بررسی صنعت دامپروری ایران در برنامه منهای نفت

به گزارش راهبرد معاصر، برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری از شبکه سوم سیما پخش می شود.برنامه تلویزیونی منهای نفت امروز به سراغ صنعت دامپروری رفته است. که حوالی ساعت 17:23 از شبکه سه سیما پخش می شود.

تعریف:

دامپروری به دانش و فن نگه‌داری و پرورش جانوران اهلی مانند گوسفند، بز، گاو، اسب و شتر اطلاق می‌شود.

تاریخچه:

تاریخچه گاوداری در جهانهزاران سال است که گاو, جزئی از زندگی روزانه کشاورزی به شمار می‌آید انسان در برابر حفاظت, نگهداری و تغذیه این حیوان, از فراورده‌های گوناگون آن استفاده می‌کرد. نزدیک به ۶ هزار سال پیش از میلاد مسیح, بشر شیوه زندگی خود را تغییر داد, شکار حیوانات را کنار گذاشت, به زراعت پرداخت و به اهلی کردن حیوانات همّت گذاشت.

اولین فعالیتهای دولت در زمینه امور دام از سال 1279 بصورت تأسیس مدرسه فلاحت مظفری شروع شد كه توسط واشر بلژیكی اداره می‌شد این مدرسه در سال 1285 پس از اتمام ماموریت واشر تعطیل گردید در این مدرسه دروس كشاورزی و امور دام تدریس می‌شد و كلیه فارغ‌التحصیلان در مناطق روستائی مشغول فعالیتهای تولیدی می‌شدند.

از سال 1314 در اداره كل فلاحت، ترویج دامپروری و دامپزشكی شروع شد ولی با توجه به كمبود متخصص بسیار محدود بوده است این مروجین عمدتاَ از نیروهای فارغ‌التحصیل خارج از كشور و مستشاران خارجی بوده‌اند و در همین سال ایستگاهی در روستای حیدرآباد كرج به نام ایستگاه دامپروری حیدرآباد تأسیس و با وارد كردن نژادهای گاو و گوسفند و طیور خارجی شروع به ترویج نژادهای خارجی نموده‌اند این فعالیتها استمرار پیدا كرد تا اینكه در سال 1320 وزارت كشاورزی تاسیس گردید.

امروزه با توجه به اهمیت تولید و عملکرد محصولات دامی همواره این سؤال مطرح است که وضعيت ايران در حوزه تولید و مصرف دامی بعد از چهار دهه از انقلاب اسلامی چگونه است؟

ایران در تولید گوشت قرمز جایگاه 19 دنیا، در تولید گوشت طیور جایگاه 10 دنیا، در تولید شیر جایگاه 24 دنیا، در تولید تخم مرغ جایگاه 9 دنیا و در تولید عسل جایگاه 3 دنیا را در سال 2016 کسب کرده است.

در سال 1356 کل تولیدات دامی کشور تقریباً 3 میلیون و 342 هزار تن بود که در سال 1396 به 14 میلیون و 195 هزار تن رسیده است.

در سال 1396 تعداد بهره برداران در زیر بخش امور دام 1 میلیون و 520 هزار نفر بهره بردار که شامل 1394 هزار نفر بهره بردار دامداری، 24522 بهره بردار طیور صنعتی، 81748 بهره بردار زنبور عسل و 18474 بهره بردار کرم ابریشم وجود دارد.

در حوزه صنعت تولید گوشت مرغ و طیور در سال 56 تقریباً 160 هزار تن تولید و عمدتاً هم تولیدات بومی بوده و در حال حاضر به 2 میلیون و 236 هزار تن رسيده که رشد حدود 14 برابری داشته است.

تراز تجاری بخش کشاورزی در سال 1392، 1/ 8- و در سال 1395، 1/ 3- میلیارد دلار بوده و سهم صادرات زیر بخش دامپروری نسبت به بخش کشاورزی از 19 % در سال 1392 به 24 % در سال 1395 و تراز تجاری زیر بخش دامپروری از 14 میلیون دلار در سال 1392 به 580 میلیون دلار در سال 1395 رسیده است.

چهار دهه از عمر انقلاب اسلامی در ایران گذشته است و مردم ما در این مدت شاهد دستاوردهای چشمگیر در حوزه­ های مختلف هستند. رشد و توسعه در بخش علم و فناوری نیز به گونه ­ای است که نام ایران را بر زبان انداخته است البته بخش کشاورزی یکی از حوزه­ های است که توانسته است به مدد علم و دستاوردهای علمی رشد و پیشرفت قابل ملاحظه­ ای را به منصه ظهور برساند.

علم جديد می تواند به بخش كشاورزي كمك كند تا بهره ­وري از منابع افزايش يابد. درعين حال تقاضا براي منابع هم به سرعت در مقياس جهاني درحال افزايش است. بنابراين ما نياز داريم به فوريت ايده­ هاي نوآورانه ­اي ارايه كنيم تا از پايداري توليدات بخش كشاورزي در آينده مطمئن شويم. چنين ايده­ هايي براي تضمين امنيت مواد غذايي و انرژي در سطح جهاني كاملاً حياتي خواهد بود.

در سبد غذایی مصرف کنندگان آنچه بیش از هر ماده دیگر حلقه تغذیه انسان را کامل می ­کند مواد پروتئینی بخصوص نوع حیوانی است که می­ بایست آن را در بخش دامپروری به عنوان یکی از زیرشاخه­ های بخش کشاورزی جست و جو نمود. صنعت دامپروری در سطح جهانی و بین المللی از رشد چشم­گیری برخوردار بوده و کارآفرینی آن در اشتغال­زایی، ایجاد ارزش افزوده، تغذیه بشر، سلامت انسان و جامعه و به طور کلی نقش بی­ بدیل آن در اقتصاد باعث گشته همواره مورد حمایت و توجه دولت­ ها و کشورهای توسعه یافته یا در حال توسعه قرار گیرد.

تقاضاي جهاني براي گوشت، شير و تخم مرغ طي چهار دهه گذشته سه برابر شده است و انتظار مي­ رود تا سال 2050 نيز به دو برابر رقم كنوني افزايش يابد. درحال حاضر متوسط سرانه مصرف گوشت در جهان 50 كيلوگرم است اما در اروپا ميزان متوسط مصرف گوشت تقريباً دو برابر اين رقم است.

مطالعات نشان می­ دهد افزايش جمعيت و ميزان درآمد افراد در سراسر جهان، همراه با تغيير اولويت ­هاي غذايي، موجب افزايش سريع مقدار تقاضا براي گوشت و شير و تخم مرغ شده است. اين در حالي است كه جهاني شدن هم به افزايش ميزان تجارت دام­ ها و واردات و صادرات آنها منجر شده است.