ائتلاف سعودی و انصارالله یمن به توافق صلح نزدیک شده‌اند

به گزارش راهبرد معاصر؛  یک مقام وابسته به جنبش انصارالله یمن و دو مقام یمنی نیز خبر دادند گروه‌های متخاصم یمنی در حال شفاف کردن شرایط توافق صلحی هستند که عربستان سعودی را از جنگ پرهزینه‌‌ای که درگیر آن شده رها کرده و بحران انسانی در یمن را نیز پایان بخشد.

 این منابع گفتند که گفت‌وگوها میان ائتلاف به رهبری سعودی و جنبش انصارالله یمن بر گام‌هایی متمرکز است که بر اساس آن محاصره بنادر یمن و فرودگاه بین‌المللی صنعا برداشته شود.

بر اساس گزارش رویترز، «سید عبدالملک الحوثی» رهبر جنبش انصارالله یمن در جریان سفر نماینده عمان به صنعا که طی ماه جاری انجام شده بود،‌ اعلام کرده که مذاکرات آتش‌بس بلافاصله پس از برداشته شدن محاصره در راستای پیشنهاد اخیر «مارتین گریفیتس» نماینده سازمان ملل در امور یمن آغاز خواهد شد.

عربستان سعودی در رأس یک ائتلاف عربی و تحت حمایت آمریکا، از ششم فروردین ۱۳۹۴ با ادعای تلاش برای بازگرداندن رئیس جمهور مستعفی یمن به قدرت، اقدام به تجاوز نظامی علیه یمن و محاصره زمینی، هوایی و دریایی این کشور کرده است.

این تجاوز نظامی هیچ کدام از اهداف ائتلاف سعودی را محقق نکرده است و فقط با کشته و زخمی شدن هزاران یمنی، آواره شدن میلیون‌ها نفر، به بار آمدن خرابی برای زیرساخت‌های این کشور، گسترش قحطی، گرسنگی و بیماری‌های واگیردار همراه شده است.

عربستان سعودی در حالی نزد مقامات بین المللی مدعی موافقت با ایجاد آتش‌بس در یمن است که همچنان یمن را هدف حملات بی امان زمینی و هوایی خود قرار داده و از محاصره همه جانبه این کشور دست نمی‌کشد.

مناطق مرزی یمن نیز در شش سال گذشته همواره در معرض حملات موشکی و توپخانه‌ای ائتلاف سعودی و نیروهای مزربانی سعودی قرار گرفته است.

جنبش انصارالله یمن نیز در واکنش به جنایت سعودی‌ها در حمله به غیرنظامیان، با موشک‌های بالستیک و پهپادهای تهاجمی، زیرساخت‌های سعودی‌های را مورد هدف قرار داده‌اند.

یک از منابع مدعی شد که ریاض با این توافق مخالفتی نداشته اما نیازمند ضمانت‌های بیشتری از عمان و ایران که هر دو روابط نزدیکی با جنبش انصارالله دارند، است.

اگر این توافق حاصل شود،‌ نخستین دستاورد در تلاش‌ها به رهبری سازمان ملل برای پایان جنگ از زمان توقف گفت‌وگوهای صلحی است که در دسامبر 2018 در سوئد برگزار شده بود.

رویترز مدعی شده این توافق پیروزی در عرصه سیاست خارجی برای دولت بایدن به شمار می‌آید و به کاهش تنش‌ها میان ایران و عربستان سعودی منجر خواهد شد.

«تیم لیندرکینگ» نماینده آمریکا در امور یمن و مارتین گریفیتس هفته پیش به ریاض سفر کردند تا در آنجا با مقامات سعودی،‌ عمانی و برخی مقامات دولت مستعفی یمن دیدار کرده و با آنها برای پیشبرد توافق گفت‌وگو کنند.

«محمد عبدالسلام» رئیس تیم مذاکره کننده جنبش انصارالله یمن در مصاحبه با خبرگزاری رویترز گفت که باید این اطمینان حاصل شود که دسترسی به فرودگاه صنعا و بنادر حدیده بدون شروط غیرممکن یا دیگر اقداماتی که محاصره را به دیگر شکل‌ها باز می‌گرداند، فراهم شود.

وی در ادامه گفت: «پس ازآن، ما درباره یک آتش‌بس فراگیر صحبت خواهیم کرد که باید شامل توقف واقعی خصومت‌ها و نه یک آتش‌بس شکننده باشد و این موضوع شامل خروج قدرت‌های خارجی از یمن بوده تا مذاکرات سیاسی را تسهیل کند».

