هویت گزارشگران فساد باید محرمانه بماند-راهبرد معاصر
شب‌های قدر هیئت کجا برویم؟ + آدرس و جزئیات آغاز افت تولید گاز پارس جنوبی از 1404 دستگیری عاملان جنایت هولناک در بوستان نهج البلاغه کوثری: دشمن اگر با ساخت مساجد مخالفت نکند باید تعجب کنیم توضیحات سختگوی وزارت بهداشت درباره علت مرگ دکتر بخشی ماجرای فرار دختر ۲۰ ساله در تهران توضیحات سخنگوی شهرداری تهران درباره ساخت مسجد قیطریه اعلام موضع پوتین درباره ارسال جنگنده‌های اف-16 از سوی غرب به اوکراین شمار شهدای غزه به 32 هزار و 623 نفر رسید چرا بعضی‌ها در خواب می‌میرند؟ قیمت نفت بیش از یک دلار بالا رفت اردوغان با بایدن دیدار می‌کند واکنش ایران به ماجراجویی خطرناک اسرائیل در استان حلب سوریه آیت‌الله خاتمی: مسئولان باید موانع تولید را از سر راه بردارند بنیانگذار صرافی ارز دیجیتال به ۲۵ سال زندان محکوم شد رژه دریایی ۳ هزار شناور مردمی جبهه مقاومت در روز قدس تمدید ۵ساله قرارداد صادرات گاز ایران به عراق مصرف کدام ویتامین‌ها برای مردان ضروری است؟ بایدن: عربستان برای اولین بار آماده است اسرائیل را کاملاً به رسمیت بشناسد تاکید چین بر اهمیت رزمایش‌ها با ایران و روسیه برای امنیت منطقه لاوروف: آمریکا برای جلوگیری از آبروریزی بیشتر قطعنامه آتش بس غزه را وتو نکرد خبرگزاری رسمی سوریه از حمله اسرائیل به مناطقی در حلب خبر داد واکنش ایران به اقدام انسان‌دوستانه نیروی دریایی پاکستان در نجات ۸ ماهیگیر ایرانی تحویل کارت سوخت در ۱ هفته تا آخر اردیبهشت هواشناسی امروز 10 فروردین 1403/پیش‌بینی آسمان صاف تهران طی ۲ روز آینده آیت الله رئیسی: ایستادگی غزه تفوق گفتمان مقاومت را اثبات کرد اسماعیل هنیه با سرلشکر باقری دیدار کرد علت گرفتگی و سفتی دست‌ها در هنگام صبح‌ چیست؟ انصارالله: تا کنون به ۸۶ کشتی مرتبط با اسرائیل حمله کرده‌ایم جزئیات روند سرمایه گذاری خارجی در یک دهه اخیر آمریکا: به روسیه در رابطه با احتمال وقوع حمله تروریستی هشدار داده بودیم مادرانی که در بارداری استامینوفن مصرف کنند کودکانشان دچار این مشکل می شوند مدعی تجاوز جنسی به صهیونیست‌ها در هفت اکتبر کلاهبردار از آب درآمد اقدام عجیب سفیر ایران در باکو/ برای عزت ایران استعفا دهید قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت سکه و طلا امروز جمعه ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۱۰ فروردین ۱۴۰۳+ جدول ضعف و بیحالی در ماه رمضان را با خوردن این مواد غذایی در سحری برطرف کنید توافق ایران و ترکمنستان برای سفر رئیسی به عشق آباد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! حملات موشکی حزب‌الله لبنان به شمال فلسطین اشغالی عصاره این میوه ترش و شیرین را بخورید سریعتر می دوید با خوردن روزانه این نوع سرکه به راحتی ٨ کیلو وزن کم کنید شارژ نه میلیونی حساب حقوق این بازنشستگان+ جزئیات افزایش حقوق بازنشستگان منطق ساخت مساجد در پارک‌های بزرگ چیست؟ دیدار نوروزی امیر آشتیانی و قالیباف آیت الله رئیسی: انفعال برخی کشورهای اسلامی در قبال ملت فلسطین موجب تأسف است آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است

