به گزارش راهبرد معاصر این روزها اخبار مختلفی از بازگشایی مدارس ۱۴۰۰ از سوی نهادهای مختلف شنیده می شود. وزارت آموزش و پرورش به دنبال بازگشایی حضوری مدارس است اما مسئولان وزارت بهداشت از فراهم نبودن شرایط بازگشایی حضوری مدارس صحبت می کنند. قرار گرفتن در پیک موج پنجم کرونا از یک سو و افت تحصیلی و ترک تحصیل های گسترده از سوی دیگر اوضاع را پیچیده و تصمیم گیری برای بازگشایی مدارس را سختتر کرده است. با این حال بر اساس اخبار بازگشایی مدارس برخی از استان های کشور از بازگشایی مدارس در مهرماه خبر داده اند.
دکتر حمید سوری، اپیدمیولوژیست در پاسخ به این سوال که آیا سه هفته آینده مدارس را می توانیم بازگشایی کنیم یا نه؟، افزود: ما همچنان در روند پیک پنجم قرار داریم و هیچ کشوری در این شرایط مدارس را باز نمی‌کند یا اجتماعات را آزاد نمی‌گذارد.وی ادامه داد: این کارها عملا دامن زدن به اپیدمی در شرایط بسیار حاد است. راهکارهایی که برای بازگشایی مدارس که می‌بایست انجام شود، که هنوز صورت نگرفته است.سوری افزود: بازگشایی مدارس یا بازگشت به شرایط عادی جامعه سازوکارها و اقداماتی دارد و باید انجام شود که فقط با یک نامه از ستاد کرونا یا وزارت بهداشت نمی توان ادعا کرد که می توان مدارس را باز کرد.
همچنین دکتر نادر توکلی، معاون درمان ستاد فرماندهی مدیریت بیماری کرونا در کلان شهر تهران نیز در این برنامه تلویزیونی گفت: با توجه به شرایط فعلی در کشور و عدم واکسینه کردن کودکان و نوجوانان به خصوص در دهه دوم زندگی، اگر این شرایط ادامه پیدا کند، به نظر می رسد آمادگی واضحی برای شروع مدارس به شکل حضوری را نداشته باشیم.وی ادامه داد: خیلی از کشورها واکسیناسیون کودکان را آغاز کردند و در کشور ما هنوز این موضوع پیش بینی نشده است. توکلی افزود: به نظر می رسد برای ابتدای مهر علاوه بر رعایت پروتکل‌های بهداشتی، آمادگی حضوری مدارس پیدا می‌کردیم اما این کار منطقی نیست.
وی بیان داشت: این موضوع باید در ستاد ملی مقابله با کرونا بحث و بررسی شود و نتیجه آن هم در آینده اعلام خواهد شد.
تصمیم گیر اصلی بازگشایی مدارس ستاد مبارزه با کرونا است و طی دو سه روز اخیر بنا بر گزارش این ستاد اعلام شد که مدارس از اول مهرماه به صورت غیر حضوری بازگشایی می شود. تصمیمی مهم که خیال دانش‌آموزان و خانواده‌های آنها را حداقل برای شروع سال تحصیلی یعنی اول مهر ماه راحت کرد.اگر چه در این مدت مسئولان آموزش و پرورش بارها اعلام کرده بودند که با واکسیناسیون معلمان، به سمت بازگشایی حضوری مدارس خواهند رفت و از مدل آموزش مجازی در مدارس رضایت چندانی ندارند و خواهان بازگشایی مدارس هستند، اما همین اظهار نظرها موجب ترس و نگرانی بسیاری از خانواده‌ها شد و ماجرا تا جایی پیش رفت که تعدادی از والدین در شبکه‌های اجتماعی نوشتند که فرزندانشان را به خاطر جهش ویروس کرونا و احتمال ابتلای دانش‌آموزان به مدرسه نمی‌فرستند و عده ای هم به شدت موافق اموزش حضوری و بازگشایی مدارس هستند.مادر یک دانش آموز در مقطع ۵ ابتدایی با اشارە بە اینکە خود سواد آنچنانی ندارد و کل زندگی خود را در روستا سپری کردە و درآمد زیادی ندارند می گوید: در روزگاری زندگی کردەام کە از نعمت سواد بهرەمند نشدەام و در روستا همراه با خانوادە مشغول بە کار بودەایم.این مادر بانه ای می گوید: حالا هم که بە دلیل شیوع بیماری کرونا مدارس را تعطیل کرده اند و آموزش بە صورت آنلاین است نمی خواهم فرزندم مانند خودم از تحصیل عقب بماند؛ با هزار بدبختی توانستم با کمک پدرش تبلت دست دومی را برایش خریداری کنیم، اما متاسفانە با وجود خرید تبلت هم مشکل حل نمی شود و در روستایی زندگی می کنیم کە متاسفانە از خدمات آنتن دهی و اینترنت محروم است و بە ناچار مجبوریم دختر ۱۱سالەام را با پسر عمو و دختر داییش راهی منزل یکی از اقوام در شهر بانە کنیم.
