نگاه اندیشکده رند به پیامدهای احتمالی فشار حداکثری برای ایالات متحده

به گزارش راهبرد معاصر؛ اندیشکده رند در مقاله ای به قلم آریانا طباطبائی، با اشاره به اعتراضات آبان و تبادل زندانیان میان ایران و آمریکا، تاکید کرد که نباید انتظار گرم شدن روابط میان دو طرف داشت. در این گزارش که با عنوان "توقع آب شدن یخ ها در ایران را نداشته باشید"، ابتدا تحت تاثیر جو رسانه ای غربی، روایتی یک سویه از اعتراضات توام با اغتشاش آبان 98 ارائه می شود و نویسنده تاکید می کند: «در آستانه بروز اعتراضات، مسئولین ایرانی بیش از هر زمان دیگری منسجم به نظر می رسیدند. چندین ماه کمپین "فشار حداکثری" که متمرکز بر فشار سیاسی و تحریم اقتصادی بود، مراکز قدرت رژیم را به هم نزدیک کرده بود». نظر به این سطور مشخص می کند که از دید اندیشکده رند، فشار حداکثری ترامپ باعث ایجاد اتحاد سیاسی در داخل ایران شده ولی نویسنده در ادامه می آورد: «چنین گزاره ای درست پس از اعتراضات، دیگر صدق نمی کند.... زمزمه های استیضاح روحانی به خاطر بی اطلاع گذاشتن قوه مقننه از تصمیم بنزینی وجود داشت».

نویسنده در ادامه با برچسب "تندرو" زدن به برخی از بازیگران فعال نظام، دست آن ها را در انتخابات پیش رو، در مقابله با دولت فعلی پر نشان می دهد و می نویسد: «میانه رو ها هم مجبور خواهند بود از دستاوردهای عمدتا توخالی شامل یک توافق هسته ای شکست خورده، ناتوانی در ایجاد اقتصاد آزاد و فهرستی از وعده های عملی نشده دفاع کنند».

با این اوصاف، نویسنده تاکید می کند که فشارهای داخلی شاید لزوما به وقوع سناریوی مطلوب دولت ترامپ نینجامد. طباطبائی به صراحت می نویسد ممکن است جمهوری اسلامی ایران در نتیجه فشار تحریم های ایالات متحده، دست به اقدامات تهاجمی تر علیه آمریکا و شرکایش در منطقه بزند. «تاکنون اکثرا نشانه ها در این جهت بوده.... هرچند این تبادل زندانی گامی مهم و ضروری برای اعتماد سازی میان دو طرف و نشان دادن فواید دوری از رادیکال عمل کردن و انجام یک بازی برد-برد بود اما در مقطع کنونی، تغییر کمی در سیاست های آن ها دیده می شود. ایالات متحده حتی زمانی که تبادل اسرا در مراحل نهایی بود، اعلام کرد تحریم های بیشتری علیه ایران وضع می کند، ایران هم فشارهای خود را بیشتر کرده است».

نویسنده در این نقطه اهرم های فشار ایران بر ایالات متحده را بازگو می کند: «طبق گزارش ها ایران به زودی از سانتریفیوژ های پیشرفته خود در راستای ادامه کاهش تعهدات برجامی (که ایالات متحده 2018 از آن خارج شد) رونمایی می کند تا به اروپایی ها فشار بیشتری برای موضعگیری قاطع تر بیاورد اما این مسئله باعث نزدیکی اروپا به امریکا می گردد. در سطح منطقه پس از چند ماه آرامش بعد از حمله به آرامکو، ایران و گروه های نظامی وابسته اش در عراق بنظر در حال آماده شدن برای افزایش تحرکات (ضد امریکا) هستند. هرچند اقتصاد ایران به وضوح ضربه خورده، اما اگر برنامه بودجه دولت عملیاتی شود، بودجه دفاعی این کشور افزایش خواهد یافت و پول بیشتری به سپاه پاسداران برای گسترش فعالیت هایش می رساند».

تحلیلگر رند در انتهای مقاله خود تاکید می کند که فشارهای ایالات متحده بر ایران، ممکن است نتیجه عکس دهد و احتمال این که سناریوی مطلوب کاخ سفید بوقوع بپیوندد چندان زیاد نیست : «شاید دلخواه واشنگتن این باشد که از دور آخرین تحولات ایران را زیر نظر بگیرد و منتظر باشد که ایران به میز چانه زنی باز گردد. اما فعلا این بعید است حتی اگر امریکا بر فشارهای خود بیفزاید... امریکا باید منتظر سیاست تهاجمی تر از سوی ایران باشد. دولت ترامپ باید آماده ادامه تنش ها همچون چیزی که در تابستان و بهار دیده شد، باشد (وقتی که نیروهای وابسته به ایران با ضربه به تاسیسات تولید و انتقال نفت در روزهای مختلف، زندگی نیروهای امریکایی در عراق را پیچیده تر کردند). حوادثی که ایران و امریکا را به آستانه یک زد و خورد نظامی بکشاند».

تحلیل محتوای مقاله مورد بحث نشان می دهد که به عقیده کارشناسان اندیشکده رند، فشار حداکثری ترامپ در سطح اقتصادی ممکن است منجر به یک درگیری نظامی در منطقه غرب آسیا منجر شود که این به هیچ وجه مطلوب ساختار سیاسی واشنگتن نیست و نمی تواند باشد.