عبدالسلام اضافه کرد که زمان بندی خروج نیروهای خارجی باید موضوع مذاکرات قرار بگیرد.

رویترز در گزارش خود نوشت که ائتلاف و دولت سعودی به درخواست این خبرگزاری برای پاسخ به این اظهارات جوابی نداده است.

از سوی دیگر، عربستان سعودی در ماه آوریل گفت‌وگوهای مستقیمی را با ایران آغاز کرده و طی آن خواست تضمین‌های امنیتی در طول مرزهای طولانی خود با یمن است.

رویترز نوشت که ممکن است ریاض مجبور به حفظ حضور نظامی خود در یمن به خصوص در جنوب این کشور باشد، جایی که نیروهای مورد حمایت سعودی‌ها و گروه‌های جدایی طلب که ظاهرا متحد هم تحت ائتلاف هستند با یکدیگر درگیر هستند.

از اواخر ماه می هیأت‌های دولت مستعفی و شورای انتقالی جنوب با حضور در ریاض، پایتخت عربستان سعودی، گفت‌و‌گوها در خصوص بندهای باقی مانده از توافق ریاض که به دو حوزه نظامی و سیاسی مربوط می‌شود را آغاز کرده‌اند.

دولت مستعفی یمن و شورای انتقالی جنوب در پنجم نوامبر ۲۰۱۹، با وساطت دولت سعودی با حضور در ریاض و پس از شش ماه درگیری شدید، توافق پایان درگیری را امضاء کردند، اما از آن زمان تاکنون موفق به اجرای توافقنامه نشده‌اند.

رقابت و درگیری خونین میان دولت مستعفی (همپیمان عربستان سعودی) و شورای انتقالی جنوب (همسو با امارات) به یکی از پیچیدگی‌های بحران یمن تبدیل شده و کارشناسان این مسأله را به جنگ نیابتی میان ریاض و ابوظبی بر سر تسلط بر منابع یمن تفسیر می‌کنند.

برخی منابع گفته‌اند که انتظار می‌رود طی هفته جاری گفت‌وگوهای بیشتری میان مقام‌های سعودی و عمانی انجام شود.

عمان که مرزهای گسترده‌ای با یمن دارد، همواره سیاست خارجی بی طرفی را در درگیری‌های منطقه‌ای پیگیری می‌کند و طی دوره اخیر میزبان رهبران جنبش انصارالله برای انجام مذاکرات و تسهیل روند آتش‌بس بوده است.

یکی از اهداف آتش‌بسی که سازمان ملل به دنبال پیش برد آن بوده، متوقف کردن پیشروی جنبش انصارالله یمن در استان نفت خیز مأرب بوده است.

رویترز نوشت که توافقنامه آتش‌بس می‌تواند مسیر گفت‌وگوهای سیاسی برای یک دولت انتقالی را فراهم کند اما این روند بسیار طاقت فرسا خواهد بود چون بسیاری از سران قبایل برای خود شبه نظامیان مستقل و مسلح ایجاد کرده‌اند.

گروه جدایی طلب شورای انتقالی جنوب که توسط امارات متحده عربی آموزش دیده و مسلح شده است همچنان به دنبال جدایی طلبی و استقلال جنوب یمن بوده اگر چه عربستان یک توافق تقسیم قدرت شکننده‌ای را میان آنها و دولت مستعفی یمن که تحت حمایت ریاض قرار داده ایجاد کرده است.

ریاض که هزینه نظامی این کشور طی سال‌های اخیر به میلیاردها دلار افزایش یافته به دنبال خروج از جنگ یمن است، کاری که امارات در سال 2019 و در پی افزایش انتقاد غربی‌ها و همچنین تشدید تنش با ایران انجام داد.

از سودی دیگرپس از روی کار آمدن بایدن،‌ دولت آمریکا موضع سخت‌تری را در قبال عربستان سعودی اتخاذ کرده و این کشور به دنبال مدیریت روابط خود و تمرکز بر جذب سرمایه‌گذاری اقتصادی است تا بتواند خود را از وابستگی به نفت برهاند.

«کریستن دیوان» از کارشناسان موسسه کشورهای خلیج در واشنگتن می‌گوید که عربستان سعودی دیگر هیچ جاه‌طلبی در قبال یمن ندارد.

وی افزود: «آنها تنها به یک چیز نیاز دارند،‌ توافقی قابل اجرا برای پایان حملات موشکی حوثی‌ها و تهاجم به سرزمین‌های سعودی و برخی ضمانت‌ها در این زمینه که یمن از تهران مستقل باشد»./فارس