تکرار ناکارآمدی مدیریت شهری تهران

به گزارش راهبرد معاصر؛ بارها شاهد بوده‌ايم با كمترين ميزاني از بارش ترافيك سنگينی در سطح شهر تهران ایجاد شده و شلوغي خيابان‌هاي شهر به‌هم گره خورده‌اند. اين تغيير جوي گرچه از چند روز قبل توسط سازمان هواشناسي كشور پيش‌بيني شده بود اما باز هم شهروندان و مديران شهري را غافلگير كرد تا در كندي و توقف خودروها در معابر صداهاي ديگري هم شنيده شود.

مدیر پیش‌بینی و هشدار سازمان هواشناسی پنجشنبه گذشته در تشریح وضعیت جوی روزهای آتی تهران گفته بود: «روز شنبه آسمان تهران ابری همراه با بارش برف و باران گاهی با وزش باد خواهد بود که کمینه دما روز شنبه در تهران به دو درجه بالای صفر می‌رسد، ضمن آنکه بیشینه دما در تهران از شنبه 6 درجه خواهد بود و شاهد کاهش 9 درجه‌ای دما در تهران روز شنبه نسبت به روز جمعه خواهیم بود.»

پس هم اطلاع داده شده بود و هم در اخطاریه‌ها و اطلاعیه‌های سازمان هواشناسی وضعیت فعلی تهران پیش‌بینی شده بود، اما خب انگار ما عادت کرده‌ایم که از یک سوراخ چندبار گزیده شویم. بعد از ماجرای سیل ابتدای سال 98 که علی‌رغم پیش‌بینی‌ها، همه غافلگیر شدند، در تهران هم انگار چنین اتفاقی افتاده است.

میتینگ انتخاباتی در شب آماده‌باش!
در برخی از رسانه ها آمده است جمعه‌شب، یعنی شب قبل از بارش برف مدیران شهری به جای اینکه در حالت آماده‌باش باشند و تمهیدات لازم برای مقابله با بارش برف را بیندیشند، در فرهنگسرای بهمن از ساعت 9 صبح تا 11 شب درگیر انتخابات صنفی تعاونی کارکنان شهرداری بودند. شهرداران اکثر مناطق شمالی، تمام مدیران و معاونان در این جلسه انتخابات حاضر بودند و با این تفاسیر خیلی دور از انتظار نیست که صبح روز بعد چنین اتفاقی در پایتخت بیفتد و حتی یک کیسه نمک و شن در معابر تعبیه نشده باشد.

تکرار سناریو بهمن ۹۶ در آبان ۹۸

بهمن ماه 96 بود که برف سنگینی در تهران باریدن گرفت. چیزی شبیه به برف روز گذشته اما در حجم و مقیاس کمتر و خرد‌تر از آن، مدیریت شهری آن سال با محمدعلی نجفی چنان نمایش ضعیفی از خدمات‌رسانی به شهر و شهروندان ارائه داد که هنوز بعد از گذشت دو سال، رسانه‌ها و مسئولان از آن به‌عنوان ضعیف‌ترین برخورد مدیران و مسئولان شهری با یک پدیده طبیعی یاد می‌کنند. حالا اما بعد از دوسال باید گفت، مدیریت شهری حناچی هم اوضاع بهتری از نجفی ندارد و مدیریت توئیتری شهر آن هم از اتاق کنترل میراثی است که از نجفی به حناچی هم رسیده است. دو سال پیش نجفی در مواجهه با برف تهران در یک پیام توئیتری عجیب از مردم و جوانان خواسته بود در راه بازگشت از مدرسه و... به آرامی درختان را تکان دهند تا برف روی درختان و سنگینی آن برف آسیبی به درخت نزند! آن روزها تهران شرایط عجیب و سختی را پشت‌سر گذاشت و تا مدت‌ها شاخه‌های شکسته درختان و برف‌های یخ‌زده در اتوبان‌ها و خیابان‌ها مانده بود تا علاوه‌بر اینکه نمادی برای ناکارآمدی مدیریت دوره پنجم شهر تهران باشد، تجربه‌ای برای آینده و شرایط مشابه شود، اتفاقی که آن هم متاسفانه نیفتاد و روز گذشته به خوبی دیدیم مدیران شهری توان اداره شهر در شرایط عادی و برفی را هم ندارند.