آمنه، ادامه می دهد: از تمامی مسئولین خواهشمندیم کە نسبت بە بازگشایی مدارس بە صورت رعایت تمامی پروتکل های بهداشتی اقدام کنند تا بیشتر از این فرزندانمان از تحصیل و پیشرفت جامعە عقب نمانند. مریم، مادر ثنا دختر ۷سالەای کە امسال قرار است بە مدرسە برود می گوید: فضای مدرسە را خانە دوم فرزندانمان می دانیم چون اولین مکان اجتماعی است کە بچەها بە آن ورود می کنند و تعطیلی مدارس معضل بزرگی است کە آیندە فرزندان را تهدید می کند.او می گوید: آموزش پایه اول برای همه والدین سخت و مهم است چرا که دانش آموزان تازه نوشتن و خواندن یاد می گیرند و بسیاری از والدین هم با آموزش آشنا نیستند.محمد، دانشجوی کارشناسی کامپیوتر در رابطە با آموزش و امتحانات آنلاین می گوید: آموزش آنلاین خوبی و بدی هایی را بە همراە دارد کە متاسفانە بدی های آن در ایران بیشتر بە چشم می آید و یکی از مشکلات اساسی در این راستا سرعت پایین اینترنت و قطع شدن برق در زمان امتحانات و شروع کلاس های آموزش است؛ این موارد بیشتر برای دانشجویان حائز اهمیت است.
نگرانی جدی از افت تحصیلی دانش‌آموزان و از سوی دیگر ترک تحصیل‌های گسترده، دو چالش اصلی نظام آموزشی کشور در سال تحصیلی پیش رو خواهد بود؛ این هشداری است که کارشناسان پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش نسبت به تبعات بسته بودن درهای مدارس در سال تحصیلی جدید داده‌اند.عباس میرگلو بیات کارشناس ارشد حوزه آموزش و پرورش درباره وضعیت بازگشایی مدارس در سال تحصیلی جدید، این سوال را مطرح کرد، آیا در مدتی که آموزش مجازی ارائه شد، تجربیات جمع‌آوری شد و داده‌ها در پژوهشگاه مطالعات آموزش و پرورش و سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی تحلیل شد؟ خانواده‌ها چه تجربیاتی از آموزش مجازی دارند؟ این‌ها مسائلی است که کمتر به آن پرداخته شده است، بسیاری از سازمان‌های مطالعاتی دنیا از داده‌های به دست آمده، تحلیل‌هایی را انجام می دهند، این تحلیل‌ها به مسئولان کمک می‌کند چشم‌انداز مناسبی برای تصمیم‌گیری مناسب داشته باشند.
وی ادامه داد: سازمان بهداشت جهانی تجربیات کشورها را دریافت و منتشر می‌کند همچنین یونسکو تجربیات کشورها در برخورد با این بیماری را منتشر می‌کند، بخش دیگری از داده‌ها مربوط به اطلاعات بومی است، آموزش و پرورش باید در 1.5 سال گذشته این داده‌ها را به دست می‌آورد و نظرات معلمان و خانواده‌ها را دریافت می‌کرد، اطلاعات و گزارش‌ها از معاونت‌ها و استان‌ها دریافت و مبتنی بر آن تصمیم‌سازی می‌شد.در کلاس اول دبستان چون کودک، نوآموز است و از آموزش سابقه ذهنی ندارد، نمی‌توان صرفاً با اتکا بر فضای مجازی به او آموزش داد، نحوه ورود آموزش و پرورش به آغاز سال تحصیلی و اینکه خانواده‌ها برای حضور دانش‌آموزان در مدارس تا چه سطح همکاری خواهند داشت دو موضوع مهم بسیار مهم است.
