عربستان سعودی و عادی سازی روابط با اسرائیل-راهبرد معاصر
تدابیر جدید دیوان لاهه در رابطه با جنگ در غزه دیدار امیرعبداللهیان با رئیس جمهور ترکمنستان روسیه قطعنامه پیشنهادی آمریکا علیه کره شمالی را وتو کرد حمله اسرائیل به حومه دمشق پایتخت سوریه آنچه که باید از کنکور ۱۴۰۳ بدانیم/ مهمترین تغییر آزمون امسال کدام استان‌ها بیشترین و شدیدترین تصادفات نوروزی را داشتند؟ صدور 230 هزار فقره چک الکترونیکی در شبکه بانکی قالیباف: نتیجه عملیات طوفان الاقصی تحت هیچ شرایطی قابل تغییر نیست چین: آمریکا برای افزایش بودجه نظامی خود از ناکجاآباد دشمن فرضی می‌سازد واعظ آشتیانی: نمایندگان جدید توصیه‌های رهبر انقلاب را نصب‌العین قرار دهند رهبر انقلاب : غزه، تا این لحظه پیروز اصلی میدان است آخرین وضعیت توافقات و قراردادهای بین‌المللی دولت بررسی شد استقبال 56 درصدی مردم از طرح کالابرگ فجرانه دوم وزیر دفاع: امسال هم تولید تجهیزات و تسلیحات جدید را با قدرت ادامه می‌دهیم معاریو: نتانیاهو همانند یک کودک پرخاشگر رفتار می‌کند دیدار امیرعبداللهیان با همتای ترکمنستانی طالبان: برخی افراد داعش را تبلیغ می‌‌کنند لایحه عفاف و حجاب به دلیل برخی از ایرادات دوباره به مجلس برگشت داده شد اعلام تمهیدات ترافیکی شب‌های قدر در تهران آخرین وضعیت ترافیک محورهای شمالی اعلام شد اعلام ضریب حقوق ۱۴۰۳ کارمندان و بازنشستگان+ جزئیات دردسر بزرگ استقلال به خاطر سند یک ورزشگاه! برنامه آموزش و پرورش برای استخدام ۷۲ هزار معلم جدید جریمه تخلفات حادثه‌ساز ۵برابر شد/ اعمال از هفته آینده اسرائیل گزارشگر سازمان ملل را تهدید کرد مخالفت خصمانه آمریکا با تکمیل خط لوله گاز «صلح» کنعانی: گزارشگر سازمان ملل جنایات اسرائیل را تایید کرد نفخ معده را جدی بگیرید نشانه این بیماری هاست! افزایش سن بازنشستگی در سال ۱۴۰۳ با این عدد تصویب شد! خبر خوب برای جواد نکونام و استقلالی‌ها آخرین وضعیت ترافیکی جاده‌ها؛ ترافیک سنگین در جاده چالوس حقوق ورودی موبایل‌های بالای ۶۰۰ دلار ابلاغ شد بذرپاش: امسال هر ماه افتتاح مسکن داریم مالیات ارزش افزوده ۱۰ درصدی ابلاغ شد تغییرات کابینه در سال ۱۴۰۲/ چه کسانی از دولت جدا شدند؟ اسماعیل هنیه با قالیباف دیدار کرد تاریخ جدید واریز یارانه نقدی فروردین با افزایش 15 درصدی | واریزی ۱ میلیون و ۳۸۰ هزارتومانی برای این خانوارها انفجار مهیب در حیفا آخرین اخبار از نقل و انتقالات استقلال سازمان ملل: ۲۴ بیمارستان غزه غیرفعال هستند آمپول‌های نوروبیون و ب کمپلکس بزنیم یا نه؟ بازنشر پیام مهم «محمد الضیف» برای آزادی فلسطین تشکیل کارگروه مشترک دولت و انبوه‌سازان برای رفع مشکل مسکن قیمت بیت‌کوین سقوط کرد بارش باران و برف در برخی استان های کشور پاسخ فرزند آیت‌الله علم‌الهدی به شایعه سهامداری در یک هلدینگ گردشگری ٨ کیلو کاهش وزن با خوردن روزانه این نوع سرکه درخواست آمریکا برای مشارکت ژنرال‌هایش در طراحی حمله به رفح فروش بلیت قطارهای مسافری برای نیمه دوم فروردین ردیابی گوشی سرقتی با چند ترفند ساده قیمت خودرو‌های ایران خودرو و سایپا امروز ۹ فروردین ۱۴۰۳+ جدول قیمت دلار و یورو و نرخ ارز امروز ۹ فروردین ۱۴۰۳+ جدول عسل را برای افطار انتخاب کنیم یا شکر؟ ماجرای عجیب بازیکنی که مجبور شد در استقلال بماند! این مادران می‌توانند یک روز در میان روزه بگیرند واکنش معاون حقوقی استقلال به بسته شدن پنجره نقل‌وانتقالاتی: جای نگرانی نیست تحریم‌های جدید انگلیس و آمریکا علیه دو فرد مرتبط با شبکه‌های رسانه‌ای حامی حماس استخدام رسمی در پنج سال آینده ممنوع؟ توضیح وزیر ارتباطات درباره شرایط افزایش سرعت اینترنت تأکید آیت الله رئیسی بر فراهم کردن بستر افزایش نشاط اجتماعی وزرایی که در سال ۱۴۰۲ از مجلس کارت زرد گرفتند دوندگی‌های وزارت علوم در تأمین خوابگاه متأهلی به کجا رسید آیا حمام کردن و یا شنا در استخر، روزه را باطل می‌کند؟ آیت الله رئیسی: شکست‌های طوفان‌الاقصی برای رژیم صهیونیستی غیرقابل جبران است قالیباف: محفل قرآنی امام حسنی‌ها عشق مردم به شعائر دینی را نشان داد واکنش وزیر آموزش و پرورش به لو رفتن سوالات امتحانات نهایی تعداد کشته‌های تصادفات نوروزی به ۵۱۰ نفر رسید حکم قطعی پرونده فوت ۶ کارگر معدن طزره دامغان صادر شد اسنپ گزینه "عجله دارم" را حذف کرد! وزیر آموزش و پرورش: دشمن بداند راهبرد شهید سلیمانی شکست ناپذیر است نحوه فعالیت هتل‌ها و رستوران‌ها در ماه رمضان عباس ایروانی عظام‌خودرو به ۶۵ سال حبس محکوم شد اژ‌ه‌ای: کشور‌های اسلامی مراودات و دادوستد‌های خود با صهیونیست‌ها را کاملاً قطع کنند آلودگی هوا دست از سر تهرانی‌ها برنمی دارد هشدار پلیس تهران در خصوص چهارشنبه پایانی سال علت قطعی آتش‌سوزی در بیمارستان گاندی اعلام شد آغاز پخش ویژه برنامه‌های جام ملت‌های آسیا ۲۰۲۳ از تلویزیون سومین سالگرد آیت‌الله مصباح یزدی با حضور رئیس‌جمهور اولویت فیش عمره و حج چگونه استعلام شود؟ لوح| شکست خوردگان در باتلاق نسل کشی اطلاع نگاشت| کودکان غزه زیر آوار جنگ کاریکاتور| آمریکا؛ شریک جرم قطعی پیکر آتیلا پسیانی بعد از چند روز به ایران رسید + عکس مرتضی پورصمدی درگذشت سروده‌هایی در رثای عباس‌بن علی(ع)/ از مشک پاره اشک فرات است می‌چکد؛ غیر از لب تو نیست مگر آرزوی آب برای درخواست گذرنامه زیارتی به این 2 هیأت مراجعه کنید اینفوگرافیک|کریدور شمال به جنوب، رقیب جدی برای کانال سوئز عباسعلی براتی‌پور درگذشت امشب مهمانی برویم، فطریه‌مان با چه کسی است؟ نظر 10 مرجع تقلید درباره میزان زکات فطره که فردا باید پرداخت کنیم دعای روز اول ماه رمضان مجری برنامه سوره درگذشت عبدالله انوار درگذشت نامزدهای سیمرغ و داوران چهل‌ویکمین جشنواره فیلم فجر اینفوگرافیک| الزامات و لوازم تحقیق رشد اقتصادی اینفوگرافیک|هدیه ۱۱ میلیارد دلاری ایرانی‌ها به اقتصاد ترکیه اینفوگرافیک| هراس پدرخوانده‌های داعش از سپاه پاسداران اینفوگرافیک|ایران؛ یکی از گسترده‌ترین شبکه‌های گاز دنیا اینفوگرافیک| اما و اگر‌های مالیات بر عایدی سرمایه اینفوگرافیک| شهید حاج قاسم سلیمانی از نگاه رهبر معظم انقلاب طرح | رهبرانقلاب: با ایران قوی مخالفند اینفوگرافیک| بزرگترین تولید کنندگان اورانیوم جهان اینفوگرافیک/ نقشه کامل مسیرهای پیاده‌روی اربعین + هزینه‌ها اینفوگرافیک | ایران چهاردهمین اقتصاد جهان، در سال ۲۰۲۲ ویدیو | از کرملین تا پاستور؛ قطار ایران و روسیه روی ریل همکاری‌های دوجانبه ماجرای لغو مجوز صوت و تصویر «روبیکا»+ علت جزئیات تکمیلی نتایج شمارش آرای ریاست جمهوری 1400+ آمار دقیق نتیجه نهایی انتخابات مجلس خبرگان رهبری تهران 1400 نتایج انتخابات شورا‌ی شهر استان تهران ۱۴۰۰+ اسامی آرای آیت الله رئیسی در تهران چقدر بود؟ نتایج انتخابات شورای شهر اراک 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قزوین 1400 نتایج انتخابات شورای شهر کرمانشاه 1400 آمار دقیق انتخابات ریاست جمهوری 1400 به تفکیک استان‌ها+ جدول نتایج انتخابات شورای شهر ایلام 1400 نتایج انتخابات شورای شهر قم 1400 نتایج انتخابات شورای شهر ساری 1400 نتایج انتخابات شورای شهر تبریز ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر سنندج ۱۴۰۰ نتایج انتخابات شورای شهر همدان 1400 نتایج نهایی انتخابات ریاست جمهوری 1400/ آیت الله رییسی برنده انتخابات سیزدهم جدی‌ترین تهدید سایبری فعلی علیه ایران چیست؟ حکمرانی داده‌ها در دنیای دیجیتال مصادیق مجرمانه محیط زیستی جدید در فضای مجازی اعلام شد جریمه سنگین اپل از سوی سازمان ضد انحصار روسیه آپدیت جدید «تلگرام» به جنگ با «کلاب هاوس» رفت کلاب هاوس هک شد/ افشای اطلاعات شخصی ۱.۳ میلیون کاربر سارا بهرامی مهمان این هفته برنامه همرفیق+عکس تأیید هک اطلاعات ۱۵ هزار کاربر آمریکایی ۱۴.۵ میلیون آمریکایی به اینترنت ثابت دسترسی ندارند درخواست ترامپ از ایالت‌های آمریکا درباره غول‌های فناوری افزایش ظرفیت لایو اینستاگرام وقتی عربستان ثروتمند و نفت‌خیز هم از اینفلوئنسرها مالیات می‌گیرد همسریابی در فضای مجازی و کلاهبرداری از مردم اقوام ایرانی «اقلیت» نیستند تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیشه کریستال تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت آرد و گندم تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دامپروری و دام گوشتی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت دانه های روغنی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت شیرینی و شکلات تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت فرش تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت نساجی تیزر برنامه تلویزیونی منهای نفت با موضوع صنعت چوب و مبلمان شکست استثناگرایی آمریکایی در عصر ترامپ به سمت دنیای پس از دلار پیش می رویم؟ خروج ترامپ از برجام؛ فشار حداکثری و نتایج حداقلی آیا عراق می تواند از نیروهای امریکایی خالی شود؟ مرگ ابوبکر البغدادی؛ کشته شدن سرکرده داعش چه پیامدی دارد؟ بازوهای نیابتی ایران در منطقه قدرتمندتر از همیشه درس‌های جنگ یمن برای اسرائیل وحدت میان جریان های سیاسی ایران در سایه سیاست فشار حداکثری آمریکا دولت پنهان در لبنان شکست سیاست فشار حداکثری ترامپ در قبال ایران/درهای مذاکره با ایران باز است طرح صهیونیست ها برای اشغال دره اردن رویای چین در هفتاد سالگی؛ خیلی دور، خیلی نزدیک سبک مبارزه تشکیلات خودگردان و اتحادیه اروپا برای حفظ کرانه باختری طرحی برای ایجاد یک سازه امنیتی در خاورمیانه تاریخ سری فشار اسرائیل برای حمله به ایران بررسی صنعت انیمیشن در منهای نفت/ ژاپن چگونه صنعت انیمیشن جهان را قبضه کرد؟ + فیلم منهای نفت: درآمد 16 هزار بشکه نفت تنها در یک سوله پرورش ماهی بررسی صنعت پرورش ماهی در مستند منهای نفت + تیزر بررسی صنعت لبنیات در مستند منهای نفت/ اشتغال یک میلیون نفری شیر و لبنیات منهای نفت: درآمد یک میلیارد دلاری پسته ایران/ هیچ کشوری توان تولید پسته مرغوب ایران را ندارد همه ابعاد تحریم؛ فرصت‌ها و تهدیدها تحریم‌ها به مبادلات ما با شرکت‌های کوچک اروپایی آسیبی نمی‌زند/ نرخ کنونی دلار بالاتر از نرخ واقعی آن است
ریاض در مسیر عادی سازی روابط با اسرائیل دارای محدودیت های مختلف داخلی و خارجی و همچنین مجموعه ای از حساسیت های خاص است. هزینه عادی سازی عربستان سعودی با اسرائیل احتمالاً بالاتر از سایر کشورهای حوزه خلیج فارس می باشد و بنابراین مشخص نیست که عربستان سعودی چه زمانی و تحت چه شرایطی مایل به توافق نامه ای به سبک توافق نامه آبراهام باشد.
یوئل گوزانسکی؛ کارشناس ارشد موسسه مطالعات امنیت ملی
تاریخ انتشار: شنبه ۱۰ آبان ۱۳۹۹ - 31 October 2020