هویت گزارشگران فساد باید محرمانه بماند

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری گفت: یکی از شرایط در گزارشگری فساد محرمانه ماندن هویت گزارش‌دهندگان، درصورت خوف ضرر و مفسده است و اگر افشای هویت به مصلحت نباشد و جلوی فساد هم گرفته نشود، مساله باید محرمانه بررسی شود.
تاریخ انتشار: ۲۲:۵۸ - ۲۵ مرداد ۱۳۹۹ - 2020 August 15
کد خبر: ۵۴۹۸۵

آیت الله عباس کعبی نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری در دومین جلسه از سلسله نشست‌های «الگوی قضای اسلامی در تراز جمهوری اسلامی ایران» که به صورت وب کنفرانس با موضوع «مبارزه با فساد و افشاگری آن در مبانی اسلامی» برگزار شد، به بیان مصادیق «جواز گزارشگری فساد» در متون فقهی پرداخت و گفت: با توجه به آموزه‌های فقهی جواز هجو و غیبت با هدف نهی از منکر در مبارزه با فساد استنباط می‌شود زیرا دفاع از مال شخصی واجب است و اگر این مال متعلق به اموال عمومی و بیت المال باشد به قیاس اولویت واجب خواهد بود.

 

سلطه کارگزاران فاسد، یکی از دلایل گرانی و تنگناهای معیشتی است

وی بیان کرد: مطلب بعدی که در مورد گزارشگری فساد به عنوان نهی از منکر باید مطمح نظر باشد، تاثیر هولناک فساد مالی، اداری و سیاسی بر اقتصاد کشور و وضع معیشتی مردم است از این رو، از باب نهی از منکر بر مردم واجب است برای اصلاح اوضاع معیشتی وارد مبارزه با فساد مالی و اداری و اقتصادی شوند. این مسئله را فقها در بحث نماز استسقاء، ذکر کرده‌اند از جمله مرحوم صاحب جواهر به برخی دلایل مادی و معنوی و اسباب تکوینی و تشریعی مربوط به خشکسالی اشاره می‌کند و یکی از علت‌های گرانی و تنگناهای معیشتی را ترک امر به معروف و نهی از منکر و سلطه کارگزاران فاسد می‌داند و علاوه بر دعا، توبه و نماز استسقا، قیام لله با نهی از منکر را برای مبارزه با گرانی و فساد پیشنهاد می‌دهد و مبرهن است یکی از شیوه‌های نهی از منکر، گزارشگری فساد با هدف ریشه‌کن کردن آن است.

این عضو مجلس خبرگان رهبری با اشاره به آیه 11 سوره مبارکه رعد افزود: خداوند در این آیه می‌فرماید «سرنوشت هیچ قوم (و ملّتی) را تغییر نمی‌دهد، مگر آنکه آنان آنچه را در خودشان است تغییر دهند! » در این آیه منظور از تقوا انجام وظیفه امر به معروف و نهی از منکر است که مصداق بارزش در بحث گزارشگری مردمی با هدف مبارزه با فساد است.

وی همچنین با اشاره به آیه 112 سوره مبارکه النحل گفت: این آیه به یکی از سنت‌های الهی اشاره دارد؛ سرزمینی که در آرامش تمام و گشایش اقتصادی بوده اما به دلیل کفران نعمت، دچار گرسنگی، اضطراب و نگرانی شدند. پس برای گشایش اقتصادی و اضطراب باید شکر نعمت الهی کرد و شکر نعمت به این است که جامعه به انجام وظایف شرعی خود قیام کند؛ از جمله وظیفه نهی از منکر و ایستادگی در مقابل جریان فساد و جریانی که حقوق عمومی را تضییع می‌کند.

