چرا وزارت نفت و امور خارجه به مقصد مطلوب نمایندگان سابق تبدیل شده‌اند؟
با پایان کار هر دوره مجلس یکی از دغدغه‌های نمایندگان راه نیافته به دور بعد، استخدام یا مسئولیت گرفتن در یکی از دستگاه‌های اجرایی است. در این میان، وزارت نفت و بعد از آن وزارت خارجه قبله آمال برخی نمایندگان است.
به گزارش راهبرد معاصر، «در دوره دوم نمایندگی مجلس برای حل مشکلات اقتصادی چند خانواده، هر ماه مبلغی به آنها کمک می‌کردم. وقتی دوره نمایندگی ام به پایان رسید، دیگر پولی نداشتم به آنها کمک کنم. شب‌ها وقتی که بچه‌ها و همسرم می‌خوابیدند، با ماشین به فرودگاه یا میدان آزادی می‌رفتم و مسافرکشی می‌کردم. البته فقط افرادی که با خانواده بودند را سوار ماشین می‌کردم.» این اظهارات مرحوم مرضیه حدیدچی مبارزه دوران انقلاب و نماینده ادوار مجلس است که بعد از پایان نمایندگی برای گذران زندگی خود به مسافرکشی روی آورد.
شاید این توصیف از زبان نماینده‌ای همچون حدیدچی در دهه شصت عادی بنظر برسد اما باید قبول کنیم که تصور چنین کاری از یک نماینده سابق مجلس در دوران کنونی بعید است چراکه با پایان یافتن دوره نمایندگی، تعداد قابل توجهی از آنها از باگشت به شغل قبلی خود امتناع کرده و به دنبال موقعیت‌های شغلی جدید هستند تا همچنان در بخشی از قدرت باقی بمانند.
بررسی‌ها نشان می‌دهد نمایندگان عمدتاً رهسپار یکی از وزارتخانه‌های مهم دولت مانند نفت یا امور خارجه می‌شوند یا حداقل برای رسیدن به ساختمان این دو تلاش می‌کنند.
این مسئله یک‌بار بصورت علنی از سوی هدایت‌الله خادمی نماینده مردم ایذه در مخالفت با رای اعتماد بیژن زنگنه مطرح شد و گفت "آقای مهندس! لطفاً مِن بعد نمایندگان مجلس را استخدام نکنید تا نمایندگان مجلس به رسالت ذاتی و نظارتی خود ادامه دهند و به فکر مردم محروم باشند. رییس جمهور و رییس مجلس و رییس قوه قضاییه لطفا جلوی این مفسده و رانت دو طرفه را بگیرید. اگر امید به استخدام‌ها نبود آن وقت وزیران پیشنهادی بهتر صداقت موافقان و مخالفان واقعی خود و تعداد آرای واقعی خود را مشاهده می‌کردند."
این اظهارات خادمی با واکنش علی لاریجانی روبه‌رو شد و گفت موردی از این استخدام‌ها سراغ ندارد! خادمی نیز در تذکری خطاب به لاریجانی مدعی شد، بسیاری از نمایندگان ادوار در وزارت نفت استخدام شدند و اینکه فردی اطمینان داشته باشد که پس از اتمام دوره نمایندگی‌اش، به وزارتخانه دیگری می‌رود، به نفع مردم نیست.
این جدال لفظی لاریجانی و خادمی، موجب شد تا وقتی زنگنه پشت تریبون قرار گرفت بر ادعای خادمی صحه بگذارد: "هر دوره ای که تمام می‌شود یکی از دغدغه‌های هیات رئیسه این است که وزرا به نمایندگان بیکار کار بدهند؛ چکارش کنیم؟ در جامعه ولش کنیم؟اگر نماینده نگران شغل آینده باشد هزاران مفسده دیگر درست می شود. آنها را در نظر بگیرید. من هم یک تعدادی را به کار گرفتم و چیز مخفیانه‌ای نیست!"
