به گزارش «راهبرد معاصر»؛ چند هفته ای است مرزهای شمالی سوریه بار دیگر زیر آتش حملات نیروهای ترکیه قرار گرفته است؛ حملاتی به بهانه مبارزه با گروه های کُرد سوریه که ترکیه آنها را دشمن خود قلمداد می کند.
این نخستین بار نیست مناطق شمالی سوریه شاهد تجاوزات ترکیه است و در سال های اخیر عملیات های مختلفی از سوی ارتش ترکیه در این مناطق انجام می شود. این بار حمله تروریستی اخیر در استانبول بهانه دست ترکیه داد و بار دیگر نقض حاکمیت ارضی سوریه را در پیش گرفتند.
نکته قابل توجه ابراز تمایل مقام های ترکیه و شخص رئیس جمهور این کشور برای دیدار با همتای سوری است که در میانه عملیات تجاوزکارانه ترکیه به خاک سوریه تا حدی قابل تامل به نظر می آید.
اظهارات مقام های ترکیه و به طور خاص اردوغان درباره سوریه قابل توجه و تأمل است، زیرا دوران بازگشت ترکیه به روابط با سوریه آغاز شده و این اقدام راهبردی یا تاکتیکی از سوی ترکیه دنبال می شود
سیامک کاکایی، کارشناس مسائل ترکیه درباره تغییر رویکرد آنکارا در قبال دمشق به «راهبرد معاصر» گفت: برای بررسی روابط سوریه و ترکیه باید گریزی به یک دهه پیش زد؛ هنگامی که ترکیه از کشور طرفدار روابط نزدیک با همسایگان به کشوری متخاصم درقبال همسایه خود یعنی سوریه تغییر رویکرد داد، خواهان برکناری بشار اسد از حکومت بود و از گروه های تروریستی و شورشی که در این کشور آشوب به پا می کردند، حمایت می کرد.
وی با بیان اینکه باید مراحل مختلف روابط سوریه و ترکیه در 10 سال گذشته بررسی تا مشخص شود چه اندازه آنکارا در برهم زدن آرامش دمشق نقش داشته است، افزود: اکنون در شرایطی که ترکیه در مسیر برگزاری انتخابات ریاست جمهوری است، چرخشی در سیاست خود در قبال کشورهای غرب آسیا به وجود آورد. در این میان اظهارات مقام های ترکیه و به طور خاص اردوغان درباره سوریه قابل توجه و تأمل است، زیرا دوران بازگشت ترکیه به روابط با سوریه آغاز شده و این اقدام راهبردی یا تاکتیکی از سوی ترکیه دنبال می شود.
کارشناس مسائل ترکیه عنوان کرد: در این میان یک نکته برای ترکیه حائز اهمیت است؛ عملیات هایی که در هفته های اخیر در شمال شرق و غرب سوریه ازجمله بخش هایی از استان ادلب و عفرین انجام شد و نیروهای ترکیه بخش هایی از خاک سوریه را اشغال کرده اند. به همین دلیل مقام های سوری در هفته های اخیر به اظهارنظرهای مقام های ترکیه مبنی بر احتمال دیدار اردوغان با بشار اسد و نیز ازسرگیری روابط و بازگشت روابط آنکارا و دمشق به حالت عادی صحبت هایی مطرح کرده اند.
کاکایی گفت: به نظر می آید دولت سوریه برای دیدار رؤسای جمهور دو کشور و نیز بازگشت روابط به روال عادی پیش شرط هایی دارد که مهم ترین آن خروج نیروهای ترکیه از خاک سوریه است؛ زیرا اشغالگری ترکیه عامل مهم برهم خوردن ثبات در سوریه قلمداد می شود. بسیاری از ناظران معتقدند، رویکرد روزهای اخیر ترکیه درقبال سوریه بی ارتباط با انتخابات پیش روی این کشور نیست.
کارشناس مسائل ترکیه درباره عملیات هایی که ترکیه در شمال سوریه انجام می دهد و اهداف آن تصریح کرد: ترکیه از سال 2016 تاکنون چندین عملیات نظامی را در شمال شرقی و شمال غربی سوریه انجام داده است. بخش هایی از تل ابیض به طول 100 کیلومتر و عمق 30 کیلومتر از 2019 به بعد در کنترل ترکیه بوده و همچنان همین وضعیت حاکم است. عفرین و مناطقی از ادلب نیز در اشغال نیروهای ترکیه قرار دارد.
کاکایی گفت: به طور کلی ترکیه دو هدف را از عملیات نظامی در خاک سوریه دنبال می کند؛ نخست، اینکه فضای داخلی ترکیه را تحت الشعاع اقدامات خود قرار دهد و روح ملی گرایی را در داخل کشور تقویت کند که این موضوع برای انتخابات پیش رو بسیار مهم است. دوم، اینکه از چند سال پیش به دنبال ایجاد منطقه حائل یا منطقه امن در مرز خود با سوریه بودند و ادعا کردند می خواهند منطقه را تا 30 کیلومتر در عمق خاک سوریه امتداد دهند.
وی با بیان اینکه ترکیه سیاستی خصمانه را درقبال سوریه دنبال می کند، عملیات نظامی در خاک سوریه را بهانه آنکارا دانست و گفت: ترکیه ادعای مقابله با گروه های تروریستی، یعنی کردهای سوریه را دارد و مدعی است این گروه ها دنباله روی پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان) هستند. بعد از عملیات تروریستی که چندی پیش در شهر استانبول ترکیه انجام شد، ترکیه اعلام کرد فرد بمب گذار وابسته به کردهای سوریه بوده است.
کاکایی عنوان کرد: آنکارا به این بهانه عملیات هوایی را در امتداد مرز سوریه انجام داده است. بنابراین تداوم این فضا نمی تواند به برقراری روابط میان سوریه و ترکیه و رفتن دو کشور به سمت عادی سازی روابط منجر شود.
ترکیه ادعای مقابله با گروه های تروریستی، یعنی کردهای سوریه را دارد و مدعی است این گروه ها دنباله روی پ.ک.ک (حزب کارگران کردستان) هستند
این کارشناس مسائل ترکیه در ارزیابی خود از چشم انداز روابط میان آنکارا و دمشق با توجه به تغییر رویکرد ترکیه گفت: به نظر می آید موضوعات زیادی مطرح است که عادی سازی روابط میان سوریه و ترکیه را امکان پذیر می کند؛ به ویژه آنکه سوریه اعلام کرده اگر ترکیه به دنبال عادی سازی روابط با دمشق است، ابتدا حسن نیت خود را با خروج نیروهای نظامی از خاک سوریه نشان دهد.
وی افزود: ترکیه قصد دارد نسبت به سیاست های یک دهه گذشته خود درقبال سوریه تجدید نظر کند؛ اما تاکنون درباره روابط و جنبه خصمانه ای که تاکنون درقبال سوریه در پیش گرفته بود، عذرخواهی نکرده است. می توان گفت، در زمینه عادی سازی روابط میان سوریه و ترکیه و ازسرگیری روابط دو کشور انتظاراتی متصور است و سوریه منتظر اقدامات جدی از سوی ترکیه دست کم برای نخستین دیدار میان سران دو کشور است.