به گزارش راهبرد معاصر؛ جدال میان ایالات متحده آمریکا و ایران وارد دورتازه ای شده است، مایک پمپئو وزیرخارجه ایالات متحده در جدیدترین اظهار نظرش اعلام کرده که در اعتراض به راه اندازی فعالیتهای هسته ای کشورمان در سایت فردو، واشنگتن معافیت های تحریمی تاسیسات اتمی فردو را از یک ماه دیگر رسما لغو خواهد کرد.
پمپئو با اشاره به اعلام ازسرگیری فعالیت غنیسازی در سایت هستهای فردو از سوی حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهوری ایران، گفت: از همین رو، ایالات متحده معافیت تحریمی در ارتباط با تاسیسات هستهای فردو را لغو میکند و این تصمیم از 15 دسامبر 2019 (24 آذرماه) اجرا میشود.
وزیر خارجه آمریکا مدعی شد: ایران در اصل فردو را به عنوان یک سایت مستحکم زیرزمینی ساخت تا به صورت پنهانی غنیسازی اورانیوم انجام دهد. ازینرو، ایران هیچ دلیل مشروعی برای ازسرگیری غنیسازی در این سایت که پیشتر مخفی بوده است، ندارد.
اتخاذ رویکرد یاد شده با انتقادات فزاینده شماری از قدرت های بین المللی همراه شده است.
روسیه تحریم سایت فردو ازسوی آمریکا را محکوم کرد
وزارت امور خارجه روسیه در بیانیهای لغو معافیتهای هستهای سایت فردو از سوی آمریکا را محکوم و اعلام کرد: این اقدام را قاطعانه محکوم میکنیم.
دربیانیه روز سه شنبه وزارت خارجه روسیه گفته شده است: «مایک پمپئو» وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده که طرف آمریکایی تحریمهای یکجانبه در مورد یکی از اجزای کلیدی برجام که طرح تغییر کاربری سایت فردو برای تولید ایزوتوپ های پایدار است را از سر میگیرد.
بیانیه میگوید: این گونه تصمیم نمونه دیگری از نقض آشکار تعهدات بینالمللی ازسوی آمریکا و برخورد غیرمسئولانه آن کشور با توافقنامه امضا شده و تصمیمهای شورای امنیت سازمان ملل است.
«آنها نه فقط خجالت نمیکشند به صورت آشکار قطعنامه سازمان ملل را نقض کنند بلکه اجرای این تصمیمها از سوی بقیه کشورها را نیز دشوار میکنند.»
وزارت خارجه روسیه خاطرنشان کرده است: این گونه رفتار بدون رعایت اصول از سوی یکی از بزرگترین کشورهای جهان که ادعای رهبری دنیا را دارد محکوم میکنیم و انتظار داریم که در گزارش ماه دسامبر مجمع عمومی سازمان ملل ویژه اجرای قطعنامه 2231 شورای امنیت این اقدام آمریکا مورد ارزیابی قرار گیرد.
در ادامه بیانیه وزارت خارجه روسیه گفته شده است: درک اینکه برد آمریکا از ناکامی اجرای برجام و سایت فردو مطابق با توافق های سال 2015 چیست، دشوار است. پذیرفتن این واقعیت ناگوار است که آمریکا بود که در ابتدا با وسواس شاخصهای مجموعه دستگاههای سانتریفیوژ در سایت فردو را تعیین کرده و سپس بدون دلیل توافق را برهم زدند.
بیانیه می گوید: تلاشهای امریکا برای توجیه ناتوانی خود از توافق که ایران را مقصر میخواند هیچکس را نباید به گمراهی بکشاند. اقدامات ایران برای توقف اجرای تعهدات داوطلبانه در چارچوب برجام ازجمله در عرصه غنی سازی اورانیوم در فردو واکنش متقابل به کارزار سیاسی ناخردمندانهای است که آمریکا علیه معامله هستهای راه انداخته است.
