غزه، میدان مین‌های منفجر نشده

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ محمد نور که سیزدهم ماه گذشته به همراه خانواده‌اش سه روز پس از آغاز آتش‌بس، به همراه هزاران فلسطینی دیگر از خان یونس به شهر غزه بازگشتند، گفت: به محض اعلام آتش‌بس و باز شدن جاده به سمت غزه فوری بازگشتیم و به دلیل رنج ناشی از آوارگی، جزو نخستین کسانی بودیم که به شهر رسیدیم.

طبق گزارش‌ها، پنج کودک پس از مواجهه با مهمات منفجر نشده میان آوار نزدیک بیمارستان الشفا در غزه مجروح شدند

خانواده اش پشت بیمارستان الشفاء، در منطقه‌ای مخروبه مانند بخش زیادی از شهر ناشی از حملات هوایی متمرکز اسرائیل  چادر زدند. وی افزود: حدود ساعت ۱۰ یا ۱۱ صبح بود و به بچه‌ها گفتم، «بروید و مقداری مقوا، چوب و پلاستیک بیاورید تا آتش روشن کنیم. می‌خواستیم چیزی برای خوردن بچه‌ها تهیه کنیم. تازه رسیده بودیم و چیزی برای سوزاندن نداشتیم».

پسر ۱۱ ساله‌اش به همراه دو پسر عموی هم‌سن و سالش حدود ۱۰ متر از چادر فاصله گرفتند و شروع به جست وجو میان آوارها کردند. نور گفت: به محض اینکه یکی از بچه‌ها تکه چوبی را کشید، چیزی منفجر شد و همه بچه‌ها به هوا پرتاب شدند. ناگهان، افرادی را دیدم که در حال پرتاب بودند. متوجه نشدم آنها بچه‌های خودمان هستند. به سمت آنها دویدم و پسرم را دیدم که از نرده آویزان شده بود و برادرزاده و خواهرزاده‌ام همگی کنارش بودند. آنها در وضعیت وحشتناکی داشتند.

در سراسر غزه زیر میلیون‌ها تُن ساختمان ویران‌شده و میله‌های آهنی پیچ‌خورده، نه‌تنها هزاران جسد، بلکه هزاران مهمات منفجرنشده وجود دارد. غدیر، خواهر محمد نور می‌گوید: وقتی صدای انفجار شنیدم، به بیرون دویدم. پسرم میان گرد و غبار می‌دوید و فریاد می‌زد. وی را نشناختم؛ کاملاً غرق در خون و پر از ترکش بود، صورتش از خاکستر و آوار سیاه شده بود. فقط او را از روی رنگ پیراهن آبی‌اش شناختم.

آنها فرزندانشان را در آغوش گرفتند و غرق در خون به بیمارستان الشفاء بردند. زین، پسر نور از ناحیه هر دو پا دچار جراحات شدید و گوشت از استخوان جدا شده بود. جود، برادرزاده‌اش نیز بخشی از پایش را از دست داد. آنها هنگام انتقال به بیمارستان فریاد نمی‌زدند یا گریه نمی‌کردند؛ بلکه در شوک بودند. سه پسر دیگر که جراحاتشان کمتر جدی بود نیز بستری و روی کف بیمارستان یا روی تخت‌های فلزی بدون تشک قرار داده شدند.

روز بعد، ﺳﺮوﯾﺲ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ توجهات را به این حادثه جلب و اعلام کرد، «طبق گزارش‌ها، پنج کودک پس از مواجهه با مهمات منفجر نشده میان آوار نزدیک بیمارستان الشفا در غزه مجروح شدند که حال دو نفر از آنها وخیم است». حتی پس از آتش‌بس، خطر ناشی از مهمات منفجر نشده همچنان ادامه دارد و با آواره شدن صدها هزار غیرنظامی و امدادگر، این خطرات رو به افزایش است.

ﺳﺮوﯾﺲ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ (UNMAS) همچنین مرگ ۵۲ فلسطینی و زخمی شدن دست کم ۲۶۷ نفر دیگر را بر اثر مهمات منفجر نشده غزه در دو سال گذشته ثبت کرده است. لوک ایروینگ، رئیس ﺳﺮوﯾﺲ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ در سرزمین‌های اشغالی در کنفرانسی مطبوعاتی اوایل ماه جاری گفت: انتظار داریم این رقم به طور قابل توجهی کمتر از تعداد واقعی باشد. متأسفانه می‌توانیم تخمین بزنیم تعداد بسیار بیشتری از مردم در دو سال گذشته بر اثر مهمات منفجر نشده در غزه زخمی یا کشته شده‌اند.

