کارشناسان اقتصادی موافق و مخالف پذیرش لوایح FATF چه می گویند؟
CFT و پالرمو دو لایحه ای هستند که مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از برگزاری چندین جلسه، تصمیم گیری درباره آنها را به بعد از تعطیلات نوروزی موکول کرده است.
به گزارش راهبرد معاصر؛ در ماه های پایانی سال 97 یکی از مهمترین مباحثی که در رسانه ها مورد بررسی قرار گرفت مسئله پذیرش لوایح مرتبط با FATF توسط جمهوری اسلامی ایران بود. CFT و پالرمو دو لایحه ای هستند که مجمع تشخیص مصلحت نظام پس از برگزاری چندین جلسه، تصمیم گیری درباره آنها را به بعد از تعطیلات نوروزی موکول کرده است. در این گزارش فارغ از مباحث سیاسی و امنیتی که پیرامون این کنوانسیون مطرح می شود، به مرور اظهارات کارشناسان اقتصادی موافق و مخالف تصویب این دو لایحه مرتبط با کارگروه ویژه اقدام مالی می پردازیم:
موافق/ فرشاد مومنی: با مذاکره می توانیم مسائل خود با FATF را حل کنیم
فرشاد مومنی از موافقان پذیرش لوایح مرتبط با FATF در مصاحبه با روزنامه ایران می گوید: توصیه مشفقانه من این است که ما این مسأله(FATF) را بپذیریم. برای خارج شدن از تهمت‌ها که گویی ما از قاچاق مواد مخدر و تأمین مالی تروریسم بهره‌هایی می‌بریم اصل عضویت را باید بپذیریم. درباره آن مواردی که اختلاف نظر وجود دارد، می‌توان با گفتمان مشکلات را حل کرد. مثل اینکه دشمنان ایران چون اسرائیل و امریکا از نفوذ خودشان استفاده میکنند و می‌روند برخی از سازمان‌هایی که ما سازمان‌های رهایی‌بخش و آزادیخواه می‌دانیم مصوبه می‌گیرند که ایران تروریستی تلقی شود. با سازوکارهای درست می‌توان این چالش‌ها را حل و فصل کرد. بر اساس توضیحاتی که وزیر امور خارجه ارائه کرد، مواردی که برخی‌ها ایراد می‌گیرند در قالب مذاکره حل شدنی است. ما با برانگیختن اجماع باید کاری کنیم که خودمان را از معرض اتهام خارج کنیم و نشان دهیم که ما هر ساله چند ده شهید در مسیر مبارزه با مواد مخدر می‌دهیم. بنابراین کسانی که بستری فراهم کنند که ایران در موضع چنین تهمتی قرار گیرد ظلم به شهیدان این کشور است. ما خودمان قربانی مناسباتی هستیم که به خاطر جایگاه ترانزیتی کشورمان(مسیر قاچاق مواد مخدر) اتفاق افتاده است. به خاطر این مسیر ترانزیتی ما بسیار صدمه دیدیم و همچنین اعتیاد گسترده یکی دیگر از آسیب‌هایی است که در این حوزه می‌بینیم.
مخالف/ مجید شاکری: مهمترین نکته در FATF گزارش دهی مستقل FIU است
مجید شاکری از مخالفان پذیرش لوایح FATF می گوید: مهمترین نکته‌ای که وجود دارد و شالوده موضوع است، گزارش‌دهی مستقل FIU است، واحد اطلاعات مالی ( FIU) یکی از دو واحد اصلی زیر مجموعه دبیرخانه شورایعالی پولشویی است که یکی از مهمترین وظایف آن دریافت گزارش‌ها و اطلاعات از واحدهای مالی و کمیته‌های مبارزه با پولشویی مستقر در بانک‌ها و بیمه‌هاست.خود FATF هیچ اطلاعاتی ازهیچ کشوری دریافت نمی‌کند، بلکه زیرساخت انتقال اطلاعات ایجاد میکند که هر FIU یی از FIU دیگر سوال می‌پرسد. چیزی که خیلی مورد تاکید است گزارش‌دهی مستقل FIU است.
یکی از مهمترین نگرانی‌هایی که به جز بند6 یعنی تعریف گروه‌های تروریستی درباره CFT وجود دارد، در بند12 و درباره گزارش‌دهی مالی گروه‌های تروریستی است که در این مورد باز FIU است که گزارش‌دهی میکند، برخی فکر میکنند زمانی که ما درباره پولشویی در ایران صحبت می‌کنیم، به موضوعات پول قاچاق، موسسات مالی غیر مجاز یا چیزهایی شبیه به این‌هاست، اما واقعیت این است که با بازگشت تحریمها، پول نفت ایران از جنس پولشویی است، چون نمیتوانیم منبع آن را اظهار کنیم، پول بانک مرکزی هم همین‌طور، اگر گزارش‌دهی FIU بخواهد مطابق آنچه برنامه اجرایی است، انجام شود ما مشکلات و ایرادات بسیاری پیدا می‌کنیم.