با اظهارات زنگنه مشخص شد یکی از مقاصد نمایندگان برای بعد از دوره نمایندگی، وزارت نفت است. نگاهی به برخی نمایندگان ادواری که راهی وزارت نفت شدند نیز کثرت استقبال از استخدام در وزارت نفت را به‌دلیل حقوق و مزایای بالا و نفوذ آن نشان می‌دهد: محمد سعید انصاری نماینده سابق آبادان(صندوق های بازنشستگی نفت با مدرک رشته حقوق)، عبدالله تمیمی نماینده سابق شادگان (صندوق‌‌های بازنشستگی نفت، فوق لیسانس شهرسازی)، شمس‌الله بهمیی نماینده رامهرمز در مجلس نهم(معاون پشتیبانی و فناوری مرکز توسعه مدیریت وزارت با مدرک دکترای مدیریت توسعه شهری) سید شریف حسینی نماینده سابق اهواز(مدیرکل حسابرسی و امور مجامع وزارت نفت با مدرک لیسانس حقوق قضایی که هم‌اکنون معاون امور پارلمانی وزیر صنعت است)، سید موید حسینی صدر نماینده سابق خوی( مدیر عامل سابق هلدینگ بین‌المللی آسکوتک) امیرعباس سلطانی نماینده بروجن در مجلس نهم (مسئولیت در هیئت مدیره شرکت نفت فلات قاره ایران با مدرک فوق لیسانس تاریخ تشیع) علی مروی نماینده ادوار نیشابور (رئیس هیئت مدیره پتروپارس)، جلیل جعفری نماینده سابق خلخال (عضو هیئت مدیره شرکت بهینه سازی مصرف سوخت) سید عماد حسینی نماینده قروه (عضو ستاد مبارزه با مفاسد اقتصادی وزارت نفت و عضو شورای مرکزی ورزش وزارتخانه) سید معروف صمدی نماینده ادوار سنندج(مسئولیت در پارس جنوبی با مدرک علوم سیاسی) سید محمد بیاتیان نماینده دوره نهم بیجار(فاز 14 پارس جنوبی)، مرتضی زرین گل نماینده ادوار کردستان(معاونت توسعه طرح های شرکت نفت و گاز پارس)، احمد سجادی نماینده سرخس (استخدام در شرکت نفت مناطق مرکزی) ابوالقاسم رحمانی نماینده اقلید( رئیس شرکت مهندسی و ساخت تأسیسات دریایی ایران) ایرج عبدی نماینده خرم‌آباد در مجلس نهم(مشاور بهداشت و سلامت مهندس زنگنه وزیر نفت)،محمد سقایی نماینده ادوار استهبان و نی‌ریز (مشاور وزیر و مجری طرح خط لوله انتقال نفت خام گوره – جاسک)، محمد ابراهیم محبی نماینده سنقر (سرپرست هسته گزینش مرکزی وزارت با مدرک پزشکی عمومی) غلام محمد زارعی نماینده مردم بویراحمد و دنا در مجلس نهم و دهم(کارمند وزارت کشور بوده که به وزارت نفت انتقالی گرفته است) سید سعید حیدری طیب نماینده کرمانشاه در مجلس نهم(هیات مرکزی گزینش وزارت نفت).
از میان این اسامی ایرج عبدی و سعید حیدری طیب نمایندگان مجلس نهم در جلسه رای اعتماد به زنگنه جزو موافقان وی بودند که پشت تریبون قرار گرفتند.
علاقه‌مندی نمایندگان برای رفتن به وزارت نفت موجب شده تا در زمان شروع‌به‌کار مجلس، صف طویلی مقابل کمیسیون انرژی بسته شود چراکه این کمیسیون مستقیم با وزیر در ارتباط است. در دوره دهم مجلس 38 درخواست برای عضویت در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی و 29 درخواست برای کمیسیون انرژی ثبت شده بود در حالی‌که هرکمیسیون تنها 19 عضو دارد. این در حالی است که کمیسیون‌های اصل نود، فرهنگی، قضایی و شوراها هرکدام به ترتیب 7 درخواست، 4 درخواست و 3 درخواستِ عضویت داشتند.
