یادداشت اختصاصی «مصیب نعیمی»، تحلیلگر مسائل منطقه؛
پیش شرط های لازم برای گفتگو میان ایران و عربستان
اگر سران سعودی دست از خیال‌پردازی و بلند پروازی‌های تسلط یافتن همه جانبه بر منطقه دست بردارند و از موضوعاتی چون ایجاد ائتلاف منطقه‌ای برای مقابله با مقاومت و جمهوری اسلامی ایران دست بکشند، با آگاهی از گذشته از تجربیات اعتماد به آمریکا درس عبرت بگیرند، با افزایش ارتباط و تعامل‌های مطلوب دو جانبه بین ایران و عربستان می توان به آمدن روزهای بهتری برای منطقه امیدوار بود.
به گزارش راهبرد معاصر؛ یکی از مهمترین راهبردهاي جمهوری اسلامی ایران در مواجهه با سایر کشورهای جهان بخصوص کشورهای منطقه، تاکید بر افزایش همکاری و همراهی در راستای تنش زدایی و امنیت بخشی بیشتر مردم در جای جای دنیا به ویژه منطقه است. از این رو با صراحت می توان گفت استراتژی جمهوری اسلامی ایران بر این اصل استوار است که با کشورهای همسایه به ویژه کشورهای جهان اسلام، ارتباط ویژه ای داشته باشد.
از سوی دیگر غربی همواره تلاش کرده اند تا از کشورهای منطقه به عنوان ابزار و آلت دست خود در راستای پیشبرد اهداف زیاده خواهی و دخالت در امور منطقه استفاده کنند، از این جهت توافق جمهوری اسلامی ایران با رایزنی دولت عراق برای گشایش های سیاسی بین خود و سران عربستان سعودی، فرصت را از کشورهای غربی برای سوء استفاده از کشورهای مسلمان منطقه می گیرد.
اینکه جمهوری اسلامی ایران حاضر شده به رغم خطاها و اشتباهات سر زده از سران سعودی و پیروی بی چون و چرای آنها از سیاست‌های غرب، یک بار دیگر تعامل با عربستان سعودی را از سر بگیرد نشان‌دهنده اهمیتی است که جمهوری اسلامی ایران به ارتباط بین کشورهای همسایه و منطقه می‌دهد که بار دیگر در را به روی تعامل و ارتباط با کشورهای همسایه متخلفی چون سعودی ها باز کرده است. هر گونه پیشرفتی در روابط جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی به نفع کشورها و ملت های منطقه است، از این جهت تعامل دو کشور بسیار قابل اعتناست. از سوی دیگر به نظر نمی‌رسد جمهوری اسلامی ایران پیش شرطی برای مذاکره و تعامل با سران سعودی داشته باشد، ضمن اینکه در حال حاضر نیز جمهوری اسلامی ایران با عربستان سعودی در بسیاری از امور تقریباً به صورت غیر مستقیم در حال ارتباط است اما آنچه موجب رنجش خاطر ما شده تبعیت تام سعودی ها از آمریکاست که برخلاف مصالح منطقه به ویژه در بحث جنگ یمن است که این موضوع باید به پایان برسد.
متاسفانه سران سعودی نه تنها در جنگ یمن، بلکه در جنگ و بحران سوریه نیز با حمایت از گروه های تروریستی نقش جدی ایفا کردند که به کشتار و آوارگی صدها هزار نفر از مردم بیگناه سوریه منجر شد. جنگ نظامی و بحران آفرینی در یمن که شرایط و وضعیت سخت و دشواری را نزدیک به شش سال است برای مردم یمن رقم زده موضوع مهمی برای جمهوری اسلامی است، بنابراین دست برداشتن از چنین حرکات و فعالیت هایی قطعا مورد نظر جمهوری اسلامی ایران خواهد بود.
به هر حال سران سعودی که خود عامل عدم ارتباط با ایران بودند و مرتب هم بر طبل جدایی و اختلاف و تکروی می‌پرداختند، امروز در باتلاق و بن‌بست یمن گیر افتاده اند، لذا احساس می‌کنند باید به صورت منطقی با جمهوری اسلامی ایران وارد یک همگرایی ویژه شوند، چرا که به خوبی می دانند در غیر این صورت شرایط دشواری در پیش رو خواهند داشت، ضمن اینکه سران فعلی سعودی بعد از روی کار آمدن دولت آقای جو بایدن و مجموعه دموکرات ها که با مخالفت ها و برخوردهای سرد این دولت مواجه شدند، به این موضوع واقف هستند که دولت کنونی آمریکا مایل به بودن خاندان بن سلمان در راس قدرت عربستان نیست و به سران قبلی سعودی بیشتر متمایل است، شاهزادگانی که در حال حاضر در بند خاندان بن سلمان اسیر هستند.
به نظر می رسد شرایط برای سران عربستان سعودی تفاوت کرده و آنها را وادار کرده تا از سرکشی هایی که در منطقه انجام می دادند کوتاه بیایند و دست بکشند، لذا زمزمه هایی از بیان علاقمندی به ارتباط و تعامل مسئولین سعودی با مقامات جمهوری اسلامی ایران شنیده می شود که دولت عراق مایل به میانجی‌گری بین دو کشور است. هر چند تا کنون نتیجه خاصی از سر گیری روابط بین دو کشور مخابره نشده اما به دلیل وساطت ها و تبادل پیام هایی که به وسیله عمان و کویت مخابره می شود و دولتمردان عراقی‌ها که به این مجموعه پیوسته اند، ظاهراً زمینه شروع مذاکره بین دو کشور ایران و عربستان ایجاد شده است.
به هر حال جمهوری اسلامی ایران خواستار بازگشت عربستان سعودی به تنش زدایی از منطقه و بازگشتن از مسیر غلطی است که با راهنمایی دولت قبلی آمریکا و صهیونیست ها در آن افتاده اند، مسیری که نتیجه ای جز تباهی برای عربستان سعودی به دنبال نخواهد داشت.
به نظر نمی رسد جمهوری اسلامی ایران شرایط سختی برای ایجاد ارتباط با کشورهای منطقه در نظر داشته باشد، همانگونه که در حال حاضر با کویت و عمان به شکل مطلوب و قابل توجهی رابطه دارد و حتی با امارات که اختلافات بین دو کشور شدید است اما رابطه اقتصادی همچنان پابرجاست، لذا اگر ارتباط و تعامل ایران با عربستان سعودی کلید بخورد و سران سعودی دست از خیال پردازی و بلند پروازی های تسلط یافتن همه جانبه بر منطقه دست بردارند و از موضوعاتی چون ایجاد ائتلاف منطقه‌ای برای مقابله با مقاومت و جمهوری اسلامی ایران دست بکشند، با آگاهی و روشن تر از گذشته از تجربیات اعتماد به آمریکا درس عبرت بگیرند، با افزایش ارتباط و تعامل های مطلوب دو جانبه بین ایران و عربستان می توان به آمدن روزهای بهتری برای منطقه امیدوار بود.