وقت‌کشی و بدعهدی عمدی اروپا در برجام-راهبرد معاصر
آمریکا: به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم مادرانی که در بارداری استامینوفن مصرف کنند کودکانشان دچار این مشکل می شوند مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید توافق ایران و ترکمنستان برای سفر رئیسی به عشق آباد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! حملات موشکی حزب‌الله لبنان به شمال فلسطین اشغالی عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف لاوروف: سران ارمنستان به دنبال برهم زدن روابط با روسیه هستند انگشت اتهام روسیه در حمله تروریستی اخیر به سوی اوکراین آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است تدابیر جدید دیوان لاهه در رابطه با جنگ در غزه دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد حمله اسرائیل به حومه دمشق پایتخت سوریه آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست چین: آمریکا برای افزایش بودجه نظامی خود از ناکجاآباد دشمن فرضی می‌سازد واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم معاریو: نتانیاهو همانند یک کودک پرخاشگر رفتار می‌کند دیدار امیرعبداللهیان با همتای ترکمنستانی طالبان: برخی افراد داعش را تبلیغ می‌‌کنند لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! خبر خوب برای جواد نکونام و استقلالی‌ها آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها؛ ترافیک سنگین در جاده چالوس حقوق ورودی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار ابلاغ شد بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد تاریخ جدید واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش 15 درصدی | واریزی ۱ میلیون و ۳۸۰ هزارتومانی برای این خانوارها آخرین اخبار از نقل و انتقالات استقلال آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس بزنیم یا نه؟ تشکیل کارگروه مشترک دولت و انبوه‌سازان برای رفع مشکل مسکن قیمت بیت‌کوین سقوط کرد بارش باران و برف در برخی استان های کشور پاسخ فرزند آیت‌الله علم‌الهدی به شایعه سهامداری در یک هلدینگ گردشگری استخدام رسمی در پنج سال آینده ممنوع؟ توضیح وزیر ارتباطات درباره شرایط افزایش سرعت اینترنت تأکید آیت الله رئیسی بر فراهم کردن بستر افزایش نشاط اجتماعی وزرایی که در سال ۱۴۰۲ از مجلس کارت زرد گرفتند دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است
راهبرد معاصر به مناسبت پنجمین سالروز انعقاد برجام بررسی می کند

وقت‌کشی و بدعهدی عمدی اروپا در برجام

بنابراین آنچه مشخص است در این دو سال خروج آمریکا از برجام و گذر قریب به یک سال و نیم از راه‌اندازی اینستکس، مبادله‌ای که این سازوکارمالی بتواند، فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران را رفع نماید و تعهدات اروپا را نسبت به ایران در خصوص بهره‌مندی از عواید اقتصادی برجام عملی نماید، تاکنون رخ نداده است.
جاوید منتظران؛ کارشناس حقوق و سیاست بین‌الملل
تاریخ انتشار: ۱۱:۱۰ - ۲۵ تير ۱۳۹۹ - 2020 July 15
کد خبر: ۵۰۶۵۴

وقت‌کشی و بدعهدی عمدی اروپا در برجام

 

به گزارش راهبرد معاصر؛ امروز پنجمین سالگرد انعقاد معاهده برجام است، معاهده‌ای که ایران و ۶ قدرت جهان برای دستیابی به آن از نوامبر ٢٠١٣ تا آوریل ٢٠١۵ میلادی به مدت ٢1 ماه مشغول مذاکره پیرامون آن بودند و نهایتاً پنج سال پیش در چنین روزی آن را منعقد نمودند.

