چگونه آسیب‌های ناشی از در خانه ماندن طولانی را کاهش دهیم؟
یک روانشناس بالینی با اشاره به برخی مداخلات ضروری مسوولان برای کاهش آسیب‌های اجتماعی در دوران همه‌گیری کرونا، اظهار کرد: برنامه‌ریزی و مداخلات مسئولان می‌تواند در بهبود شرایط بسیار کمک کننده و تاثیرگذار باشد. در این راستا ایجاد همبستگی اجتماعی بین مردم و مسئولان می‌تواند گام موثری جهت غلبه بر بحران به شمار آید.
به گزارش راهبرد معاصر، این روانشناس، با اشاره به مداخلات ضروری برای کنترل آسیب‌ها و اختلالات روانشناختی و اجتماعی دوران بحران، اظهار کرد: بخشی از مسائل و آسیب‌های اجتماعی این دوران در اختیار ما نبوده و در حوزه اختیارات دولت است، به عنوان نمونه دولت می‌تواند نسبت به تشکیل گروه‌های اجتماعی و حمایتی بزرگ در فضای مجازی و یا تقویت زیرساخت‌های اینترنتی اقدام کند.
وی دراین رابطه به برگزاری کلاس‌ها و دوره‌های آموزش مجازی در مدارس و دانشگاه‌ها اشاره کرد و گفت: در شرایط فعلی بسیاری از دروس دانشگاه به صورت مجازی برگزار می‌شود، ولی متاسفانه ضعف زیرساخت‌های اینترنتی منجر به کاهش کیفیت و ایجاد اختلال در برگزاری کلاس ها شده، این در حالیست که رفع این اشکالات دست ما نبوده و در اختیار دولت و مسئولان است.
فقط از مردم توقع نداشته باشیم
این روانشناس بالینی در ادامه تصریح کرد: البته نباید فقط از مردم توقع داشته باشیم؛ برای مثال در بحث بیرون نیامدن از خانه بجز در مواقع ضرورت، با اینکه صد درصد کار درست و پسندیده‌ای است، اما در عین حال باید توجه داشته باشیم که افراد روزمزد و یا افرادی که حقوق ثابتی دریافت نمی‌کنند، برای خرج روزانه و تامین معاش خود و خانواده خود با مشکل روبرو هستند، این افراد اگر نتوانند معاش خود را تامین کنند، با مشکلات جدی روبرو می‌شوند؛ بنابراین در این میان کمک و مشارکت دولت برای رفع مشکلات این قشر از جامعه یک ضرورت اجتناب ناپذیر است که باید در مورد آن‌ها فکر شده و راهکار اندیشیده شود. بی‌تردید حضور و مشارکت مسئولان سیاسی، صاحب نظران و روانشناسان در کنار یکدیگر حائز اهمیت است و می‌تواند به یک راهکار جمعی مناسب منتهی شود.
ضرورت شفافیت و عدم انتقال استرس کاذب در اخبار و اطلاعات
وی نکته با اهمیت بعدی در بخش مداخلات اجتماعی مسئولان را مبحث رسانه‌ها عنوان کرد و گفت: در مورد رسانه‌ها وجود شفافیت و در عین حال توجه به عدم انتقال استرس کاذب از اهمیت بالایی برخوردار است. در کنار شفافیت اطلاع رسانی، مبحث عدالت اجتماعی می‌تواند تاثیر مثبت زیادی در میان افکار عمومی به جای بگذارد. تشتت در اعلام آمار و ارقام می‌تواند باعث تشویش ذهنی و کاهش اعتماد افراد باشد. در حالیکه اگر اطلاعات و آموزش‌ها به درستی و از منابع موثق و کاملاً علمی و از طریق رسانه‌های معتبر داخلی منتقل شود، در بلند مدت گام موثری در جهت کاهش آسیب‌ها محسوب می‌شود.