به نظر می رسد از بهمن 96 تا آبان 98 هیچ تغییر مثبتی در هیچ یک از وجوه مدیریت شهری مشاهده نکردیم که نمونه مشخص آن گره باز‌نشده پایتخت در همین برف روز گذشته و اتفاقات قبل و بعد از آن است. بالاتر گفتیم که سازمان هواشناسی به طرق مختلف وضعیت پیش‌آمده را اطلاع‌رسانی کرده بود. اما با این همه نه خبری از صندوق‌ها و کیسه‌های شن و نمک در خیابان‌ها و معابر بود و نه ماشین برف‌روب و نیروهای خدمات شهری حضور فعالی داشتند و کاری از پیش بردند. تاجایی که به گزارش برخی از رسانه ها دیروز خودروی برف روب شهرداری تهران به محل اوج یخ زدگی اتوبان یادگار امام شمال که رسید دچار نقص فنی شد.

اظهارنظرهای مسئولان هم در این بین قابل‌تامل است:

اصغر عطایی، مدیرکل امور خدمات شهری شهرداری تهران در واکنش به عدم برخورد مناسب در رابطه با برف شمال تهران گفت: «برف محدود است و باید شن و نمک پاشیده شود. درحال رصد همه نقاط و در تلاش هستیم همکاران‌مان در خدمات شهری شن و نمک در سطح شهر پخش کنند. برودت هوا در سطح شهر در حد یخبندان نیست و برفی باریده که تنها سطح شهر را یک مقدار سفید کرده است، البته ما نیز برای این شرایط تمرین نداریم. سطح خیابان‌ها را پاک می‌کنیم، دوباره سفید می‌شود، برف نشسته و نمی‌توان آن را در هوا با تیر زد، برف طبیعی است و باید روی زمین بنشیند و با شن و نمک یا گریدر آن را برطرف کرد. تا پایان امروز مخازن شن در معابر اصلی و بزرگراهی مستقر می‌شوند تا شهروندان در صورت بروز مشکلات به کمک خادمان‌شان در شهرداری تهران بیایند».

پیروز حناچی، شهردار تهران هم در یک پیام توئیتری ضمن اعلام محل حضورش گفت: «از ابتدای بارش برف در مرکز کنترل ترافیک حضور دارم و بر روند برف‌روبی و بازگشایی معابر مناطق درگیر، نظارت دارم. در برخی شریان‌های اصلی انسداد رخ داده که در تلاشیم با هماهنگی دستگاه‌ها آنها را بازگشایی کنیم. مانند همیشه همراهی مردم را صمیمانه خواستارم.» احتمالا آقای حناچی نمی‌دانستند که وقتی برای رفع آلودگی منتظر باد می‌نشینند، باد ابرها را با خود می‌آورد و بارش اتفاق می‌افتد!

محمدرضا میهماندار، رئیس‌پلیس راهور تهران بزرگ هم در ارتباط با وضعیت نابسامان تهران بعد از بارش برف گفت: «عمده علت عدم تردد خودروها نشستن برف روی معابر، عدم برف‌روبی و پاشیدن شن و نمک است.»

خلاصه کما فی‌السابق، مسئولان شهری در وضعیت اضطرار توپ را در زمین یکدیگر می‌اندازند و کسی هم پاسخگو نیست وقتی از قبل چنین وضعیتی پیش‌بینی شده بود، چرا بعد از اتفاق همه دنبال راهکار هستند.

به نظر می رسد شهرداری و برخی از اعضای شورای شهر تهران باید به جای افزایش عوارض شهری و گران کردن زندگی در تهران و دنبال کردن برخی از سناریوهای مشکوکی همچون «طرح زیست شبانه» و تشویق شهروندان تهرانی به پوشیدن لباس¬های رنگی به فکر حل مشکلات زیربنایی شهر تهران باشند . مدیریت شهری باید به این موضوع واقف باشد که انتظار مردم از آنها تنها برگزاری جلسات متعدد برای تغییر نام خیابان ها و کوچه های تهران نیست، بلکه مردم انتظار حل مشکلات بنیادین تهران از جمله معضل حمل و نقل عمومی شهری هستند. شاید در حالت خوشبینانه بتوان ضعف و تعلل مدیریت شهری در قضیه برف دیروز و نمونه¬های مشابه را ناشی از «ناکارآمدی» آنها دانست، اما تکرار این ناکارآمدی در شهرداری و شورای شهر اصلاح طلب تهران که نتیجه ای جز عصبانیت مردم ندارد قابل تامل است.