 

این معاهده تاکنون فراز و نشیب‌های متعددی را گذرانده است، اصلی‌ترین اتفاق پیرامون آن در روز هجدهم اردیبهشت ‌سال ٩٧ دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا، به‌طور رسمی اعلام کرد که کشورش از توافقنامه برجام (توافقنامه‌ای که) خارج خواهد شد و متعاقب آن تحریم‌هایی را علیه ایران وضع نمود. در مقابل اروپایی‌ها ضمن اعلام ماندن در برجام، خواهان ماندن ایران در توافقنامه مزبور در ازای ایجاد کانال ویژه ارتباط مالی برای ایران برای دور زدن تحریم‌های آمریکا گردیدند. پیشنهادی که موجب گردید که ایران در توافقنامه مزبور بماند.

 

با نظر به اینکه پنج سال از انعقاد معاهده و بیش از دو سال از خروج دولت آمریکا از آن می‌گذرد، براین اساس یادداشت پیش رو، ضمن اشاراتی بر کانال مالی پیشنهادی اروپا موسوم به اینستکس و ناکارآمدی آن، به موضوع وقت‌کشی و بدعهدی عامدانه اروپا در قبال تعهدات به ایران و نیز چرایی تلاش جدید اروپا در پیشنهاد قطعنامه در شورای حکام علیه ایران، می‌پردازد.

 

اینستکس، پیشنهادی برای اغوای ایران به ماندن در برجام

با خروج ایالات‌متحده آمریکا از توافقنامه برجام، این کشور تحریم‌هایی که به‌موجب برجام متوقف‌شده بودند را از سر گرفت. بازگشت تحریم‌های پیش از برجام علیه ایران، موجب گردید که دستگاه دیپلماسی ایران شخص دکتر ظریف وزیر امور خارجه، خطاب به اتحادیه اروپا و سایر اعضای باقی‌مانده برجام اعلام نماید که بدون تأمین نیازهای ایران و درواقع عواید اقتصادی که برجام برای ایران دارد، امکان تداوم وضعیت (حفظ برجام) وجود ندارد.

 

مسئله‌ای که موجب شد اتحادیه اروپا، پیشنهاد ایجاد کانال ویژه ارتباط مالی، تحت عنوان سازوکارمالی اروپا را به ایران در صورت ماندن ایران در توافقنامه برجام، به‌منظور همکاری با شرکت‌های تجاری اروپایی و آسیایی برای ادامه تجارت با ایران و دور زدن تحریم‌های آمریکا، به‌طرف ایرانی دهند.

 

بدین ترتیب اینستکس که مخفف عبارت Instrument in Support of Trade Exchanges به معنای ابزار پشتیبانی مبادلات تجاری یا همان سازوکار حمایت از مبادلات تجاری با ایران، ژانویه ۲۰۱۹ (بهمن‌ماه ۱۳۹۷) از سوی فرانسه، آلمان و انگلیس برای تسهیل تجارت غیر دلاری با تهران ایجاد شد و به غیر از این سه کشور که سهامداران اصلی و مؤسسان سازوکارمالی اینستکس هستند، در هشتم آذرماه 98، شش کشور اروپایی شامل بلژیک، دانمارک، سوئد، فنلاند، نروژ و هلند در راستای حمایت از تلاش‌های اروپا برای حفظ برجام به آن پیوستند.

 

در خصوص ماهیت اینستکس گفته‌شده که این سازوکارمالی، بانک محسوب نمی‌شود، بلکه یک شرکت تسویه مالی است. به‌عبارت‌دیگر، اینستکس موسسه‌ای است که این اجازه را می‌دهد که بدون انجام مراودات مالی بین ایران و اتحادیه اروپا تجارت همچنان صورت گیرد. طبق این سازوکار یک شرکت ایرانی کالایی به اروپا صادر می‌کند و در قبال آن اعتباری به دست می‌آورد که خود او یا یک واردکننده ایرانی می‌تواند از آن برای واردات کالا از اروپا به ایران استفاده کند؛ بدون اینکه پولی بین طرفین مبادله شود. در مقابل، همین سازوکار برای صادرکنندگان و واردکنندگان اروپایی نیز می‌تواند مورداستفاده قرار گیرد.