عربستان سعودی و عادی سازی روابط با اسرائیل

 

به گزارش راهبرد معاصر؛ به عنوان بخشی از حرکت به سمت صلح و توافق نامه های عادی سازی بین اسرائیل و کشورهای حاشیه خلیج فارس، اهمیت اقتصادی، مذهبی و سیاسی باعث خواهد شد تا عربستان سعودی به سمت صلح با اسرائیل قدم بردارد. اما ریاض در این مسیر دارای محدودیت های مختلف داخلی و خارجی و همچنین مجموعه ای از حساسیت های خاص است. هزینه عادی سازی عربستان سعودی با اسرائیل احتمالاً بالاتر از سایر کشورهای حوزه خلیج فارس می باشد و بنابراین مشخص نیست که عربستان سعودی چه زمانی و تحت چه شرایطی مایل به توافق نامه ای به سبک توافق نامه های آبراهام باشد. این مقاله فرصت ها و چالش های عربستان سعودی را در عادی سازی روابط با اسرائیل تجزیه و تحلیل می کند و اهمیت و احتمال چنین توافق نامه ای را مورد بررسی قرار می دهد.

 

حمایت عربستان سعودی از توافق نامه آبراهام نشان می دهد که این کشور تا چه اندازه از موضع و جایگاه قبلی خود فاصله گرفته است. این مسائل را می توان در حمایت این کشور در ارائه مجوز به هواپیماهای اسرائیلی برای پرواز در حریم هوایی عربستان سعودی، پوشش خبری نسبتاً مثبت اسرائیل در بسیاری از رسانه های دولتی سعودی و اظهارات مقامات برجسته فعلی و سابق پادشاهی سعودی شاهد بود. شاهزاده فیصل بن فرحان وزیر امور خارجه اخیراً اظهار داشت که عادی سازی روابط بین دو کشور اجتناب ناپذیر است. عربستان سعودی دیگر انتقادات خود را نسبت به رهبری فعلی فلسطین پنهان نمی سازد بلکه فلسطینیان را مسئول عدم پیشرفت در روند صلح می داند. هر چند که بن فرحان تصریح کرد که عادی سازی روابط پادشاهی با اسرائیل مشروط به اجرای ابتکار صلح عربی خواهد بود.

