به گزارش راهبرد معاصر؛ پیشتر در معرفی نظام تولیدی آلمان و اسرار مقاومت اقتصاد این کشور گفته شد که بار اقتصاد در این کشور بر دوش تولید آن هم تولید کاربر در صنایع خرد و متوسط با سایز زیر 500 نفر یا حجم تراکنش زیر 50 میلیون یورو است، در این قسمت اما به سازوکار جذب نیروی کار این کشور پرداختیم؛ به صورت خلاصه تمرکز بالا بر صنایع کاربر و علاقه پایین به جایگزینی دستگاه به جای نیروی کار و همچنین سازوکار استاد شاگردی از نقاط برجسته در جذب نیروی کار در آلمان هستند.
نیروی کار نبض تولید یک اقتصاد است، در هر اقتصادی یک سیر منطقی برای جذب و به کارگیری این نیروی بزرگ وجود دارد، در اقتصاد آلمان علاوه بر اینکه گفته شد بستر لازم برای پیوستن به نظام تولید از طریق نظام خانوادگی وجود دارد، نظام آموزشی آلمان یک سیستم دوگانه آموزشی را ترتیب داده است، این نظام آموزشی همان نظام آموزشی استاد شاگردی است که منبع تامین کارگران حرفه ای در نظام تولیدی آلمان محسوب میشود.
نظام اقتصادی بر دوش نیروی کار ماهر
وجه تمایز جدی مدل تولیدی آلمان در میتل استندها نسبت به سایر شرکتهای کوچک و متوسط دنیا در سرمایه گذاری بسیار گسترده این تولیدی ها در مهارت و سرمایه انسانی جوانان در طی نظام استاد و شاگردیست، بله درست خواندید، فرآیند ورود به بازار کار در آلمان به صورت کاملا سنتی و در طی نظام استاد و شاگردی است، ولی نظام استاد شاگردی خود یکی از دو جز دوگانه آموزشی آلمان است، این سیستم نصف تا دو سوم از زمان جوانان در کارخانجات میگذرد و باقی اوقات در فرآیند رسمی آموزشی قرار میگیرد. درصد بالایی از آموزش رسمی در بروفشول[1] یا مدارس فنی و حرفه ای میگذرد. نظام استاد و شاگردی با بیش از سیصد آوسبیلدونگسبروف[2] یا مجامع تجاری تکمیل میشود. این سیستم طیف وسیعی از حرفه ها و تجارت ها را شامل میشود از آجرچینی تا خیاطی را شامل میشود
رسیدن به تکنولوژی های بالا نیاز به خاک خوردن دارند
یک ایده منطقی در پس این جریان استاد شاگردی این است که حتی رقابت های جهانی نیز بر اساس کالاها و پروسه های بسیار کوچک تولیدی بنا شده‌اند، این سیستم دوگانه آموزشی مزیت های رقابتی متعددی هم برای کارگر و هم برای کارفرما را درست میکند، این سیستم علاوه بر ایجاد انعطاف در افراد هم از جنبه نظری و هم از جنبه عملی برای آنها مزیت ایجاد میکند و یک دسترسی خوب برای جذب در تکنولوژی های بالاتر تولیدی فراهم می آورد.
نظام اقتصادی آلمان نه سرمایه بر و بزرگ که به شدت کاربر است
سیستم دوگانه کاری در واقع یک پوشش حفاظتی خوب برای بنگاههای تولیدی میتل استند در آلمان فراهم می آورد، این یک حقیقت بزرگ در نظام تولیدی آلمان است که در آنها به جای اینکه یک دنده یا یک دستگاه، یک تولید انبوه را راه بیندازد و مهارتهای انسانی را بی ارزش سازد، این جوانان هستند که با دستان خود آزمون مسئولیت پذیری را گذرانده و استفاده از زور بازوی خود را در زندگی می آزمایند. این یک آزمون بزرگ برای تربیت در یک بستر تیمی است.
مشارکت اجتماعی میتل استندها در اقتصاد آلمان
همزمانی که در کشورهای دنیا، جوامع در حال خرد کردن سنتهای خود در زمینه استاد شاگردی هستند، آلمانها با استفاده از این سنت تاریخی بیش از دو سوم جوانان زیر 22 سال خود را در این نظام تربیتی رشد و نمو میدهند، از میان آنها حدود 3 چهارم این دوره را به پایان میرسانند، این به معنای این است که نیمی از جمعیت زیر 22 سال آلمان این دوره را به اتمام میرسانند. نکته جالب اینجاست که میتل استند آلمانی در این نظام استاد شاگردی مشارکت فعالانه ای دارد و علاوه بر اینکه 85 درصد بار این نظام بر دوش میتل استند ها هستند، در واقع به عنوان منشا نیروی کار ماهر در آلمان است.
یادآوری و پیشنهاد
از پیگیری روندها و فرآیندهای آموزشی و اشتغال در اقتصاد آلمان آنچه بیشتر در ذهن ایرانی پررنگ میشود، خاطراتی تاریخی از دو مورد است، یکی خود وجود نظام استاد شاگردی در گذشته بازار ایران و دیگری طرحیست به نام طرح کار و دانش(کاد) که در دهه 60 و هفتاد اجرایی میشد و در اوایل دهه هفتاد همزمان با فشارهای صندوق بین المللی پول در ازای دریافت وام تعطیل شد، این طرح که از قضا یک زیرساخت تربیتی بسیار خوب در نظام تولیدی ایران بود میتوانست همگام با تقویت مدارس فنی و حرفه ای جریان نیروی کار را نه به سمت موارد نفتی که به سمت تولید کاربر و خالق ارزش هدایت کند.
منبع: کتاب SEVEN SECRETS OF GERMANY ; ECONOMIC RESILIENCE IN AN ERAOF GLOBAL TURBULENCE
[1] Berufsschule
[2] Ausbildungsberufe