نقش رسانه و تلویزیون در جهت کاهش آسیب‌ها در زمان بحران
این عضو هیات علمی دانشگاه با بیان اینکه اطلاع رسانی و آموزش نحوه مواجهه صحیح با شرایط بحران در رسانه باید بر مبنای منابع موثق ارایه شود، اظهار کرد: نوع ارایه آموزش‌ها جهت جذب مخاطب و تاثیرگذاری بیشتر اهمیت بسزایی دارد. پیام‌ها نباید خشک و بی‌روح باشد، چراکه تاثیرگذاری بالای ندارد، این مباحث با روانشناسی تبلیغات ارتباط زیادی دارد، گاهی برخی تبلیغات با وجود هزینه بالای تبلیغاتی، اثرگذاری لازم را نداشته، ولی کالایی دیگر با هزینه کمتر تنها به دلیل بهره‌گیری از اصول روانشناسی تبلیغات، جذابیت بیشتری داشته و مخاطب بالاتری جذب می‌کند. در شرایط بحران نیز همین اصول حکم‌فرماست، ارایه پیام‌های آموزشی و بهداشتی خشک و بی روح یا استفاده مکرر از شعاری مانند «کرونا را شکست می‌دهیم»، به تنهایی تاثیرگذار نیست، درصورتیکه اگر به صورت پیام‌های جذاب تصویری و کلامی و با بهره‌گیری از اصول روانشناسی ارایه شود، نه تنها هدف و پیام خود را به مخاطب القا می‌کند، بلکه می‌تواند احساساسات خوب و مثبتی را برای افراد جامعه به ارمغان آورده و به سپری شدن دوران بحران به بهترین نحو ممکن کمک کند.
چگونه آسیب‌های ناشی از در خانه ماندن طولانی را کاهش دهیم؟
وی با بیان اینکه دوران قرنطینه و در خانه ماندن طولانی مدت خانواده‌ها طی بحران کرونا تجربه جدیدی است، اظهار کرد: صرف زمان بیشتر خانواده‌ها در کنار هم می‌تواند منشاء بروز اتفاقات جدیدی باشد. متاسفانه میزان گزارش اختلافات خانوادگی طی این دوران افزایش یافته که همین مساله نشانگر آن است در خانه ماندن افراد و بودن در کنار یکدیگر می‌تواند به افزایش تنش در خانواده‌ها منجر شود.
وی آموزش مهارت‌های زندگی از دوران کودکی را در پیشگیری از این تنش‌ها و مشکلات اثرگذار دانست و گفت: افراد باید از این فرصت در کنار هم بودن استفاده کنند، باید نحوه صحبت کردن، درد دل کردن و نحوه رسیدگی به علائق مشترک هم را بیاموزند. در همین راستا، لازم است که برنامه سازان در شبکه‌های مختلف رادیو و تلویزیون و سایر رسانه‌ها بر روی این موضوعات تمرکز بیشتری داشته و با دعوت از روانشناسان، برنامه‌هایی با محور چگونگی سپری کردن اوقات در کنار هم، نحوه برقراری ارتباطات و تعاملات مثبت طی این دوره و نحوه خروج از بحران، تولید کنند.
وی با بیان اینکه طی این دوران جر و بحث بین اعضای خانواده دور از انتظار نیست، اظهار کرد: همین مساله می‌تواند چالش‌زا باشد، لذا با یادگیری برخی اصول و دستورالعمل‌ها می‌توان طی بحث‌های درست و حساب شده، مسائل و مشکلات را برطرف کرده و زمینه‌ای برای طرح‌ریزی ساختار زندگی مثبت افراد ایجاد کرد. به عبارت دیگر با آموزش و بکارگیری این اصول می‌توان از بروز بحران در زندگی پیشگیری کرده و جهت بهبود و تحکیم زندگی تلاش کرد.
این استاد دانشگاه در خاتمه وجود احساس بطالت در برخی افراد طی این دوران را معضل بعدی عنوان کرد و گفت: متاسفانه برخی به دلیل عدم برنامه‌ریزی زمانی صحیح در این ایام احساس بطالت کرده و از مساله اتلاف وقت دچار احساس ناخوشایندی می‌شوند. یکی از دلایل مهم این مساله، دوری از کتاب و مطالعه و همچنین عدم آگاهی از نحوه مدیریت زمان بوده که هریک به طریقی نشان دهنده فقر فرهنگی جامعه است. البته این مسائل از طریق رسانه‌ها قابل آموزش و انتقال بوده و در صورت آگاهی بخشی درست باعث ایجاد آگاهی، انسجام و امید در میان افراد جامعه خواهد شد. /ایسنا