 

درنتیجه اعلام گردیده که طبق این سازوکار، ایران نفت یا کالاهای صادراتی خود را به کشور‌های اروپایی می‌دهد و به‌جای آنکه پولی دریافت کند، در مقابل از اروپایی‌ها اقلام موردنیاز خود را دریافت می‌کند. به‌عنوان‌مثال ایران در این ساختار می‌تواند به اسپانیا کالایی را بفروشد و پول مربوط به آن را لازم برای پرداخت به یک شرکت آلمانی را که به ایران کالا یا خدمات داده است، تأمین کند و پول از طریق خاک اروپا بین دو شرکت مبادله شود و اینستکس وظیفه تسویه‌حساب بین ایران و اسپانیا و آلمان که با یکدیگر تجارت نموده‌اند، به عهده خواهد داشت.

 

ناکارآمدی اینستکس

بااینکه وزارت خارجه آلمان روز سه‌شنبه دوازدهم فروردین 1399 از انجام اولین مبادله تجاری موفقیت‌آمیز اروپا با ایران از طریق سازوکارمالی اینستکس خبر داد و با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرد: «فرانسه، آلمان و بریتانیا تائید می‌کنند که اینستکس اولین مبادله خود با ایران را با موفقیت انجام داده و صادرات کالاهای پزشکی از اروپا به ایران را میسر کرده است.»

 

بااین‌حال وزارت خارجه ایران معتقد است که معاملات تجاری از طریق اینستکس در حال حاضر برای ایران قانع‌کننده نیست. غلامرضا انصاری معاون دیپلماسی اقتصادی وزیر خارجه ایران در این خصوص گفته است: «هرچند طرف‌های اروپایی همکاری دارند، اما نوع و تعداد کالاها محدود است و امیدواریم در آینده این مجموعه خودش در بخش تمام کالاها، امکان تجارت میان دو کشور را فراهم کند.»

 

 ازآنجاکه هدف از ایجاد اینستکس از سوی اروپایی‌ها، فراهم آوردن امکان برخورداری ایران از مزایای اقتصادی توافقنامه برجام بود، اما به‌رغم گسترش اعضای اینستکس و وعده‌های مکرر طرف اروپایی، این سازوکار تاکنون راه به‌جایی نبرده است جز یک مبادله که ایران از یک شرکت آلمانی محصولات دارویی خریداری و در فروردین 99 تحت عنوان کالای حقوق بشری برای مقابله با اپیدمی کرونا، توانست وارد کشور خود نماید.

 

بنابراین آنچه مشخص است در این دو سال خروج آمریکا از برجام و گذر قریب به یک سال و نیم از راه‌اندازی اینستکس، مبادله‌ای که این سازوکارمالی بتواند، فشار اقتصادی ناشی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران را رفع نماید و تعهدات اروپا را نسبت به ایران در خصوص بهره‌مندی از عواید اقتصادی برجام عملی نماید، تاکنون رخ نداده است.

 

 استفاده از سازوکار اینستکس تنها در چارچوب کالاهایی مصرفی و به‌صورت قطره‌چکانی انجام‌شده و می‌شود و نوع کالاهای مبادله شده میان ایران و اروپا در این سازوکارمالی نیز نشان‌دهنده مصرفی بودن آن کالاها آن‌هم مربوط و محدود به مقابله با اپیدمی کرونا بوده است که حکایت از روند اجرایی نامطلوب این سازوکار دارد.

 

با مقایسه نتایج این سازوکارمالی اینستکس در عمل، با آنچه توسط اروپایی‌ها در کاغذ وعده داده‌شده بود و ایران نیز انتظار آن را داشت، کاملاً واضح است که این مکانیسم با اهدافی که برای آن تعریف‌شده بود، فاصله بسیاری طولانی دارد.