این فقیه و حقوقدان کشور و عضو هیات امنای پژوهشگاه قوه قضائیه همچنین با اشاره به آیه 41 سوریه «روم» گفت: براین اساس، از منظر خداوند منشاء ظهور فساد و تباهی در خشکی و دریا، عملکرد انسانهاست؛ البته منظور از فساد اعم از فساد مالی، اداری، سیاسی، اخلاقی و ارتکاب گناهان است مگر اینکه مردم برگردند و ریشه‌های فساد را با امر به معروف و نهی از منکر از بین ببرند.

آیت الله کعبی در ادامه به آیه 16 سوره جن اشاره کرد و افزود: اگر مردم مقاومت کرده و پای حق، عدل، شریعت، حقوق اسلامی و اجرای فقه از جمله احیای حقوق عامه و مبارزه با فساد بایستند، گشایش زیادی در زندگی مادی و معنوی آنها رخ می‌دهد . تمام آیاتی که ذکر شد می‌تواند دلیلی بر وجوب گزارشگری فساد به عنوان نهی از منکر باشد.

 

ریشه کردن فساد نیازمند قیام عمومی نهی از منکر است

وی در ادامه با بیان اینکه روایاتی نیز موید وجوب گزارشگری فساد به عنوان نهی از منکر است وجود دارد، به بیان روایتی از حضرت محمد (ص) پرداخت و گفت: برای آنکه مفسدان مسلط نشوند و گشایش و رونق اقتصادی حاصل شود و قیمت‌ها کنترل و امید به زندگی افزایش یابد و در نهایت شکوفایی اقتصادی ایجاد شود، باید به حکم وظیفه شرعی در مقابل مفسدان ایستاد؛ راه ایستادن هم قیام لله به عنوان امر به معروف و نهی از منکر است.

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم به بیان حدیثی دیگر از پیامبر گرامی اسلام پرداخت و در شرح آن گفت: ریشه ظلم، ستم، قحطی، افزایش مخارج زندگی و ریشه بیماری‌های ناشناخته و جدید، علنی کردن فسق و بی‌تفاوتی مردم و مسئولان نسبت به آن است. بنابراین برای برطرف شدنشان باید نهضت و قیامی عمومی به عنوان نهی از منکر در مبارزه با فساد رخ دهد.

وی ادامه داد: همچنین بخشی در کتاب «وسایل الشیعه» با عنوان «انکار العامه علی الخاصه» وجود دارد که روایات آن بر وجوب گزارشگری فساد و تلاش مردم بر جلوگیری از مفاسد خواص و نخبگان اجرایی، اجتماعی ، سیاسی و کارگزاران حکومتی تصریح دارد و از مجموع روایات چنین استفاده می‌شود که هنگامی فساد کارگزاران علنی شد، مردم در مقابله با چنین فسادی لازم است هم از لحاظ قلبی آن را محکوم کرده و هم مطالبه‌گری کنند و به مسئولین دست‌اندرکار گزارش دهند.

آیت الله کعبی با بیان اینکه امام باقر(ع) این فریضه الهی را ضامن اجرای همه قوانین و مقررات حقوق اسلامی می‌دانند اظهار کرد: علامه طباطبایی نیز در بحث امر به معروف و نهی از منکر می‌گوید« نظام‌های سیاسی معاصر سه قوه دارد برای جلوگیری از فساد، قوه مقننه ، قوه مجریه و قوه قضاییه و مقسم هم قانون است. اما با تقسیم قوا نمی‌شود فساد را کنترل کرد بلکه لازم به کنترل ذاتی و درونی فساد و ریشه کن کردن آن بر اساس ایمان و تقواست؛ راه دوم نیز کنترل آن از طریق امر به معروف و نهی از منکر است. علامه طباطبایی معتقدند قوه مجریه اسلام امر به معروف و نهی از منکر است و وظیفه عمومی است و همه مردم باید وارد صحنه شوند.

وی تصریح کرد: آنچه از مجموعه آیات و روایت بر می‌آید این است که گزارشگری فساد بر پایه امر به معروف و نهی از منکر، امر واجبی است و با گزارشگری توسط مطلعین است که می‌توان ریشه‌های فساد را خشکاند.

