رویکرد شورای همکاری خلیج فارس به انتخابات ریاست‌ جمهوری آمریکا چیست؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ با نزدیک شدن موعد برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری 2020 آمریکا که تحلیلگران آن را جنجال برانگیزترین و دشوارترین انتخابات تاریخ آمریکا می‌دانند، نگاه مقامات کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس به این انتخابات معطوف شده است. در حالی که برخی از کشورهای شورای همکاری آماده پیروزی مجدد دونالد ترامپ در انتخابات هستند، برخی دیگر از کشورهای شورا از پیروزی جو بایدن که اکنون در صدر نظرسنجی‌ها قرار دارد، استقبال می‌کنند. در نوشتار پیش‌رو به مواضع و رویکرد کشورهای شورای همکاری در قبال انتخابات ریاست جمهوری آمریکا و دلایل حمایت و استقبال هر کدام از این کشورها از نامزد مورد علاقه خود پرداخته شده است.

کشورهای حامی دونالد ترامپ

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موجب شکل‌گیری شکاف در میان کشورهای شش‌گانه شورای همکاری خلیج فارس شده است. عربستان سعودی، امارات متحده و بحرین به شدت از انتخابات مجدد دونالد ترامپ حمایت می‌کنند و پیروزی رقیب دموکرات وی یعنی جو بایدن را چالشی برای خود می‌دانند.

چهار عامل اساسی نظیر: مسائل مرتبط با فروش انواع تسلیحات پیشرفته، حمایت همه جانبه از ائتلاف سعودی – اماراتی در جنگ علیه یمن، مماشات با پرونده‌های حقوق بشری و سیاست فشار حداکثری علیه تهران موجب شده است که کشورهای عضو محور ریاض از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری حمایت و استقبال کنند.

در جریان بحران یمن، دولت ترامپ به شدت از جنگ ائتلاف به رهبری عربستان حمایت و پشتیبانی کرده است. حتی با وجود انتقادات نهادهای دیپلماتیک آمریکا از اقدامات ریاض، ترامپ و جریان نزدیک وی با وجود فشارهای داخلی، هرگز دست از حمایت از کارزار نظامی عربستان سعودی برنداشته است. اما در صورتی که بایدن در انتخابات پیروز شود، ریاض ممکن است مجبور شود با دولت جدید آمریکا همکاری کند که در این صورت ائتلاف سعودی برای خروج از بحران یمن تحت فشار قرار خواهد گرفت.

علاوه بر آن عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین که از مشوقان ترامپ برای تحمیل فشار حداکثری علیه ایران هستند، چشم‌انداز پیروزی بایدن را نگران کننده می‌بیینند. مقامات ریاض، ابوظبی و منامه نگران این هستند که بایدن استراتژی‌های باراک اوباما را برای معامله با تهران بازگرداند، که به عقیده آنها موجب آسیب‌پذیر شدن پادشاهی این حاکمان در منطقه خلیج فارس می‌شود.

موضوع و مسئله حقوق بشر از دیگر نگرانی‌های ریاض، ابوظبی و منامه است. باراک اوباما همواره دولت‌های بحرین، عربستان و امارات را به دلیل نقض حقوق بشر محکوم کرده بود. جو بایدن نیز از سیاست چهارساله ترامپ در قبال کشورهای عضو محور سعودی انتقاد کرده است. در حقیقت موضوع حقوق بشر برای دموکرات‌ها دارای اهمیت بیشتری نسبت به جمهوری‌خواهان است، به همین جهت کشورهای عضو محور سعودی که طی سال‌های گذشته بارها توسط سازمان عفو بین‌الملل و دیده‌بان حقوق بشر به بازداشت، شکنجه، ربایش و وضعیت غیرقانونی نگهداری شهروندان و افراد مقیم این کشورها متهم شده‌اند از پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نگران هستند. به خصوص که بایدن با انتقاد از سیاست‌های عربستان سعودی و امارات تأکید کرده که ائتلاف سعودی باید بهای جنگ در یمن را بپردازد. جو بایدن همچنین بارها از ترور وحشیانه جمال خاشقچی انتقاد کرده و محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی را متهم اصلی این ترور دانسته است.

