رئیس جمهور عراق: با ایران برنامه‌هایی برای تامین امنیت مرز‌ها داریم
رئیس جمهور عراق در مصاحبه‌ای تاکید کرد: روابط حسنه عربستان و جمهوری اسلامی ایران به تقویت امنیت و ثبات و بهبود اقتصاد در منطقه منجر می‌شود.
به گزارش راهبرد معاصر؛ عبداللطیف رشید رئیس جمهور عراق در مصاحبه با شبکه العالم درباره مسائل متعددی از قبیل سفر اخیرش به جمهوری اسلامی و دیدار با رهبر انقلاب، نقش عراق در رفع اختلافات میان ایران و عربستان و عوامل تاثیر گذار در بازگشت عراق به نقش طبیعی و تاریخی خود در منطقه و مسائلی دیگر سخن گفت.
العالم: عراق پس از سال‌ها جنگ علیه تروریسم و جنگ طایفه ای، به ایفای نقش طبیعی و تاریخی خود بازمی گردد. چه عواملی در این بازگشت سهیم بوده اند؟ آیا در عراق با عصر جدیدی روبرو هستیم؟ آیا می‌توان گفت که عراق اکنون در بهترین شرایط خود پس از سال ۲۰۰۳ قرار دارد؟
عبداللطیف رشید: وضعیت جدید عراق برای ما مایه خوشحالی و افتخار است، بگذارید آن را نقش جدید عراق بنامیم، این یکباره اتفاق نیفتاد، بلکه ما در عراق بحران‌هایی را پشت سر گذاشتیم و برای مدت طولانی در جنگ‌های داخلی یا خارجی و تروریسم درگیر بودیم. ما از همه اینها رنج بردیم، نه برای چند ماه بلکه برای سال‌ها و دهه‌ها، لذا به اعتقاد من، اکثر نیروهای سیاسی عراق در همه زمینه‌ها به این باور رسیده‌اند که این ما هستیم که از جنگ و درگیری‌های داخلی ضرر می‌کنیم؛ بنابراین تفاهم، گفتگو و هماهنگی بین احزاب سیاسی را شروع کردیم.
انتخابات در گذشته برگزار شد، اما تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور زمان زیادی به طول انجامید، من معتقدم که این دوره طولانی منافع بسیار مهمی برای عراق و آینده کشور داشت به این دلیل که باعث تحقق تفاهم بین استان‌های عراق از شمال تا جنوب و شرق تا غرب و تفاهم بین کردستان و دولت مرکزی شد. این تفاهمات به نتایج مثبت و خوبی مانند تشکیل دولت و انتخاب رئیس جمهور انجامید.
از سوی دیگر، برنامه‌های دولت نیز موجب تفاهم بیشتر بین طرف‌های سیاسی شد و اکنون امیدواریم بتوانیم برنامه‌های سیاسی، خدماتی و اقتصادی را برای کشور اجرا کنیم. عراق از سوء خدمات، زیرساخت‌ها و حتی روابط بد با کشور‌ها رنج برد؛ اما اکنون در مسیر درستی پیش می‌رود و روابط ما با همه کشور‌های همسایه و کشور‌های اروپایی و دیگر کشور‌های جهان خوب است و همه آن‌ها از نقش جدید عراق و مرحله جدید در این کشور استقبال می‌کنند. مهمتر از همه اینها، آن است که عراق اکنون از امنیت و ثبات برخوردار است و در نتیجه می‌توانیم برنامه‌های دولت را اجرا کنیم و روابط بین ما و کشور‌های جهان را بهبود بخشیم.
العالم: عراق نقش مهمی در حل اختلاف میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ایفا نمود، این نقش مهم عراق را چگونه می‌بینید؟ آیا ما با یک سیستم جدید منطقه‌ای یا یک نقشه امنیتی و سیاسی جدید در منطقه روبرو هستیم که نشانه‌های آن را می‌توان از طریق این نقش عراق و همچنین نزدیکی میان کشور‌های منطقه ترسیم کرد؟
عبداللطیف رشید: من معتقدم که این یک نقطه مثبت و تحولی مثبت در وضعیت امنیتی و همچنین وضعیت همکاری در منطقه است، من امنیت در در کشور‌های منطقه و نیز همکاری میان کشور‌های منطقه را با یکدیگر مرتبط می‌دانم؛ لذا رابطه خوب بین عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران منجر به تقویت امنیت و ثبات در منطقه و بهبود اقتصاد در منطقه می‌شود.