نماینده مردم خوزستان در مجلس خبرگان رهبری در بیان دلایل فقهی وجوب گزارشگری فساد به «وجوب همکاری با نظام اسلامی در احیای حقوق عامه، احقاق حق و اقامه عدل و قسط» اشاره کرد و توضیح داد: موارد مربوط به احیای حقوق عامه و مبارزه با فساد با خطاب جمع آمده که بیانگر مسئولیت همگانی است؛ در حالی که اجرای احکام، وظیفه دولت است اما پشتیبانی و مطالبه‌گری مردم، کمک به مسئولان در تمام عرصه‌ها برای اجرای عدل و قسط و مبارزه با فساد مالی و سیاسی بسیار حائز اهمیت است.

وی افزود: مصداق حضور مردم در صحنه در این مبحث، همکاری با نظام اسلامی است. یکی از جلوه های عدل و قسط گزارش به نهادهای مسئول از طریق سامانه‌های اعلامی است مانند سامانه وزارت اطلاعات و سازمان بازرسی کل کشور گرچه غیر از این موارد هم می‌شود ساز و کارهای دیگری را مطرح کرد.

آیت الله کعبی تأکید کرد: حفظ بیت المال و مصالح عمومی و دفع مفاسد وظیفه همگانی است و هر کس مطلع شد که بیت المال تضییع می‌شود، موظف است جلوی تضییع بیت المال را بگیرد. از طرفی جلوگیری از تضعیف نظام اسلامی هم واجب است.

 

شرایط گزارشگری فساد

وی در ادامه به بیان شرایط گزارشگری فساد پرداخت و گفت: شرط نخست این است که فساد از لحاظ ماهیت، دارای جنبه عمومی باشد نه خصوصی. شرط دوم وجوب گزارشگری نیز آن است که منجر به اخلال در نظم ، امنیت و آسایش عمومی شود و در یک کلمه تضییع حق عمومی شود.شرط سوم هم آن است که ماهیت فساد به گونه‌ای باشد که بدون همکاری و اطلاع به مقامات و نهادهای متصدی امر مبارزه با فساد غیرممکن باشد. حتی گاهی اوقات فساد به گونه‌ای است که بدون مطالبه‌گری، افشاگری و بدون گزارش‌دهی به مقامات، نهادهای متصدی مطلع نمی شود. در این موارد است که مردم باید وارد صحنه شوند و جلوی فساد را بگیرند .

ویژگی های مفسد در گزارشگری فساد

آیت‌الله کعبی در ادامه به بیان ویژگی‌های مفسد در واجب شدن گزارشگری فساد پرداخت و گفت: اولاً مفسد، متصدی امری عمومی مرتبط با نظام باشد. البته گاهی مقام عمومی نیست و مثلاً پیمانکار، بخش خصوصی است و متصدی بخش عمومی نیست اما فسادی دارد که باید گزارش داد و جلوی فسادش را گرفت.

وی افزود: ثانیاً خسارت و ضرر وارد شده به حق عمومی یا حق الله باشد خواه در اثر تقصیر یا قصور، خواه فعل یا ترک فعل و اعم از اینکه جنبه مسئولیت مدنی داشته باشد یا کیفری. ثالثاً شخصیت متخلف مفسد به گونه‌ای باشد که بدون گزارش فساد و اقدام مقامات و نهادهای مسئول مبارزه با فساد، ضرر و زیان وارده جبران نشود.

شرایط گزارشگران فساد

این عضو خبرگان رهبری همچنین درباره شرایط گزارش‌دهندگان فساد نیز اظهار کرد: شرط نخست این است که علم به معروف و علم به منکر و حق قطعی و عمومی تضییع شده با فساد را داشته باشد. البته اگر یقین نداشته باشد بلکه ظن و گمان به فساد داشته باشد، می‌تواند به مقامات مسئول گزارش دهد.
وی گفت: شرط دوم عدم تاثیر تذکر لسانی ولو دسته جمعی در تصحیح انحراف و فساد است.