اسرائیل ده‌ها هزار تُن بمب که عمدتاً ساخت آمریکا هستند، بر غزه ریخته است (بیش از مجموع وزن بمب‌هایی که در جنگ جهانی دوم بر لندن، درسدن و هامبورگ ریخته شد). ﺳﺮوﯾﺲ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ هشدار داد، میان پنج تا ۱۰ درصد سلاح‌های شلیک شده به غزه منفجر نشده‌اند و عملاً این منطقه را به میدان مین تبدیل کرده‌اند.

ایروینگ افزود: به شدت نگران خطر فزاینده ناشی از مهمات در روزها، هفته‌ها، ماه‌ها و سال‌های آینده هستیم، زیرا مردم غزه در حال آواربرداری و شروع به بازسازی شهر هستند.

سایت خبری اسرائیلی مارکر، ضمیمه مالی روزنامه هاآرتص گزارش کرد، نیروی هوایی اسرائیل تا آوریل گذشته از وجود دست کم ۳ هزار بمب منفجر نشده در غزه مطلع بود. اکنون ﺳﺮوﯾﺲ ﻋﻤﻠﯿﺎت ﻣﯿﻦ ﺳﺎزﻣﺎن ﻣﻠﻞ ﻣﺘﺤﺪ  دست کم ۵۶۰ مهمات منفجر نشده دیگر را در مناطقی که توانسته به آنها دسترسی پیدا کند، شناسایی کرده است. ایروینگ گفت: تا زمانی که بررسی جامعی انجام نشود، از میزان کامل آلودگی در غزه مطلع نخواهیم شد و با جابجایی مردم، به ویژه با شروع تلاش‌های بازسازی و بازیابی، تهدیدات افزایش خواهد یافت.

هفته گذشته در غزه بولدوزری به تنهایی مشغول جمع‌آوری توده‌های آوار از خیابان النصر بود و آنها را قبل از بارگیری در کامیونی پارک شده، به کناره‌های جاده هل می‌داد. برخی با جارو تکه‌های کوچک را از نمای معدود ساختمان‌های باقی‌مانده پاک می‌کردند. مردان میان آوارها به دنبال هیزم یا هر چیز دیگری که می‌توانستند جمع‌آوری و استفاده کنند، می‌گشتند.

نیروی هوایی اسرائیل تا آوریل گذشته از وجود دست کم ۳ هزار بمب منفجر نشده در غزه مطلع بود

محمد مشتهی، یکی از آوارگان بازگشته رک و پوست‌کنده گفت: از میزان ویرانی میان آوارگی اول و دوم شوکه شدیم. پس از آوارگی دوم، ویرانی کامل و منطقه شبیه فیلم ترسناک شده بود و خیابان‌ها با ویرانی مسدود شده بودند. ما تا رسیدن به خانه پیاده‌روی کردیم و به دلیل سنگ‌ها و فلزات، عبور از آنجا دشوار بود. همچنین چیزهایی مانند بقایای مهمات منفجر نشده وجود داشت، بنابراین از ترس آنچه امکان داشت میان آوارهای سر راهمان باشد، از پیاده‌روی می‌ترسیدیم.

اسرائیل علاوه بر ادامه بمباران و آتش‌بس تقریباً روزانه علیه فلسطینیان از زمان اجرای آتش‌بس، از ورود حداقل کمک‌های بشردوستانه، تجهیزات و منابع به غزه نیز جلوگیری کرده که این موضوع نقض توافق‌نامه است و عملاً شروع مقابله با مقادیر عظیم مهمات منفجر نشده‌ای را که جغرافیای غزه را به میدان کشتار تبدیل کرده است، ناممکن می‌کند.

محمود بصل، سخنگوی دفاع مدنی گفت: در حال حاضر درباره ۷۱ هزار تُن مواد منفجره در نوار غزه صحبت می‌کنیم. این مهمات هنوز آنجا هستند و هر لحظه امکان دارد منفجر شوند. این اتفاق می‌تواند زمانی رخ دهد که کودکان به آنها دست بزنند یا در حالی که تیم‌های دفاع مدنی در حال جمع‌آوری اجساد هستند، برخوردی رخ دهد و منجر به انفجار شود.

تیم‌های دفاع مدنی وظیفه جمع‌آوری مهمات منفجر نشده را ندارند، اما به هماهنگی تلاش‌ها کمک می‌کنند و نهاد اصلی در غزه هستند که برای بازیابی هزاران جسد مدفون در زیر آوار تلاش می‌کنند. بصل افزود: اشغالگران اسرائیلی ۹۰ درصد واحد مهندسی فعال در غزه را کشته و منابع مورد نیاز برای انتقال بقایای بمب از منطقه ای به منطقه دیگر را نابود کرده‌اند. اکنون نیاز فوری، تشکیل تیم‌های تخصصی برای رسیدگی به این مشکل و تجهیزشان به ادوات، منابع و وسایل نقلیه لازم برای انتقال موشک‌های بزرگ و بسیار انفجاری باقی مانده است که جان ساکنان نوار غزه را تهدید می‌کند.