معاون وزیر و رئیس سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی در نشست مجازی سالانه مدیران مدارس استثنایی استان خوزستان گفت پروژه مهر، پروژه نیست بلکه پروسه‌ای عظیم، ملی و تمام بعدی است.به گزارش روابط عمومی امور بین‌الملل سازمان آموزش‌وپرورش استثنایی، سید جواد حسینی در این نشست به بیان ویژگی‌های پروژه مهر و بازگشایی مدارس پرداخت و گفت: پروژه مهر یک مگا پروژه عظیم در پهنه ملی است که باید برای 115 هزار مدرسه در سراسر کشور برنامه‌ریزی کرد.وی افزود: بازگشایی مدارس رویدادی ملی است که با آغاز مهر شروع می‌شود و کل سازمان جامعه دچار تغییروتحول توأم با تازه شدن می‌شود. بازگشایی مدارس بر همه ابعاد زندگی انسان‌ها و جامعه تأثیرگذار است و جامعه با آغاز مهر مجدد زنده می‌شود.حسینی پروژه مهر و بازگشایی مدارس را پروژه‌ای تمام بعدی دانست و گفت: در پروژه مهر و بازگشایی مدارس هر چه آنچه به مأموریت‌های نظام تعلیم‌وتربیت مربوط می‌شود، موردتوجه قرار می‌گیرد.معاون وزیر به بیان ویژگی بعدی پروژه مهر پرداخت و گفت: پروژه مهر در واقع پروژه نیست بلکه پروسه‌ای است که از مهر آغاز می‌شود و تا مهر سال آینده نیز ادامه دارد. زنگ مهر و مدرسه باید در جامعه به صدا در بیاید و این زنگ تا مهر دیگر نیز باید در گوش جامعه طنین‌انداز باشد تا جامعه زنگ نزند و راکد نباشد.
وی با تأکید بر اینکه کلید تعلیم‌وتربیت در دستان معلمین است گفت: اگر پرسش شود نهاد اصلی تحول در جامعه کدام است، پاسخ آموزش‌وپرورش است، سازمان تحول، مدرسه است و کارگزار اصلی تحول معلم فکور است. مدارس جعبه سیاه جامعه هستند، آینده جامعه را رقم می‌زنند و حد و اندازه توسعه جامعه به حد و اندازه مدارس بستگی دارد.
حسینی با بیان اینکه مهر امسال متفاوت از سال‌های دیگر است اظهار کرد: مدیریت مدارس در سال‌های گذشته بر مبنای سیستم حضوری بود، کرونا سازمان مدارس را برهم زد و آموزش‌ها به سمت آموزش‌های غیرحضوری پیش رفت تداوم آموزش و پوشش حداکثری از ارکان آموزش‌وپرورش عصر کرونا است و این نیاز به بازتعریف سازمان مدرسه دارد. در این سازمان جدید باید اطلس یادگیری برای پوشش حداکثری فراهم شود و انواع روش‌های آموزشی نیز در آن دیده شود.وی با بیان اینکه در مهر سال جاری به دنبال آموزش‌های ترکیبی هستیم اظهار کرد: بازگشایی مدارس در مهر امسال تدریجی است و باید مهری آرام و باکیفیت را پشت سر بگذرانیم که این نیازمند برنامه‌ریزی لازم قبل از بازگشایی مدارس است. آموزش‌ها در سال تحصیلی جدید ترکیبی با رویکرد حفظ سلامت است و این موضوع نیازمند آمادگی، معلمان، مدیران، خانواده‌ها و دانش‌آموزان است.حسینی تصریح کرد: انجام درست امتحانات، ثبت‌نام روان، اجرای کامل برنامه سنجش سلامت جسمانی و آمادگی تحصیلی، توزیع کتب درسی، آماده‌سازی فضا و تجهیزات، آمادگی معلمان و سازماندهی آنان، آمادگی دانش‌آموزان، اقناع‌سازی اولیا، آمادگی نظام مدرسه و ایاب‌وذهاب دانش‌آموزان از جمله استلزامات بازگشایی مدارس است که باید مدنظر مدیران مدارس قرار گیرد.
