به گزارش «راهبرد معاصر»؛ رویترز در گزارشی اختصاصی مدعی شد، غربیها به دنبال تدوین قطعنامه تازهای علیه ایران در نشست بعدی شورای حکام آژانس بین المللی انرژی اتمی هستند. در این گزارش آمده است، «قدرتهای غربی در حال برنامهریزی برای فشار بر هیئت رئیسه آژانس بینالمللی انرژی اتمی (IAEA) در نشست فصلی بعدی هستند تا برای نخستین بار در نزدیک به ۲۰ سال گذشته، ایران را به دلیل نقض تعهدات عدم اشاعه هستهای محکوم کنند. این اقدام به احتمال زیاد خشم تهران را برمیانگیزد».
در بخش دیگری از گزارش با بیان ارائه گزارش جامع درباره فعالیت های هسته ای ایران که در نشست فصلی آذرماه ١۴٠٣ به تصویب شورای حکام رسید و در نشست اسفندماه سخن از قطعی شدن ارائه آن برای ژوئن (نشست پیش رو در خردادماه) مطرح شده بود، از انتظار برای لحن تند و سختگیرانه این گزارش به نقل از یک مقام اروپایی سخن گفته است.
نکته مهم گزارش نه درخواست از ایران برای همکاری بیشتر یا شفاف سازی درباره فعالیتها، بلکه متهم کردن قطعی ایران به نقض تعهدات عدم اشاعهای است. موضوعی که از سپتامبر ٢٠٠۵ میلادی سابقه نداشته و پس از ٢٠ سال تکرار شده است. به این معنا که از منظر غرب دیگر موضوع کافی نبودن همکاریها یا ابهام درباره مکانها و فعالیتها و ذخایر مواد غنی شده نیست، بلکه ایران قطعاً در راستای استفاده تسلیحاتی از غنی سازی حرکت کرده و مرتکب تخلف قطعی شده است. در مقطع ٢٠٠۵ میلادی چنین اتهامی زمینهساز ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت شد.
از منظر غرب دیگر موضوع کافی نبودن همکاریها یا ابهام درباره مکانها و فعالیتها و ذخایر مواد غنی شده نیست، بلکه ایران قطعاً در راستای استفاده تسلیحاتی از غنی سازی حرکت کرده و مرتکب تخلف قطعی شده است
رویترز در خبر اختصاصی دیگری مدعی شد، در گزارش محرمانه آژانس که به اعضا ارائه شده و به رؤیت این خبرگزاری رسیده است، ایران در سه مکان ادعایی «فعالیتهای هستهای مخفیانه دارد و این فعالیتها به آژانس گزارش نشده بود». در ادامه ادعای رویترز به نقل از گزارش جامع آژانس آمده است: آژانس نتیجهگیری کرده این سه مکان و احتمالاً مکانهای مرتبط دیگر، بخشی از برنامه هستهای ساختاریافته و اعلامنشده ایران تا اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی بودند و برخی از این فعالیتها از مواد هستهای اعلامنشده استفاده کردهاند.
این گزارش به درخواست هیئت رئیسه آژانس در نوامبر تهیه شده بود.
انتشار این اخبار از گزارش جامع آژانس علیه برنامه هستهای ایران در حالی است که سال ٩۴ و در قالب گزارش PMD به نوعی این ادعاها را رد کرده بود؛ هرچند در برخی بخشها، دوپهلو گزارش کرده بود. در بخش ارزیابی کلی آژانس حول مسئله PMD در سال ٩۴ در بندهای ٧٧ و ٧٨ عنوان شده بود، آژانس نشانهای از چرخه سوخت اعلام نشده و فراتر از فعالیتهای اعلام شده به وسیله ایران کشف نکرد و نشانهای از فعالیتهایی که به طور مستقیم بتواند با مواد اورانیوم انجام شده یا برای کسب اطلاعاتی برای چاشنی انفجاری از شبکه مخفی هستهای باشد، مشاهده و کشف نکرد.
ادعای تازه آژانس در قالب گزارش جامع درباره فعالیتهای ایران در مقطع ابتدایی دهه ٢٠٠٠، نقض گزارش رسمی این نهاد بین المللی در سال ٢٠١۵ میلادی درباره فعالیتهای ایران در همان مقطع است و نشان می دهد آژانس با هر سطحی از همکاری و با وجود گزارشهای قبلی خود امکان دارد ادعاهای تکراری و اتهام زنی علیه ایران را با مضمون فعالیت تسلیحاتی تکرار کند. این رویکرد سالهای اخیر نیز تکرار شد. بعد از حل موضوع دو مکان مریوان و لویزان در سال ٢٠٢٣ میلادی آژانس بار دیگر این دو موضوع را در گزارشهای فصلی سال ٢٠٢۴ میلادی در فهرست چهار مکان مشکوک ادعایی خود قرار داد.
نگاهی به تحرکات اخیر غرب در ارتباط با برنامه هستهای ایران نشان میدهد، آمریکا و اروپا در پس اختلاف ظاهری و در تقسیم کاری از پیش هماهنگ شده با آژانس، پروژه جدیای برای فعال کردن مکانیسم ماشه تعریف کردهاند. در این راستا، دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا بارها بر در دسترس بودن توافق تأکید کرد و شرط آن را پایان غنی سازی در ایران عنوان کرد. به موازات این فضاسازی، طرح ادعای تازه درباره فعالیت هستهای مخفیانه ایران به وسیله منافقین و ضریب دادن به آن از سوی رسانههای غربی و نیز گزارشهای ادعایی علیه برنامه هستهای ایران به وسیله برخی کشورهای اروپایی همچون اتریش در دستور کار قرار گرفت.
در مرحله آخر این پروژه، متهم کردن ایران به نقض تعهدات عدم اشاعه پس از ٢٠ سال، انجام شد. این ادعا که احتمالاً طبق گزارش جامع آژانس و در قطعنامه غربی ها مطرح میشود، میتواند زمینه ساز ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت شود که معنای آن علاوه بر تسهيل فعال شدن مکانیسم ماشه و بازگشت ۶ قطعنامه تعلیق شده شورای امنیت علیه ایران؛ در دستور کار قرار گرفتن برنامه هستهای ایران به عنوان تهدید صلح و امنیت بینالملل در شورای امنیت است.
در مرحله آخر این پروژه، متهم کردن ایران به نقض تعهدات عدم اشاعه پس از ٢٠ سال، انجام شد
این پروژه در صورت اجرایی شدن موجی از فشارها علیه ایران به راه خواهد انداخت و هدف آن در ابتدا وادار کردن کشورمان به پذیرش خواستههای زیاده خواهانه غرب و در صورت تمکین نکردن، زمینه سازی برای انزوای ایران در جهان و حتی تسهیل اقدام نظامی علیه برنامه هستهای کشورمان است.
با توجه به فضاسازی ها، در افکار عمومی جهان و برخی محافل غربگرای داخلی، ایران مقصر توافق نکردن و فعال شدن مکانیسم ماشه و فشارهای شورای امنیت جلوه داده خواهد شد. برهم زدن این بازی امکان پذیر است و شاید نیاز به عملی کردن تغییر دکترین هستهای به عنوان آخرین گزینه ایران داشته باشد. اینکه امکان دارد ایران به عنوان آخرین گزینه، به این سمت حرکت کند باید به طرف های غربی تفهیم شود.