 

روابط اسرائیل و عربستان سعودی طی سال های متمادی در چندین کانال موازی ایجاد شده است: دو کشور در حوزه امنیتی و اطلاعاتی به صورت پنهانی با یکدیگر روابط نزدیکی دارند. یک کانال اقتصادی-تجاری پنهان بین آن ها در جریان است و در سال های اخیر کانالی متمرکز بر یک گفتگوی بین مذهبی شکل گرفته است. اگر چه این کانال ها در گذشته به شدت پنهانی و مخفی انجام می شد، اما امروزه در حال نمایان و آشکار شدن است. علیرغم تکذیب مقامات ارشد سعودی این احتمال وجود دارد که مذاکرات و توافق نامه ها با امارات، بحرین و سودان با آگاهی و حداقل حمایت بخشی از رهبری سعودی صورت گرفته باشد. به طور کلی توافق نامه های امضا شده با این کشورها منافع پادشاهی را تأمین می کند و این امر بستری را فراهم می سازد تا بتواند از این طریق منافع و تهدیدات احتمالی توافق با اسرائیل و همچنین واکنش های عمومی را مورد ارزیابی قرار دهد.

 

به نظر می رسد در مورد مسئله عادی سازی روابط با اسرائیل بین مقامات سعودی اختلاف نظر وجود دارد. در حالی که رهبران گذشته و فعلی عربستان سعودی بر عادی سازی روابط با اسرائیل سخن می گویند، اما به نظر می رسد ملک سلمان همچنان به دیدگاه سنتی در مورد اسرائیل و مسئله فلسطین یعنی ابتکار صلح عربی پایبند می باشد. ملک سلمان در سخنرانی خود در مجمع عمومی سازمان ملل در سپتامبر 2020م، عادی سازی روابط با اسرائیل را بر اجرای ابتکار صلح عربی مشروط نمود. پیام های مختلفی که از طرف رهبران سعودی در مورد این موضوع شنیده شده ممکن است نشان دهنده علاقه پادشاهی در حفظ فضای کافی برای مانور باشد تا بتواند بسته به شرایط عقب نشینی یا در زمان لازم به سمت عادی سازی روابط قدم بردارد. احتمال عادی سازی روابط عربستان با اسرائیل پس از مرگ ملک سلمان افزایش خواهد یافت و مطمئنا محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در صورت دستیابی به سلطنت علاقه و اشتیاق بیشتری برای عادی سازی داشته باشد.

 

فراتر از سیاست داخلی این سوال وجود دارد که جامعه محافظه کار عربستان سعودی چقدر به توافق با اسرائیل تمایل دارد. در سال های اخیر جامعه عربستان سعودی با انتقادات محدود عمومی توانسته تغییرات اساسی اجتماعی و اقتصادی را بپذیرد. البته این بدان معنا نیست که توافق صلح با اسرائیل از پشتیبانی گسترده ای برخوردار خواهد شد. تغییرات ساختاری در پادشاهی از جمله در مجلس شورا و شورای علمای ارشد احتمالاً باعث می شود که خاندان سلطنتی پادشاهی بتواند با انعطاف پذیری بیشتر در انجام چنین اقداماتی (عادی سازی روابط با اسرائیل)  قدم بردارند. خاندان سلطنتی سعودی خواست خود را برای تغییر گفتمان داخلی این کشور از جمله گفتمان مذهبی پنهان نکرده است. مذهب در شعارهای پادشاهی و همچنین تأثیرگذاری مقامات بر احساسات و جلب حمایت مردمی نقش مهم و تعیین کننده ای ایفا می کند. انتظار می رود محمد بن سلمان با ارائه بودجه های گسترده به نهادهای مذهبی زمینه موافقت آن ها را برای عادی سازی با اسرائیل جلب کند. نشانه هایی وجود دارد که نگرش تساهل آمیزتری نسبت به یهودیان اتخاذ شده است تا بتواند واکنش مردم را مورد سنجش قرار دهد و همچنین پیام های عادی سازی و همزیستی را در گفتمان های عمومی گسترش دهند.

 

برقراری روابط رسمی با اسرائیل به عربستان سعودی کمک می کند تا اهداف استراتژیک خود را تحقق بخشد. در وهله نخست در سال های اخیر  نخبگان سعودی در مورد تمایل ایالات متحده برای همراهی با آن ها در مقابله با تهدیدات منافع اساسی دچار شک و تردید شده اند. ریاض علاقه  دارد که واشنگتن عمیقا در خاورمیانه درگیر باشد و نسبت به منافع عربستان به خصوص در مورد مقابله با ایران متعهد و حساس تر باشد. ریاض توافق با اسرائیل را وسیله ای برای تقویت روابط خود با ایالات متحده می داند. این احتمال وجود دارد که عربستان سعودی تا بعد انتخابات آمریکا از اتخاذ تصمیم خودداری کند زیرا در صورت انتخاب جو بایدن، باید چیزی برای ارائه داشته باشد. تقویت روابط با ایالات متحده عالی ترین منافع سعودی است و موفقیت در این امر می تواند بر وضعیت داخلی محمد بن سلمان تأثیر بگذارد.