العالم: عراق همچنین نقش فعالی در زمینه احیای روابط میان جمهوری اسلامی ایران و مصر ایفا می‌کند. چند بار گفتگو در این زمینه انجام شده است، افق روابط ایران و مصر را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ و احیای روابط تهران و قاهره چه تاثیری بر اوضاع منطقه دارد؟
عبداللطیف رشید: بهبود روابط میان همه کشور‌ها امری ضروری است و با روابط امنیتی، اقتصادی و حتی اجتماعی مرتبط است به همین دلیل معتقدم تقویت روابط بین کشور‌های منطقه منجر به تقویت روابط در تمام منطقه می‌شود و تاثیر بسیار مثبتی بر افزایش احترام متقابل در منطقه دارد.
العالم: تهران نگرانی امنیتی نسبت به حضور گروه‌های مسلح مخالف جمهوری اسلامی ایران در کردستان عراق دارد، عراق چگونه با این نگرانی امنیتی ایران برخورد می‌کند به این دلیل که ایران گاهی مجبور است برای جلوگیری از عملیات این گروه‌ها علیه خودش، اقدام بازدارنده نظامی علیه آن‌ها انجام دهد؟ از سوی دیگر تفاهم نامه امنیتی از سوی تهران و بغداد امضا شده است، آیا مراحل اجرای آن شروع شده است و چگونه می‌توان این پرونده را بست؟
عبداللطیف رشید: روابط جمهوری اسلامی ایران و عراق بسیار قوی است، ما در بیشتر زمینه‌ها هماهنگی داریم و همکاری‌های ما حتی از نظر امنیتی ادامه دارد و برنامه‌هایی برای تامین امنیت مرز‌ها داریم و رایزنی و طرح‌های عملی در این زمینه اجرا می‌شود. ما مانند هر کشور دیگری با پناهندگان احساس همدردی می‌کنیم، اما به پناهجویان اجازه نمی‌دهیم که از عراق به عنوان پایگاهی برای حمله به کشور‌های دیگر استفاده کنند. سیاست ما در این زمینه مشخص است و آن را سیاستی صحیح بین خود و کشور‌های همسایه می‌دانیم.
آیا طرح امنیتی و تفاهم نامه امنیتی که بر سر آن توافق شده بود اجرایی شده است؟
عبداللطیف رشید: دیدار‌هایی انجام و اجرای طرح امنیتی شروع شده است و گمان میکنم که نیروهای امنیتی طرفین در مرز‌های عراق و ایران مستقر هستند.
رایزنی‌ها با ایران به صورت هفتگی در سطوح تجاری، اقتصادی، امنیتی و دیپلماتیک صورت می‌گیرد
العالم: جمهوری اسلامی ایران شریک اقتصادی بزرگ عراق است و در جنگ با تروریسم و گروه تروریستی داعش در کنار عراق ایستاد، از سوی دیگر، پیوند‌های تاریخی، فرهنگی و مذهبی بین دو کشور ریشه در تاریخ دو کشور دارد. چگونه می‌توان این روابط را توسعه داد تا به سطح مطلوب برسد و همه موانعی را که ممکن است در آینده بر سر راه این روابط قرار گیرد برطرف کرد؟
عبداللطیف رشید: روابط ما با جمهوری اسلامی ایران به سطح بسیار خوبی رسیده است و رایزنی میان ما ادامه دارد که اگر نگویم به صورت روزانه است؛ اما به صورت هفتگی در همه زمینه‌ها در سطوح تجاری، اقتصادی، امنیتی و دیپلماتیک انجام می‌شود. به نظر من عراق و جمهوری اسلامی ایران در دستیابی به توافقات جدی در مسیر تحقق منافع و استقلال دو کشور کوتاهی نکردند.
العالم: آیا کسی مخالف این روابط و تقویت روابط تهران و بغداد است؟ آیا عراق برای کاهش سطح روابط تحت فشار قرار گرفته است؟
عبداللطیف رشید: صادقانه بگویم، تاکنون کسی به من یا جمهوری عراق فشار نیاورده است. ما سیاست و برنامه‌های خود و نیز منافع دو کشور، همچنین همکاری‌ها در راستای تحقق منافع مشترک را به طور جدی مدنظر قرار میدهیم.
