به گزارش راهبرد معاصر داشتن شغل و کسب درآمد جز روند طبیعی زندگی است و همیشه تلاش میکنیم تا بتوانیم مخارج زندگی خود را تامین کنیم. اما موضوع این است که ما تا آخر عمر خود نمیتوانیم مشغول به کار باشیم چراکه پس از مدتی جسم ما به دلیل کهولت سن و احتمالا در پی بیماری از کارافتاده میشود.
بنابراین پس از مدتی به دلیل از کارافتادگی یا بیماری مجبور میشویم که از کار کردن کنارهگیری کنیم و این دوران بازنشستگی نامیده میشود.
در دوران بازنشستگی مهم است که ما در تامین مخارج خود درمانده نشویم و یکی از راههای پیشرو، داشتن حقوق بازنشستگی است که براساس سن و سابقه بیمه کاری ما پرداخت میشود.
شرایط بازنشستگی برای زنان و مردان در مشاغل مختلف تا حدود زیادی شبیه به هم است اما تفاوتهایی نیز دارد که به آنها میپردازیم.
شرایط بازنشستگی تامین اجتماعی گسترده و متنوع است که پس از سالها امروزه شرایط آسانتری دارد.
در پرداخت بازنشستگی تامین اجتماعی همه موارد در نظر گرفته شده است و به بازنشستگی زنان با ۲۰ سال سابقه، بازنشستگی مشاغل سخت و بازنشستگی زنان خانهدار نیز پرداختهاند.
ما در این مقاله تلاش میکنیم تا شرایط خاص و قوانین مربوط به بازنشستگی زنان را بیان کنیم.
در شرایط بازنشستگی زنان اولین موضوعی که باید به آن توجه کنید این است که سن بازنشستگی زنان ۵ سال کمتر از مردان است و آنها با سن کمتری بازنشسته میشوند.
از طرفی سابقه نیز نقش بسیار مهمی در تعیین و تایید شرایط بازنشستگی دارد که تقریبا درباره زنان و مردان یکسان است به جز چند مورد که درباره زنان قوانین راحتتری تعیین کردهاند.
زنان به جز بازنشستگی که به واسطه شغلهای سخت، جانبازی و داشتن ۳۵ سال سابقه دریافت میکنند، میتوانند براساس مقایسه شرایط سنی و سابقه کاری به طور همزمان نیز بازنشسته شوند.
انواع بازنشستگیهایی که زنان میتوانند دریافت کنند را در این بخش با توجه به سن و سابقه کاری بیان میکنیم.
اگر زنان ۴۵ سال سن داشته باشند در آن صورت با داشتن ۳۰ سال سابقه کاری به راحتی میتوانند بازنشسته شوند و از مزایای آن استفاده کنند.
زنانی که حداقل ۲۰ سال سابقه کاری دارند میتوانند وقتی ۵۵ ساله شدند اقدام به بازنشستگی کنند. البته در شرایطی براساس قانون کار زنان در سن ۴۲ سالگی نیز میتوانند با ۲۰ سال سابقه بازنشسته شوند.
اما درباره مشاغلی که سخت و آسیبزننده هستند شرایط متفاوت است و زنان میتوانند فقط با ۲۰ یا ۲۵ سال سابقه کاری متوالی به راحتی بازنشسته شوند.
اگر زنان جانباز باشند شرایط بازنشستگی برای آنها آسانتر و متفاوت است؛ در این موقعیت زنان با ۲۰ سال سابقه کاری بازنشسته میشوند و نیازی به شرایط سنی خاصی ندارند.
البته اگر زنی به دلایل مختلف و نه جانبازی معلول باشد در آن صورت به جز ۲۰ سال سابقه کاری باید حتما ۴۵ سال سن داشته باشد تا بازنشسته شود.
زنان در شرایط دیگری به جز جانبازی نیز میتوانند بدون هیچ شرط سنی بازنشسته شوند و آن زمانی است که فرد ۳۵ سال سابقه کاری داشته باشد.
