تأثیر تغییرات اقلیمی بر اختلالات خواب
به گزارش راهبرد معاصر؛ اختلال خواب آپنه انسدادی (OSA) نوعی مشکل شایع است که در آن تنفس فرد در خواب به‌طور موقت متوقف می‌شود. این وضعیت می‌تواند باعث خواب ناآرام، خستگی روزانه، کاهش تمرکز و در بلندمدت، مشکلات قلبی و عروقی شود. با توجه به شیوع بالای این اختلال در بسیاری از کشورها، درک عوامل مؤثر بر شدت آن اهمیت زیادی دارد. یکی از عوامل محیطی که در سال‌های اخیر مورد توجه قرار گرفته، دمای هواست.
تغییرات اقلیمی و افزایش میانگین دمای جهانی، بسیاری از جنبه‌های سلامت انسان را تحت تأثیر قرار داده است. پژوهش‌ها نشان داده‌اند که خواب یکی از حوزه‌هایی است که به‌طور مستقیم از گرمای هوا آسیب می‌بیند. حالا با توجه به شیوع گسترده OSA، ضرورت دارد رابطه بین افزایش دما و شدت این اختلال به‌طور دقیق‌تر بررسی شود تا بتوان راهکار‌های مؤثری برای مقابله با آن طراحی کرد.
در همین راستا، تیمی از پژوهشگران به سرپرستی مرکز سلامت خواب دانشگاه فلیندرز در استرالیا، مطالعه‌ای را انجام داده‌اند. هدف آنها از این مطالعه، بررسی ارتباط دقیق بین افزایش دمای هوا و شدت اختلال خواب انسدادی بوده است.
روش انجام این پژوهش بسیار گسترده و مبتنی بر تحلیل داده‌های واقعی بود. محققان اطلاعات مربوط به بیش از ۱۱۶ هزار نفر در کشور‌های مختلف را بررسی کردند. این افراد از حسگر‌هایی استفاده می‌کردند که زیر تشک نصب شده و شدت OSA را اندازه‌گیری می‌کرد. به‌طور میانگین، از هر نفر حدود ۵۰۰ بار اندازه‌گیری انجام شده بود. این داده‌ها سپس با اطلاعات آب‌وهوایی ۲۴ ساعته مناطق مختلف ترکیب و تحلیل شد.
نتایج نشان دادند در شب‌هایی که دمای هوا بالاتر است، احتمال بروز اختلال خواب انسدادی تا ۴۵ درصد افزایش می‌یابد. همچنین، شدت این ارتباط در کشور‌های اروپایی بیشتر از استرالیا و ایالات متحده مشاهده شد. این موضوع نشان می‌دهد گرما می‌تواند یک عامل قوی در تشدید اختلال خواب باشد، اگرچه تفاوت‌های جغرافیایی نیز در آن نقش دارند.
پژوهشگران با استفاده از مدل‌سازی‌های پیشرفته، تأثیر افزایش دمای جهانی بر بار اجتماعی و اقتصادی OSA را نیز بررسی کردند. آنها نشان دادند که اگر دمای زمین فقط دو درجه سلسیوس افزایش یابد، بار این اختلال می‌تواند تا سه برابر بیشتر شود. این بار شامل کاهش کیفیت زندگی، افزایش هزینه‌های درمانی و افت بهره‌وری اقتصادی است.
نتایج این تحقیق که در کنفرانس بین‌المللی ATS ۲۰۲۵ ارائه شده‌اند، حاکی از آن است که از سال ۲۰۰۰ تاکنون، گرمایش زمین باعث شده شدت و شیوع OSA بین ۵۰ تا ۱۰۰ درصد افزایش یابد. این روند در صورت ادامه گرمایش جهانی می‌تواند به بحرانی در حوزه سلامت عمومی تبدیل شود. به همین دلیل، علاوه بر مهار گرمایش زمین، باید بر تشخیص و درمان این اختلال نیز تمرکز کرد.
از آنجایی که درصد زیادی از مبتلایان به OSA تشخیص داده نمی‌شوند، فشار گرمایی بر جامعه بیشتر می‌شود. این در حالی است که تشخیص زودهنگام و دسترسی به درمان مناسب، می‌تواند اثرات گرمایش بر سلامت خواب را کاهش دهد و از آسیب‌های اقتصادی جلوگیری کند. / ایسنا