تمدید کاهش تولید و معکوس کردن آن با سرعت کمتر، مرکز مطالعات و تحقیقات نفت ملک عبدالله انتظار دارد تولید اوپک سال 2025 به میزان 490 هزار بشکه در روز و سال 2026 حدود 1.29 میلیون بشکه رشد کند.

احتمالاً تولید اوپک پلاس و غیراوپک سال 2025 به میزان 280 هزار بشکه در روز کاهش خواهد یافت. این گزارش دلیل موضوع را به غرامت مورد توافق برای افزایش تولید روسیه و قزاقستان و در نتیجه رشد تولید سال 2026 به میزان 230 هزار بشکه در روز نسبت داد.

باید دید اقدامات ترامپ برای پر کردن سریع ذخایر راهبردی نفت آمریکا چه چیزی به همراه خواهد داشت، زیرا وی تأکید کرده است، کشورش باید تولید نفت را افزایش و وابستگی خود را به منابع خارجی کاهش دهد؛ آن هم در شرایطی که تنش‌های ژئوپلیتیکی و نوسانات بازارهای جهانی نفت در حال افزایش است.