 

دوم، عربستان سعودی معتقد است که توافق با اسرائیل احتمالاً باعث بهبود چهره و وضعیت بین المللی آن در کنگره آمریکا می شود که در چند سال اخیر به دلیل اقدامات متعدد پادشاهی آسیب دیده است. این اقدام مطابق با تلاش های عربستان سعودی برای معرفی خود به عنوان «اسلام میانه رو» می باشد. برخی دیگر از مزایای احتمالی توافق با اسرائیل برای عربستان سعودی می تواند بدون اعلام عمومی روابط دوجانبه حاصل شود. با این وجود ارتباطات عمومی دسترسی آسان تر این کشور به فناوری اسرائیل را تسهیل می سازد.

 

برای عربستان سعودی، مسئله روابط با اسرائیل به ثبات و وضعیت پادشاهی وابسته است. خواسته های ریاض در مسئله عادی سازی روابط با اسرائیل از خواسته های ابوظبی بیشتر خواهد بود. اول از همه اگر توافق اسرائیل و امارات متحده عربی طرح اسرائیل برای الحاق کرانه باختری را متوقف کند، شروط و مطالبات عربستان می تواند در مورد مسئله فلسطین گسترده تر باشد. علاوه بر این امارات متحده عربی خواستار دستیابی به سلاح های پیشرفته آمریکایی از جمله جنگنده اف 35 است؛ بنابراین ریاض در صورت عادی سازی خواسته هایی به مراتب بیشتر از امارات طلب می کند و حتی ممکن است این امتیاز در حوزه هسته ای باشد.

 

موضع کشورهای عربی خلیج فارس در قبال اسرائیل دینامیک و پویا است و با گذشت زمان تغییر می کند. بنابراین پایبندی ریاض به مفاد ابتکار صلح عربی به عنوان پایه ای برای مذاکرات نه تنها برای حفظ ثبات و وضعیت پادشاهی بلکه به عنوان یک ابزار چانه زنی در مذاکرات با ایالات متحده مفید باشد. نتیجه نهایی این است که عربستان سعودی در حال برداشتن گام های محتاطانه و تدریجی در جهت عادی سازی روابط با اسرائیل است. در سنجش محدودیت ها و مزایا، تعیین اینکه چه زمانی و تحت چه شرایطی عربستان سعودی مایل به پیوستن به توافق نامه های آبراهام است دشوار خواهد بود، اما قطعاً این احتمال را نمی توان منتفی دانست. در راه تحصیل توافق، عربستان سعودی سعی خواهد کرد دو پارامتر اصلی یعنی موفقیت و گسترش توافق نامه آبراهام و بهبود روابط بین اسرائیل و فلسطینی ها را مورد ارزیابی قرار دهد.

 

تمایل اسرائیل برای پیشبرد روند صلح می تواند زمینه عادی سازی روابط دوجانبه عربستان با اسرائیل را فراهم سازد. قراردادهای تسلیحاتی آمریکا با عربستان، تغییر و تحول دیدگاه افکار عمومی عربستان در مورد اسرائیل و همچنین مسئله جانشینی محمد بن سلمان مهم ترین متغیر هایی هستند که مسئله عادی سازی روابط با اسرائیل را تعیین می کنند.

 

ارسال نظر
نام:
ایمیل:
* نظر:
پربیننده ترین اخبار
یادداشت اختصاصی محمد یوسفی، کارشناس مسائل اوراسیا؛ / ۱ روز پیش

پشت‌پرده حمله تروریستی به مسکو

«راهبرد معاصر» گزارش می‌دهد؛ / ۲ روز پیش

ششمین سفر ناکام بلینکن به غرب آسیا

یادداشت سید رضا صدرالحسینی، کارشناس مسائل بین‌الملل؛ / ۲ روز پیش

چالش‌های اجرای قطعنامه شورای امنیت درباره غزه