العالم: پس از تصویب بودجه توسط پارلمان عراق، همچنان در مورد این قانون اختلاف نظر وجود دارد و در مورد برخی از بند‌های این بودجه از سوی هیات وزیران درخواست تجدیدنظر شد. موضع ریاست جمهوری و جناب رئیس جمهور در قبال این جنجال جاری چیست؟ مساله بودجه پس از تصویب آن، چگونه پیش خواهد رفت و چه تأثیری بر وضعیت کلی عراق خواهد داشت؟
عبداللطیف رشید: اولاً، بودجه برای هر کشوری لازم است تا برنامه خود را اجرا کند و حقوق مردم را پرداخت کند، این بخشی از بودجه است. نکته دیگر آنکه در هر کشوری به خصوص اگر کشوری دموکراتیک باشد بحث و گفتگو در مورد بودجه وجود دارد، هیچ بودجه‌ای در دنیا وجود ندارد که توسط مجلس، دولت و حتی افراد و گروه‌های خارج از دولت صددرصد حمایت شود.
اما من شخصاً به عنوان رئیس جمهور، بودجه را امضا و با آن موافقت کردم و ان شاء لله ظرف چند روز اجرای بودجه را آغاز خواهیم کرد. مهمتر از این بحث، اجرای بودجه برای شروع اجرای برنامه‌های دولت به منظور ارائه خدمات و همچنین بهبود زیرساخت‌ها در عراق است و این مهمترین مساله برای مردم عراق است.
العالم: روابط کردستان عراق و دولت مرکزی گاهی اوقات با تنش و اختلاف نظر و همچنین عدم اعتماد همراه می‌شد. موضع رئیس جمهوری در قبال این اختلافات چیست؟ رابطه شما با حزب دمکرات کردستان چگونه است؟ در داخل کردستان نیز اختلافات داخلی بین دو حزب اصلی وجود دارد. برخی می‌ترسند که این حزب، وحدت کردستان عراق را تهدید کند و منجر به تقسیم آن به اربیل و سلیمانیه شود. شما وضعیت کلی را چگونه می‌بینید؟
عبداللطیف رشید: اولاً رابطه دولت مرکزی و کردستان خوب است، گاهی اوقات دیدگاه‌های مختلف و خواسته‌های متفاوتی وجود دارد و این یک امر ضروری است. دیدار‌هایی میان دو طرف به صورت مستمر برگزار می‌شود؛ و اکنون توافق بر سر بودجه کردستان و نیز درباره صادرات نفت داخل کردستان وجود دارد.
درباره روابط میان احزاب می‌توان گفت که هر حزبی می‌داند که صد در صد مورد حمایت طرف مقابل نخواهد بود، چرا که همه احزاب، ایدئولوژی یکسانی ندارند. رقابت مشروع بین احزاب به نفع جامعه است، اما نباید آن‌ها را به عنوان اختلافات ریشه‌ای در نظر بگیریم که منجر به تفرقه شود. من فکر میکنم در این خصوص اغراق صورت گرفته است و بخشی از مردم وضعیت واقعی موجود را نمی‌دانند.
ما در مسیر هماهنگی، همکاری و همچنین خدمت به جامعه عراق در این شرایط گام برمیداریم. همکاری میان کدرستان و دولت مرکزی به صورت جدی و روزانه ادامه دارد. من از این شرایط غافل نیستم و تماس‌های روزانه و مستمر در راستای تقویت و بهبود روابط در جهت اجرای برنامه‌های دو طرف دارم.
اولویت ما اجرای برنامه دولت به منظور ارائه خدمات به شهروندان است
العالم: به نظر شما این دولت ۴ سال دوام خواهد آورد یا ممکن است طبق توافقاتی که میان نیروهای سیاسی پیش از تشکیل دولت صورت گرفت، شاهد انتخابات زودهنگام باشیم؟ آیا دولت فعلی پس از سال ۲۰۰۳ بهترین دولت است و روابط شما با محمد شیاع السودانی نخست وزیر و به طور کلی با دولت چگونه است؟
عبداللطیف رشید: رابطه میان نخست وزیری و ریاست جمهوری، پارلمان و حتی جناح‌های سیاسی خوب است و ما اکنون بر اجرای برنامه دولت به ویژه پس از تصویب بودجه به منظور ارائه خدمات، همچنین بهبود زیرساخت‌ها و خودکفایی در زمینه برخی موارد ضروری مانند مسأله غذا، بهداشت، آموزش و آب تمرکز می‌کنیم.