 

درواقع اینستکس بااینکه چیزی به رویه تجاری تهاتر کالا (مبادله کالا با کالا) در زمان‌های دور شبیه است، شباهت کمی به سازوکارهای تراکنش مالی بانکی امروزی که از طریق آن خطوط اعتبار ایجاد و جابجایی پول صورت می‌گیرد، داشته، بااین‌حال نیز فی‌نفسه ناکارآمد بوده است.

 

در این میان در شرایطی که هدف اولیه از ایجاد سازوکار اینستکس، دور زدن تحریم آمریکا و دسترسی ایران به منابع حاصل از فروش نفت بود، بااین‌حال سازوکار ایجادشده (تجارت محدود به اقلام بشردوستانه ازجمله غذا، دارو و تجهیزات پزشکی) در تناقضی آشکار با پیشنهاد‌های اولیه اروپا به ایران بوده است.

 

وقت‌کشی و بدعهدی عامدانه اروپا

اهداف اعلامی اینستکس از سوی اروپایی‌ها این حس امیدواری کاذب را ایجاد کرده بود که سازوکارمالی مزبور قرار است مشکلات اقتصادی ناشی از تحریم‌ها را حل کند. بااین‌حال، باگذشت یک سال و نیم از شروع به کار اینستکس و تنها یک مبادله تجاری کوچک از طریق کانال مالی، برای صادرات تجهیزات پزشکی به ایران انجام‌شده است.

 

لذا این سازوکارمالی نتوانسته است حداقلِ تعهدات اروپایی‌ها برای تسهیل تجارت با ایران به‌منظور دفع پیامدهای تحریم‌های آمریکا را محقق نماید، براین اساس می‌توان گفت که تولید امید کاذب برای ایران، مهم‌ترین وجه بارز این سازوکارمالی بوده است.

 

اروپایی‌ها در توجیه ناکارآمدی اینستکس در انجام تعهداتشان در تأمین و تضمین منافع برجامی ایران، ادعا می‌کنند که به سبب خصوصی بودن شرکت‌هایشان و نیز به دلیل سیاست فشار حداکثری آمریکا و ترس شرکت‌های اروپایی از تحریم شدن توسط آمریکا، تاکنون نتوانسته‌اند با ایران مراوده تجاری مؤثری را داشته باشند.

 

اما واقعیت اینجاست که باوجوداینکه یک سال و نیم از راه‌اندازی اینستکس و بیش از به ۲ سال از خروج آمریکا از برجام می‌گذرد اروپا عملاً ساختارهای حداقلی و قطره‌چکانی اینستکس را هم عملیاتی نکرده است. لذا عدم همکاری واقعی و مؤثر دولت‌های اروپایی، دلیل اصلی نارضایتی ایران از سازوکارمالی اینستکس است. نکته اینجاست که شرکت‌های کوچک و متوسط زیادی در اروپا وجود دارند که علاقه‌مندتجارت با ایران هستند که البته در آمریکا نیز فعالیتی ندارند که بیم تحریم شدن توسط این کشور را داشته باشند، چنانچه به اذعان کارشناسان بالای ۹۰ درصد اقتصاد آلمان بر پایه فعالیت شرکت‌های کوچک و متوسط است و یا اینکه در بلغارستان ۹۹ درصد اقتصاد مرتبط با شرکت‌های کوچک و متوسط است.

 

 بنابراین اگر اروپایی‌ها واقعاً به دنبال ایجاد یک مسیر پولی و بانکی و مبادله کالایی مناسب هستند، می‌توانستند از شرکت‌های کوچک و متوسط کشورهایشان که تعدادشان زیاد است و علاقه‌مند به تجارت با ایران نیز هستند، در سازوکارمالی مزبور استفاده کنند، براین اساس می‌توان گفت که اروپایی‌ها توانایی و ظرفیت تأمین و تضمین منافع برجامی ایران رادارند، اما تمایل و اراده‌ و همکاری واقعی و مؤثری برای انجام این کار ندارند.