کشورهای حامی جو بایدن

کشورهای قطر، کویت و عمان برخلاف سه کشور دیگر شورای همکاری که خواستار ریاست جمهوری مجدد دونالد ترامپ هستند از پیروزی جو بایدن در انتخابات آتی حمایت می‌کنند. سه کشور قطر، کویت و عمان در ائتلاف سعودی مشارکت ندارند و حتی خواستار پایان جنگ یمن هستند. وضعیت حقوق بشر در این کشورها نسبت به سه کشور دیگر شورای همکاری بهتر است. کویت، عمان و قطر برخلاف سه کشور دیگر شورای همکاری که مشوق ترامپ برای خروج از برجام بودند، طرفدار توافق هسته‌ای بودند و از ترامپ برای خروج آمریکا از توافق هسته‌ای ایران حمایت نکردند. این سه کشور از مخالفان سیاست فشار حداکثری ترامپ علیه جمهوری اسلامی ایران هستند؛ زیرا تشدید تحریم‌ها و سیاست فشار حداکثری را عامل تشدید تنش در خلیج فارس می‌دانند. به خصوص که این سه بازیگر به دلایل ژئوپلیتیکی خواستار جنگ آمریکا با ایران نیستند. این سه بازیگر معتقدند با به قدرت رسیدن بایدن، تنش بین واشنگتن – تهران کاهش می‌باید و جنگ علیه یمن نیز تحت فشار دولت بایدن پایان خواهد یافت.

علاوه بر آن دونالد ترامپ در دوره چهارساله خود نتوانست بحران شورای همکاری خلیج فارس را حل و فصل کند و در جریان بحران قطر عملاً از کشورهای محاصره کننده شامل عربستان، امارات، بحرین و مصر حمایت کرد؛ این در حالی است که برخی از کارشناسان شخص ترامپ را بخشی از بحران قطر و حتی دلیل اصلی آغاز آن می‌دانند. به هر روی دوحه، کویت و مسقط از عملکرد ترامپ در خصوص بحران شورای همکاری خلیج فارس ناراضی هستند و معتقدند که با روی کار آمدن جو بایدن این بحران سریع‌تر پایان خواهد یافت.

نتیجه‌گیری

انتخابات ریاست جمهوری آمریکا موجب ایجاد شکاف و تقسیم شدن کشورهای شورای همکاری خلیج فارس به دو بخش شده است. از یکسو سه کشور عربستان سعودی، امارات متحده عربی و بحرین از دونالد ترامپ حمایت می‌کنند و برای افزایش شانس پیروزی وی در انتخابات ابوظبی و منامه با رژیم صهیونیستی توافق صلح امضا کردند. از سوی دیگر سه کشور میانه‌روی شورای همکاری یعنی قطر، کویت و عمان به رقیب انتخاباتی ترامپ یعنی جو بایدن گرایش بیشتری دارند. این در حالی است که محمدبن سلمان از ترس شکست دونالد ترامپ وحشت‌زده شده است.

در جمع بندی نهایی می‌توان گفت در صورتی که ترامپ پیروز انتخابات خواهد بود به متحدین خود در منطقه آزادی عمل بیشتری خواهد داد و این امر به تشدید تنش در منطقه منجر خواهد شد. به خصوص که دونالد ترامپ از طریق تشدید تنش در منطقه خلیج فارس به دنبال فروش بیشتر تسلیحات به کشورهای شورای همکاری خلیج فارس است. اما از آنجایی که پیروزی بایدن به معنای ادامه سیاست باراک اوباما است این امر به معنای کاهش تنش در منطقه است؛ به همین جهت قطر، کویت و عمان از روی کار آمدن جو بایدن حمایت می‌کنند. به خصوص که پیروزی بایدن، کاهش حمایت ایالات‌متحده از محمد بن‌سلمان را به دنبال خواهد داشت که می‌تواند به تعدیل سیاست خارجی تهاجمی ریاض و متحدانش در منطقه منجر گردد.