در مجلس نهم نیز کمیسیون امنیت ملی با 41 درخواست و کمیسیون انرژی با 27 درخواست جزو کمیسیون‌های پر طرفدار بودند.
ترکیب نمایندگان عضو کمیسیون انرژی نشان می‌دهد در عضویت برخی از آنها سوابق یا مدرک تحصیلی‌شان ارتباطی با عضویت نداشته است.
از ترکیب نمایندگان عضو کمیسیون انرژی مجلس دهم حسین امیری، عدل هاشمی‌پور، قاسم ساعدی، کوروش کرم‌پور حقیقی، اسدلله قره‌خانی‌الوستانی، علی ادیانی، سکینه الماسی، سلام امینی، حسن بهرام‌نیا، عبدالحمید خدری، احمد صفری، علی‌عسگر ظاهری‌عبده‌وند، حبیب‌الله کشت‌زر، علی گل‌مرادی، احمد مرادی، جلال میرزایی، مجید ناصری‌نژاد، بهروز نعمتی نه مدرک تحصیلی مرتبط با این رشته را داشتند و نه سابقه‌ای در امور نفت و انرژی.
وزارت خارجه و تصدی سفارتخانه‌های ایران در کشورها نیز از جمله مقاصد نمایندگان راه‌نیافته به بهارستان است. حسین نوش‌آبادی نماینده ادوار ورامین(سفیر ایران در عمان) شبیب جویجری نماینده اهواز در دوره هفتم و هشتم مجلس (سفیر ایران در کشورهای سودان و اریتره) مهدی سنایی نماینده نهاوند (سفیر ایران در روسیه) حسن قشقاوی نماینده ادوار رباط‌کریم (سفیر ایران در سوئد و اسپانیا) جواد جهانگیرزاده نماینده ارومیه (سفیر ایران در آذربایجان)، سید احمد موسوی نماینده دوره هفتم (سفیر ایران در سوریه)، محمدباقر بهرامی نماینده مجلس هفتم (سفیر سابق ایران در آذربایجان) ازجمله شخصیت‌هایی هستند که از وکالت به سفارت رسیدند.
برخی معتقدند این نحوه بکارگیری نمایندگان در وزارتخانه‌ها موجب می‌شود تا بعضی نمایندگان در طول دوره نمایندگی به فکر ارتباط‌گیری با وزرا بیفتند و گاه خود را در سطح روابط عمومی یک وزارتخانه در پارلمان پایین بیاورند و نقش وکیل‌الدوله را بازی کنند. همین موجب شده تا در ادوار مختلف مجلس هیچ‌گاه وزرای نفت و امور خارجه استیضاح نشوند کمااینکه در دوره دهم مجلس به‌رغم جمع‌آوری امضا برای استیضاح زنگنه بعد از مدتی برخی امضای خود را پس گرفتند و این استیضاح از حدنصاب افتاد.
باتوجه به اینکه با پایان کار مجلس دهم بیش از 220 نماینده مجلس از راهیابی به پارلمان بازماندند، وظیفه منتخبان مجلس یازدهم است که مانع از مسئولیت‌گرفتن بی حساب و کتاب نمایندگان در وزارتخانه‌های حساس شوند و نمایندگان به مشاغل قبلی خود برگردند یا با تصویب قانونی نحوه استخدام نمایندگان بعد از دوره وکالت را نظام‌مند کنند تا شخصی به بهانه استخدام در وزارتی مانند نفت نقش معاون پارلمانی وزیر را در صحن مجلس ایفا نکند.
منبع: تسنیم