 اگر فساد با تذکر لسانی از بین می‌رود لازم به اقدام قضایی نیست و همین مطالبه گری و حضور مردم در صحنه چه در مسجد و چه در قالب یک نهاد مردمی، چه در قالب یک انجمن، برای برخورد با فرد متخلف کافیست.

آیت الله کعبی تاکید کرد: شرط سوم محرمانه ماندن هویت گزارش‌دهندگان، درصورت خوف ضرر و مفسده است. اگر افشای هویت به مصلحت نباشد و جلوی فساد هم گرفته نشود، مساله باید محرمانه بررسی شود.

وی گفت: شرط چهارم رعایت حریم خصوصی دیگران در صورت گزارش دادن است. گزارشگر حق ندارد از طریق تجسس، تحقیق و تفحص به تهیه گزارش بپردازد؛ چون تجسس، تحقیق و تفحص چه در مورد کارهای عمومی و چه در مورد کارهای خصوص به حکم اولی جایز نیست، مگر با مجوز قانونی مقامات مسئول و بر طبق ضوابط شرعی و قانونی.

عضو هیات امنای پژوهشگاه قوه قضائیه افزود: شرط پنجم هم مجازات گزارش دهنده خاطی به جرم نشر اکاذیب و افترا است. در صورتی گزارش دهنده بر اساس تهمت، کینه، غرض ورزی و نزاع شخصی و به قصد اضرار به غیر در گزارش عمومی تعدی کند، بر طبق قانون باید پاسخگو باشد؛ در عین حال که باید از فرد مطلع تشکر و گزارش وی را بررسی کرد. اگر غرض ورزی ثابت شود بدلیل حرمت مومن، حرمت غیبت مومن و حرمت ضرر به افراد، حق دادرسی برای فرد متضرر محفوظ است.

 

رسوایی و معرفی به مردم، مجازات گزارشگران دروغگو

وی تأکید کرد: پس اگر محرز شود نهادی، مجموعه ای، عده ای و یا حتی جریانی به قصد اضرار به نظام، اضرار به مقامات عمومی و سلب اعتماد عمومی ‌دهی فساد و حتی فساد سیستمی را القا می‌کند، در این شهادت دروغ یا شهادت زور محقق شده که به عنوان مجازات باید تشهیر شوند. تشهیر در واقع به معنی رسوا کردن وی در میان مردم و شناساندن او به مردم به عنوان گزارشگری دروغ است تا جامعه به آنها و گزارشهای آنها بی اعتماد شود.

آیت الله کعبی ادامه داد: فقها نیز بر این مساله تاکید دارند که واجب است گواه دروغگو یا گزارش دهنده دروغگویی که سوء نیت دارد، به عنوان مجازات (تعزیر) در بلد تشهیر شود؛ یعنی در کل کشور معرفی و به اصطلاح برچسب زنی شوند تا به آنها اعتماد نشود و از طرفی هم جنبه بازدارندگی داشته باشد تا کسی جرات نکند بر اساس توهمات و شایعات گزارش‌های دروغ بدهد. البته در روایات هم هست که شاهدان دروغ علاوه بر تشهیر، شلاق هم می‌خوردند.

وی گفت: تشهیر در عصر حاضر ممکن است در رسانه‌ها اعلام شود تا دروغگویی و شایعه‌سازی را تکرار نکنند. اگر توبه کنند خدا توبه آنها را قبول می‌کند و به شرطی توبه آنها احراز شود و در مقابل افکار عمومی و رسانه‌ها به صورت علنی بگویند: من توبه می‌کنم.

آیت الله کعبی در پایان توصیه کرد: ضمن اینکه گزارش‌دهی فساد یک امر مطلوب و واجب به عنوان وظیفه همگانی در چارچوب امر به معروف و نهی از منکر و با هدف حفظ نظام و احیای حقوق عامه و مبارزه با فساد به شمار می‌رود اما در عین حال شرایطی دارد که این شرایط باید لحاظ شود و حتی با افراد ‌پرداز و دارای سوء نیت باید برخورد قاطع قانونی و قضائی شود.

 

فارس

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
تحلیل های برگزیده