موافق/ ایمان اسلامیان: بدون رعایت الزامات نمیتوانیم خواستار تبادلات مالی و بانکی باشیم
ایمان اسلامیان، به عنوان یک اقتصاددان موافق با FATF در گفت‌وگو با ایسنا می گوید: این کنوانسون یک نهاد بین‌المللی است که به ابتکار کشورهای توسعه یافته برای نظم دادن به تعاملات مالی طراحی شده است. این نهاد ۴۱ توصیه دارد که ایران ۳۷ توصیه را اجرا کرده و فقط چهار محور دیگر وجود دارد که هنوز اجرا نشده است.نمیتوانیم خواستار تبادلات مالی و بانکی باشیم اما الزامات آن را رعایت نکنیم. برای مثال ما نمیتوانیم خواستار ارائه نظرات خود در سازمان ملل باشیم اما هم زمان نخواهیم عضو آن شویم. اینکه گفته میشود اگر عضو FATF شویم و ملاحظات آن را بپذیریم ممکن است نتوانیم به گروه‌های محور مقاومت کمک کنیم درست نیست، چراکه در حال حاضر بسیاری از کشورها مانند قطر و مصر با این شرط به FATF پیوسته‌اند که به گروه‌های مورد نظر خود (که از دید آنها گروه‌های آزادی خواه هستند) کمک کنند. می‌توانیم بگویم ما در تعریف گروه‌های تروریستی تعریف آمریکا را قبول نداریم و کماکان ارتباط خود را با گروه‌های محور مقاومت حفظ کنیم. عضویت در FATF هیچ گونه محدودیتی برای تداوم کمک‌های مالی به گروه‌های مقاومت به وجود نمی‌آورد.
مخالف/سید یاسر جبرائیلی: پذیرش CFT و پالرمو موجب خودتحریمی خواهد شد/ مسئولان باید تضمین دهند
سید یاسر جبرائیلی در گفتگو با روزنامه فرهیختگان می گوید: هدف کانالیزه کردن منابع و مصارف ماست و اگر در این بازی بیفتیم، خارج شدن از آن بسیار سخت خواهد بود، لذا باید به‌گونه‌ای رفتار کنیم که با دست خود نقشه رفتاری‌مان را در اختیار آنها قرار ندهیم. این نکته، اما موردتوجه است که از دیدگاه ما اجرایی شدن کامل برنامه اقدام، که شامل پیوستن به پالرمو و CFT هم میشود، دو اتفاق ناگوار را در ایران رقم خواهد زد؛ اولا موجب خودتحریمی میشود که نمونه‌های آن در اطلاعیه‌ها یا بخشنامه‌های بانک‌هایی، چون کشاورزی وجود دارد و دوما به‌سرعت شرایطی ایجاد خواهد شد که فرآیند دورزدن تحریمها در ایران شکسته شده و اجرایی نشود. باید تاکید کنم که این دو کنوانسیون زیرساخت حقوقی مبارزه با دور زدن تحریمها را در ایران اجرایی خواهند کرد و درصورتی که ما توامان هم اجرا‌کننده ضوابط این کنوانسیون بوده و هم مبادرت به دور زدن تحریمها کنیم، این امکان را به کشورهای غربی می‌دهیم که علیه ما در شورای امنیت سازمان ملل پرونده ایجاد کنند؛ چنانکه قبلا هم چنین وقایعی رخ داده است.
ما هیچگاه نفی‌کننده ارتباط مالی و تجاری با کشورهای مختلف نیستیم، بلکه می‌گوییم باید این اقدامات با ضوابط مشخصی انجام شود. این سوال امروز میان کارشناسان سیاسی و اقتصادی کشور مطرح است که دلیل اصرار مداوم و مکرر اروپا برای پیوستن ایران به این دو کنوانسیون چیست؟ آیا قرار است این مساله بهانه اقدامات دیگر باشد؟ آیا به دنبال اهداف خاصی هستند و آیا قرار است اتفاقات دیگری بعد از پیوستن ایران به این دو کنوانسیون در عرصه اقتصادی بیفتد؟ پاسخ به این سوالات از جمله مطالبات امروز کارشناسان از دولت است که تمامی منافع و مضار پیوستن به پالرمو و CFT لیست شده و برای مردم با شفافیت بالا توضیح داده شود. باید مسئولانی که مُصِر هستند ایران به این کنوانسیون‌ها بپیوندد، توضیح بدهند و تضمین داده شود که با پیوستن به این دو کنوانسیون اقتصاد کشور دچار خدشه‌ای نخواهد شد! یا واضح بگویند اگر خدشه‌ای به اقتصاد یا امنیت کشور وارد میشود، به چه میزان خواهد بود.