سازمان جهانی بهداشت و صندوق کودکان سازمان ملل (یونیسف) از مقامات کشورهای اروپایی خواسته‌اند اجازه دهند مدارس در سراسر اروپا باز بمانند و همزمان مراقبت‌های بهداشتی را تشدید کنند تا کارکنان و کودکان از خطر ابتلا در امان باشند.در بیانیه مشترک یونیسف و سازمان جهانی بهداشت که روز دوشنبه ۳۰ اوت (۸ شهریور) منتشر شد آمده است: «ما همه کشورها را تشویق می‌کنیم تا مدارس را باز نگه دارند و از همه موسسه‌های آموزشی می‌خواهیم اقدامات لازم را برای به حداقل رساندن خطر ابتلا به کووید -۱۹ و شیوع انواع آن در طول سال تحصیلی جدید انجام دهند.»این دو سازمان با هشدار نسبت به میزان سرایت بالای نوع دلتای ویروس کرونا گفته‌اند که معلمان و سایر کارکنان مدرسه باید در ردیف گروه‌های اصلی برنامه‌‌های واکسیناسیون کشوری باشند و اضافه کرده‌اند که همه کودکان ۱۲ سال به بالا نیز باید واکسینه شوند.هانس کلوگه، سرپرست بخش اروپا در سازمان جهانی بهداشت، در این باره گفت: «همه‌گیری فاجعه‌بار ترین اختلال را در آموزش در تاریخ ایجاد کرده است و به همین جهت بسیار مهم است که یادگیری مبتنی بر کلاس درس بدون وقفه ادامه پیدا کند.»آقای کلوگه با بیان اینکه همه‌گیری ادامه یافته است، اضافه کرد: «تحصیل کودکان از طریق حضور فیزیکی در کلاس از اهمیت بالایی در یادگیری، سلامت و مهارت‌های اجتماعی آنان برخوردار است و باید به هدف اصلی دولت‌ها تبدیل شود.»با هدف جلوگیری از گسترش کرونا؛ بلژیک از معلمان مدارس آزمایش بزاق می‌گیرد
از ۵۳ کشور عضو سازمان جهانی بهداشت در منطقه اروپا، ۴۴ کشور مدارس خود را با اوج‌گیری اولیه همه‌گیری کرونا در آوریل ۲۰۲۰ تعطیل کردند. در حالی که بیشتر این کشورها مدارس خود را در ماه سپتامبر بازگشایی کرده بودند، با افزایش نرخ ابتلا و وضع محدودیت‌های جدید ده‌ها کشور بار دیگر در طول پاییز و زمستان تعطیلی متناوب مدارس را در دستور کار قرار دادند.این در حالی است که غیبت‌های دسته‌جمعی و تعطیلی مکرر مدارس در چندین کشور در بهار و همچنین اوایل تابستان ادامه داشته است. بنابر آمارها در این مدت بیش از ۱ میلیون کودک (یا ۱۴.۳ درصد از مجموع گروه سنی) به دلایل مرتبط با کووید به مدرسه نرفته‌اند.یونیسف و سازمان جهانی بهداشت توصیه کرده‌اند که محیط مدرسه با بهبود شرایط تهویه کلاس، کاهش تعداد دانش‌آموزان در صورت امکان، حفظ قوانین فاصله‌گذاری فیزیکی و انجام تست منظم از دانش آموزان و کارکنان ایمن‌تر شود.فیلیپ کوری، مسئول بخش اروپای یونیسف، با بیان اینکه کودکان و نوجوانان «قربانیان خاموش» همه‌گیری بوده‌اند، گفته است که این قشر کم‌سن‌و‌سال از مدارس، «این محل‌های سالم یادگیری و بازی در قلب جوامع‌مان» محروم شده و با محبوس شدن در خانه‌ها «در معرض خشونت خانگی» قرار گرفته‌اند.