«همه اقدامات برای توقف اجرای تعهدات ایران تحت کنترل آژانس بینالمللی انرژی اتمی انجام میشود و از نظر فنی قابل برگشت است. علاوه بر این بر اساس اطلاعات آژانس بینالمللی انرژی اتمی، توقف اجرای تعهدات داوطلبانه ایران، مجموعه دستگاههای سانتریفیوژ در سایت فردو را که مشمول تغییر کاربری می شوند دربر نمی گیرد و به این ترتیب، آمریکا نابود کننده اصلی طرح (تغییر کاربری) فردو است.»
در بیانیه آمده است: کاملا مشهود است که آمریکا تا چه اندازه آرزو دارد تا ایران از برنامه هستهای خود صرف نظر کند و سخنان وزیر خارجه آمریکا که گفته است میزان اورانیوم غنی شده برای ایران باید صفر باشد حاکی از مقاصد واشنگتن است.
بیانیه میافزاید: بنظر میرسد که باید یادآوری کرد که حق ایران برای توسعه برنامه هستهای صلح آمیز خود در پیمان عدم اشاعه سلاح هستهای که آمریکا عضو آن است مورد تاکید قرار گرفته است.
«آنچه که مربوط به حق غنی سازی اورانیوم ایران میشود با پیمان منع اشاعه سلاح هستهای به هیچ وجه محدود نمیشود.فقط نیاز به کنترل لازم از سوی آژانس بینالمللی انرژی اتمی وجود دارد و تهران به این گونه اقدام میکند.»
در بیانیه آمده است: کارشناسان روسی که در اجرای طرح تغییر کاربری سایت فردو مشارکت دارند به همکاری با ایران در این طرح ازجمله با هدف ایجاد شرایط لازم و محیط امن و مصون برای ادامه اقدامات آغاز شده در این طرح ادامه میدهند.
وزارت خارجه روسیه در ادامه یادآور شده است: با توجه به اظهارات طرف آمریکایی که واکنش کمیسیون مشترک برجام را میطلبد امیدواریم که شرکای اروپایی ما توانایی لازم داشته و صرفا از اظهار تاسف درباره اقدامات آمریکا پا را فراتر گذاشته و به همراه روسیه وچین به دفاع از برجام و حمایت مطمئن از طرح فردو و نیز سایر اجزای مهم معامله هسته ای در برابر حملات تحریمی آمریکا بپردازند.
در پایان بیانیه ابراز امیدواری شده است که جامعه جهانی مطابق با قطعنامه 2231 شورای امنیت به حمایت از این توافق (برجام) بپردازد.
ابراز تاسف فرانسه از لغو معافیت از تحریمهای هستهای فردو
وزارت خارجه فرانسه از کاهش پایبندی ایران به تعهداتش ذیل برجام ابراز نگرانی کرد.
بر این اساس، وزارت خارجه فرانسه با صدور بیانیهای اعلام کرد: پایبند نبودن ایران به برنامه جامع اقدام مشترک موسوم به برجام، پیامدهای خطرناکی درباره نظام عدم اشاعه هستهای به همراه خواهد داشت.
فرانسه از ایران خواست به تعهدات خود ذیل برجام بازگردد.
اگنس وون در مول سخنگوی سخنگوی وزارت امور خارجه در همین راستا گفت: ما از تصمیم ایالات متحده به دبرای خاتمه دادن معافیت زمینه از سرگیری غنیسازی ایران در سایت فردو که منجر به اجرای پروژههای غیرنظامی در این سایت شود ، متاسفیم.
حمایت تد کروز از اقدام آمریکا در لغو معافیت تحریمی فردو
سناتور تد کروز در واکنش به قصد آمریکا برای لغو معافیت های مربوط به تاسیسات هستهای فردو نوشت: «تصمیم دیروز گامی مهم در راستای نابودی توافقنامه فاجعه بار ایران در دوران اوباما بود. دولت آمریکا اکنون باید به معافیتهای دیگر طرحهای مرتبط با آن توافقنامه - به خصوص رآکتور آب سنگین اراک- پایان دهد.»