بهره سخن
همانگونه که گفته شد قرار است مجمع تشخیص مصلحت نظام در اولین جلسه خود در سال 1398 مجدد درباره پذیرش یا رد دو لایحه مرتبط با FATF یعنی پالرمو و CFT اعلام نظر کند. آنچه از نظرات کارشناسان اقتصادی مخالف قابل طرح است اینکه "هیچ تضمینی برای بهبود وضعیت اقتصاد کشور با پذیرش این دو لایحه یا حتی ممانعت از بدتر شدن آن وجود ندارد" نکته ای که به صراحت توسط دولتمردان موافق لوایح هم تصدیق می شود. در مقابل موافقان بر این باورند که "عدم پذیرش لوایحFATF تبادل بانکی را با مشکل مواجه می کند" ولی این کارشناسان اقتصادی به این سوال پاسخ نمی دهند که " اگر لوایح مرتبط FATF پذیرفته شود، مشکل تبادلات مالی و بانکی ایران که در سایه تحریم ها اعمال شده است، مرتفع خواهد شد؟" یا "در شرایط کنونی (تحریم) حجم تبادلات بانکی ما با بانک های مطرح خارجی به میزانی است که هزینه گزافی برای حفظ آنها پرداخته شود؟". بی تردید تصمیم گیری درباره چنین کنوانسیون هایی باید با دقت نظر و تامل بیشتری صورت بگیرد. بهره بردن از تجربه های پیشین در نحوه تصمیم گیری و اعتماد به طرف مقابل می تواند در تصمیم گیری های پیش رو موثر باشد.
انتشار یافته: ۱
در انتظار بررسی: ۰
غیر قابل انتشار: ۰
موضوع: درخواست خروج از برجام
سلام علیکم
تنها راه موفقیت ما، مقاومت در برابر دشمنان زورگو، تکیه بر توانمندی و ظرفیت های داخلی و ارتباط با کشورهای غیر مستکبر است. آمریکا و این سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان حتی اگر در مقابل چشم ما، جنگ زرگری هم راه بیاندازند باز دو روی یک سکه اند. مگر یادمان رفته که امام راحل (ره) فرمود: «آمریکا از انگلیس بدتر، انگلیس از آمریکا بدتر.»
امام خامنه ای قبل از روی کار آمدن دولت ترامپ فرمودند: «برجام را ابتدائاً نقض نخواهیم کرد این را همه بدانند ... آن ها اگر پاره کردند ما آتش می زنیم.»
ایشان سال گذشته، پس از خروج آمریکا از برجام در جلسه خصوصی با هیأت دولت فرمودند: «در روزنامه خواندم که ترامپ گفته که من می خواستم به ترزا مِی سفارش کنم راجع به سخت‌گیری نسبت به ایران، [امّا] او به من سفارش کرد درباره‌ی سخت‌گیری راجع به ایران! اینها این [جور] هستند دیگر. آن‌وقت تلفن می زند به آقای دکتر روحانی و اظهار ارادت و اخلاص هم به ایشان می کند. اینها را بایستی این‌جوری و با این چشم نگاه کرد؛ بدند اینها، اینها خیلی بدند. بنده یک سینه حرف دارم در زمینه‌ی اروپایی‌ها - نه به‌خاطر سیاستهای امروزشان - به‌خاطر ذات خبیثی که حکومتهای اروپایی در طول این چند قرن از خودشان نشان داده‌اند؛ خیلی حرف گفتنی اینجا زیاد است، نمیخواهیم حالا وارد آن مسائل بشویم.»
سپس در یک جلسه عمومی فرمودند: «حالا گفته میشود که برجام را می‌خواهیم با این سه کشور اروپایی ادامه بدهیم؛ من به این سه کشور هم اعتماد ندارم. من می‌گویم به اینها هم اعتماد نکنید؛ [اگر] می‌خواهید قرارداد بگذارید، ... تضمین به دست بیاورید، تضمین واقعی، تضمین عملی، والا فردا اینها هم همان کاری را خواهند کرد که آمریکا کرد، [امّا] به یک شیوه‌ی دیگر.»