 

بررسی رفتار اروپایی‌ها پس از دو سال خروج آمریکا از برجام و گذشت یک سال و نیم از راه‌اندازی کانال مالی مزبور، این گزاره را به ذهن متبادر می‌کند که حفظ وضع موجود، علت وقت‌کشی هدفمند اروپایی‌ها بوده است و ادامه وضع موجود یعنی عدم بهره‌مندی ایران از عواید اقتصادی حضور در برجام و درعین‌حال عدم خروج تهران از این توافقنامه، مطلوب‌ترین گزینه اروپایی‌ها در دو سال اخیر است.

 

قطعنامه شورای حکام آژانس، تلاش اروپا برای جلب رضایت آمریکا

قطعنامه پیشنهادی اخیر تئوریکای اروپا علیه ایران در شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی را می‌توان تلاش اروپا برای جلب رضایت دولت آمریکا دانست، تلاشی که احتمال رقم خوردن مرگ کامل برجام در سال ۲۰۲۰ میلادی را نیز افزایش داده است.

 

طبق این قطعنامه پیشنهادی که روز جمعه ۳۰ خرداد 1399 قطعنامه پیشنهادی تروئیکای اروپا علیه فعالیت‌های هسته‌ای ایران، به‌رغم مخالفت جدی چین و روسیه در نشست شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تصویب رسید، اعضای شورای حکام آژانس از جمهوری اسلامی ایران خواسته‌اند که به تعهدات خود در چارچوب توافقات پادمانی ان پی تی و همچنین پروتکل الحاقی عمل کند.

 

نکته قابل‌توجه در خصوص اهمیت این قطعنامه شورای حکام این است که ایران برای اولین بار بعد از برجام، بابت عدم همکاری با آژانس سرزنش می‌شود و این قطعنامه این بستر را فراهم می‌نماید که اگر ایران بار دیگر با آژانس همکاری لازم و مورد انتظار را نداشت، پرونده هسته‌ای ایران از آژانس انرژی اتمی به شورای امنیت ارجاع داده شود، موضوعی که به معنای اختتام توافقنامه برجام خواهد بود.

 

جمع‌بندی

باگذشت پنج سال از انعقاد برجام و بیش از دو سال از خروج آمریکا از معاهده مزبور، راهکار پیشنهادی اروپا به ایران برای ماندن در برجام و مقابله با تحریم‌های آمریکا علیه ایران، به هیچ عنوان نقش اثر بخشی ایفا نکرده است.

 

در واقع اروپایی‌ها در حالی که توانایی و ظرفیت تأمین و تضمین منافع برجامی ایران را دارند، اما در عمل تمایل و اراده‌ و همکاری واقعی و مؤثری برای انجام این کار ندارند. اروپایی‌ها در حالی که می‌توانستند با افزایش حجم تجارت با ایران در چارچوب سازوکار مالی موسوم به اینستکس با تحریم‌های آمریکا مقابله نمایند؛ اما به خوبی نشان دادند که اراده‌ای برای عملی کردنِ اقدامات وعده داده شده ندارد و رفتارهایشان صرفاً با هدف وقت‌کشی و نگه داشتنِ ایران در برجام بوده است.

 

لذا واقعیت امر این است که تئوریکای اروپا، به‌وسیله ابزار موسوم به اینستکس، تاکتیک مدیریت وضع موجود و وقت‌کشی هدفمند را در این دوسال اخیر دنبال نموده است.

 

در این میان رفتار و تلاش جدید سه کشور اروپایی در تصویب قطعنامه علیه ایران در شورای حکام آژانس، مجموعاً حکایت از پایان تلاش نمایشی تئوریکای اروپا در همراهی با ایران در موضوع برجام و نیز آشکار شدن همکاری‌شان با آمریکا در ایجاد فشار حداکثری بر ایران و نهایتاً آشکار شدن نقش اروپا در امنیتی سازی مجدد پرونده هسته‌ای ایران به نیابت از دولت ایالت متحده آمریکا، دارد.

 

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده
آخرین اخبار