در ۵۵ سالگی شرایط متفاوت است و اگر زنی ۵۵ ساله باشد اما سابقه کاری او ۱۰ سال سابقه همراستا با سنوات پرداخت حقبیمه باشد، میتواند بقیه سابقه خود را بخرد و سابقه کاری را به ۲۰ سال برساند و بازنشسته شود.
در این حالت زنان با ده روز حقوق بازنشسته میشوند و حقوق آنها ترمیم نمیشود اگر کمتر از حداقل حقوق مصوب شورای عالی باشد.
در بخش قبلی ما شرایط مختلف بازنشستگی زنان را براساس سن و سابقة کاری و یا شرایط جسمی آنها بیان کردیم اما مهم است که چند نکته کوچک را نیز در نظر داشته باشیم.
اولین نکته اینکه در تمام مواردی که عنوان کردیم فقط خود فرد میتواند از سازمان تامین اجتماعی درخواست بازنشستگی کند. در این موارد کارفرما حقی برای درخواست بازنشستگی ندارد مگر در شرایطی که سن کارگر ۵ سال از سن بازنشستگی گذشته باشد.
سن بازنشستگی در زنان ۵۵ سال است بنابراین اگر زنی به ۶۰ سالگی رسیده باشد در آن صورت کارفرمای او میتواند درخواست بازنشستگی کند.
از طرفی در قوانین بازنشستگی مادة ۱۱۱ قانون تامین اجتماعی مهم است که برطبق آن مستمری که پرداخت میشود باید در اندازة حقوق مصوب شورای عالی کار باشد. اما در این مورد نیز استثنا وجود دارد و در دو مورد آخر ماده ۱۱۱ لازم الاجرا نیست و ممکن است مستمری از حداقل حقوق کمتر باشد.
زنان با ۲۰ سال سابقه کاری میتوانند بنا بر شرایط خاصی بازنشسته شوند. یکی از موارد این است که زنان با ۲۰ سال سابقه حداقل ۴۲ ساله یا ۵۵ ساله باشند. در مواردی فرد جانباز است با ۲۰ سال سابقه نیازی به شرایط سنی نیست و در معلولیتهای عادی با ۲۰ سال سابقه باید ۴۵ ساله باشد.
اگر سابقه کاری زنان ۲۰ سال مستمر در یک شغل سخت و آسیبزننده باشد نیز میتوانند بدون شرایط سنی بازنشسته شوند.
یکی از دغدغههای همیشگی زنان خانهدار این است که چگونه بدون داشتن شغلی بیرون از خانه بازنشسته شوند. سازمان تامین اجتماعی در راستای این موضوع بیمه زنان خانهدار را ایجاد کرد که در آن زنان ۱۸ تا ۵۰ سال میتوانند تحت پوشش بیمه باشند و نیازی نیست که حتما متاهل باشند.
این بیمه برای زنان خانهدار یا زنانی که پس از چند سال سابقه کاری مجبور به ترک شغل خود شدهاند بسیار مناسب است.
اولین شرط این است که برای اقدام شما باید بین ۱۸ تا ۵۰ سال سن داشته باشید. دومین موضوع این است که اگر از قبل سابقه بیمه داشته باشید حتما در این مورد نیز در نظر گرفته میشود.
توجه کنید که در بازنشستگی خانهداری شما حق استفاده از کمک هزینه دوران بارداری یا ازدواج و دوران بیماری را ندارید اما میتوانید از امتیازات از کارافتادگی و فوت یا امتیاز دفترچة درمانی استفاده کنید البته باید حق سرانه درمان را نیز پرداخت کنید.
زنان خانهدار با ۵۵ سال سن و ۲۰ سال سابقه میتوانند بازنشسته شوند؛ از طرفی اگر خانواده پوشش درمانی نداشته باشد مادر میتواند فرزند یا فرزندان خود را تحت پوشش بیمه قرار دهد.
در بیمه بازنشستگی زنان خانهدار ۱۰ درصد فرانشیز برای خدمات درمانی بستری و ۳۰ درصد فرانشیز برای خدمات درمانی سرپایی در نظر گرفته شده است.