علیرغم تمام این نصایح متأسّفانه دولت پس از گذشت نزدیک به ده ماه از خروج آمریکا از برجام منتظر وعده سر خرمن اروپایی ها ماند! آن هم وعده ای که از SPV به اینستکس تنزّل یافت. این در حالی بود که اروپایی ها خود اعتراف کردند، هیچگاه تحریم های آمریکا را دور نمی زنند، بلکه فقط در چارچوب آنچه ارباب آمریکایی به آن ها اجازه داده است، فقط به ایران کمک های انسان دوستانه می کنند، یعنی غذا و دارو را در برابر فروش نفت می دهند و همزمان بارها ما را تحت فشار می گذاشتند که در برابر همین وعده های ننگ آور توخالی بدون تضمین، به برجام های 2، 3، 4 و 5 ( خود تحریمی مالی FATF، موشکی، منطقه ای و حقوق بشر) بپیوندیم.
بالاخره رهبر معظم انقلاب در ابتدای امسال در حرم رضوی فرمودند: « در مورد ایران، از اواسط قاجار، اروپایی‌ها به ما ضربه زدند. در جنگهای ایران و روس، انگلیس‌ها به ایران خیانت کردند؛ به عنوان واسطه وارد میدان شدند، امّا از پشت خنجر زدند. در قضیّه‌ی امتیاز تنباکو، در قضیّه‌ی امیرکبیر و رفتاری که با امیرکبیر کردند؛ فشارهای انگلیس‌ها و سفارتخانه‌های اروپایی در تهران بود که پادشاه ابله قاجار را وادار کرد خون امیرکبیر را بریزد و او را که می توانست ایران را متحوّل کند، کنار بگذارد. [همچنین] رفتار اروپایی‌ها در روی کار آوردن حکومت دیکتاتوری رضاخان، رفتار اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در ساقط کردن دولت مصدّق، رفتار آنها در قضایای گوناگون اقتصادی و سیاسی و امنیّتی ما و رفتار آنها در قضیّه‌ی جنگ تحمیلی و بعد هم رفتار آنها در قضیّه‌ی تحریم؛ اینها را ما نباید از یاد ببریم. غربی‌ها با ما همیشه همین جور رفتار کرده‌اند؛ نمیتوانیم به آنها هیچ امیدی داشته باشیم. در همین قضیّه‌ی اخیر، در قضیّه‌ی برجام، وظیفه‌ی اروپایی‌ها چه بود؟ خب یک قرارداد هفت‌جانبه‌ای بسته شده بود -شش کشور و ایران این طرف؛ هفت کشور- یک طرف که آمریکا است خارج شد؛ وظیفه‌ی طرفهای دیگر چه بود؟ وظیفه‌ی اروپایی‌ها این بود که می‌ایستادند در مقابل آمریکا، میگفتند ما به تعهّد خودمان پایبندیم؛ تعهّد آنها این بود که تحریمها به طور کلّی برداشته بشود؛ باید محکم می‌ایستادند، [امّا] با بهانه‌های مختلف نَایستادند. علاوه بر اینکه در مقابل آمریکا نَایستادند، خودشان هم در عین اینکه مدام به ما تأکید کردند و می کنند که «نبادا از برجام خارج بشوید»، عملاً از برجام خارج شده‌اند؛ یعنی حتّی تحریمهای جدیدی را علیه ایران به وجود آورده‌اند. این رفتار اروپایی‌ها است؛ از اینها می شود توقّع داشت؟ این کانال مالی‌ای هم که اخیراً مدام گفته میشود یک کانال مالی درست کرده‌اند، این به شوخی شبیه‌تر است؛ البتّه شوخی تلخی است. این هیچ معنی‌ای ندارد؛ آن چیزی که وظیفه‌ی آنها است با آنچه آنها دارند مطرح میکنند زمین تا آسمان فرق میکند. در آخرین مسئله‌ی بین‌المللی ما، باز اروپایی‌ها مثل گذشته از پشت خنجر زدند، به ما خیانت کردند. از اینها توقّع نمی شود داشت؛ هیچ توقّعی نمی شود داشت.»
در واقع این به اصطلاح کانال اینستکس، دامی برای بلوکه کردن درآمدهای ارزی کشور، جهت افزایش فشار بیشتر بر ماست. لذا لازم است علاوه بر رد اینستکس، صادرات و واردات خود را با هر پول دیگری غیر از دلار آمریکا و در قالب پیمان های دو جانبه با کشورهای غیر مستکبر غربی انجام داده؛ و در یک اقدام انقلابی از برجام خارج شویم؛ ضمن آن که از تصویب لوایح استعماری پالرمو و CFT ممانعت به عمل آورده و اجرای الزامات FATF را خاتمه دهیم.