ما بسیار امیدواریم که این مسائل بهبود یابد؛ در واقع این اقدامات در راس برنامه‌های ما قرار دارند. تغییر دولت در اولویت ما نیست. ما برای اجرای برنامه دولت می‌کوشیم و امیدواریم در آینده نزدیک برنامه را اجرا کنیم؛ و این مجلس، دولت و رئیس جمهور است که تصمیم می‌گیرند چه زمانی انتخابات برگزار شود.
العالم: جناب رئیس جمهور به موضوع اصلاح قانون اساسی چگونه نگاه می‌کنند، آیا ضرورتی در این زمینه وجود دارد یا می‌توان آن را به تعویق انداخت؟
عبداللطیف رشید: هیچ قانون اساسی در دنیا وجود ندارد که تمام نیاز‌های جامعه را برآورده کند، حتی در برخی کشور‌ها قانون اساسی وجود ندارد. ما هم اکنون از قانون اساسی عراق پیروی می‌کنیم. تاکنون هیچ مخالفتی با قانون اساسی عراق از سوی هیچ طرفی در عراق وجود نداشته است.
بله جایز است که بعضی از واژه‌ها را تغییر یا واژه‌ای را جایگزین کنیم، مثلاً در زمان تصویب قانون اساسی، ما در کشور عراق، نهاد ریاست جمهوری متشکل از یک رئیس جمهور و دو معاون رئیس جمهور داشتیم. اکنون رئیس جمهور داریم. برخی ملاحظات دیگر شبیه به این وجود دارد؛ به اعتقاد من، در حال حاضر این موارد در درجه دوم اهمیت قرار دارد. اولویت اول ما اینک برقراری امنیت و ثبات و اجرای برنامه دولت است؛ و پس از آن، اگر از نظر قانون اساسی و یا سایر قوانین یا در نحوه قانونگذاری مشکلاتی داشتیم، به آن‌ها فکر خواهیم کرد و بر اساس قانون اساسی یا قوانین موجود مشکل را برطرف کنیم.
العالم: سیستم حکومتی که هم اکنون در عراق وجود دارد، یک سیستم پارلمانی است، اما گاهی اوقات عده‌ای خواستار تبدیل آن به نظام ریاستی می‌شوند. آیا واقعاً در شرایط فعلی می‌توان این سیستم را اجرا کرد؟ موضع شما در این زمینه چیست؟
عبداللطیف رشید: در زمان حاضر چنین امکانی وجود ندارد، البته اشکالی ندارد که برخی این را بخواهند، اما در زمان حاضر تمرکز ما بر اجرای قانون اساسی عراق، قوانین موجود و برنامه‌های دولت است.
العالم: روابط بغداد و واشنگتن در دولت فعلی چگونه است؟ آیا برنامه‌ای برای سفر به واشنگتن دارید و به طور کلی این روابط چگونه است؟
عبداللطیف رشید: روابط ما با آمریکا خوب است و این موضوع را کتمان نمی‌کنیم، برحسب نیاز و بر حسب ضرورت، هماهنگی و سفر‌هایی به واشنگتن در سطح مقامات و هیئت‌ها انجام می‌شود، اما مهمتر از همه آن است که ما از استقلال عراق در همه زمینه‌ها حفاظت و دفاع می‌کنیم.
به روابط مستحکم با ایران افتخار می‌کنیم
العالم: شما اخیراً به جمهوری اسلامی ایران سفر و در آنجا با رهبر انقلاب اسلامی دیدار کردید. چه چیزی در این دیدار به طور خاص و با توجه به این سفر مورد توجه شما قرار گرفت؟
عبداللطیف رشید: اولاً من از این سفر بسیار خرسند بودم و از سران جمهوری اسلامی از مقام معظم رهبری تا رئیس جمهور و سایر مقامات تشکر میکنم، دیدار‌ها بسیار مثبت بود، ما تصمیم به تعمیق و هماهنگی در روابط در تمام زمینه‌های تجاری، تاریخی و فرهنگی گرفتیم، درباره موضوع آب و برق و بقیه مسائل ضروری نیز بحث کردیم؛ بنابراین روابط ما مستمر و بسیار مستحکم است و هرگز آن را کتمان نمی‌کنیم و به آن افتخار می‌کنیم و لطف جمهوری اسلامی به عراق در شرایط دشوار را فراموش نمی‌کنیم و تکرار میکنم که رابطه ما مستحکم است و تلاش ما در این زمینه به خاطر مصلحت دو کشور، همکاری دو جانبه و استقلال ایران و عراق است. / تسنیم