به گزارش راهبرد معاصر؛ به رغم گذشت 7 دهه از تاسیس رژیم صهیونیستی در خاک فلسطین، اشغال بیش از 90% سرزمین های فلسطینی از سوی این رژیم و به رسمیت شناخته شدن بسیاری از سرزمین های اشغالی به عنوان خاک "اسرائیل" از سوی عمده کشورهای جهان و سازمان ملل، اما مسئله قدس، همچنان نه تنها برای مسلمانان، بلکه برای بیشتر کشورهای جهان، داغ است و پذیرفته نشده که این شهر تاریخی و مقدس، متعلق به رژیم صهیونیستی است.
هرچند اکنون بسیاری از کشورها، با توسعه طلبی رژیم صهیونیستی کنار آمده اند و سرزمین های اشغالی تا سال 1967 را به "اسرائیل" بخشیده و در مقابل اشغال بخش های دیگر فلسطین پس از 1967، سکوت اختیار کرده اند، اما قدس، از این قاعده مستثنی بوده است. البته، عدم موافقت با اعطای قدس به رژیم صهیونیستی به معنای اقدام واقعی نیست زیرا، اگر اقدام جدی انجام می گرفت، هیچگاه عملا کل قدس از سوی نیروهای نظامی صهیونیست اداره نمی شد، ساختمان کنست در آن شهر بنا نمی شد، برخی جلسات کابینه نتانیاهو در این شهر برگزار نمی شد و بالاخره، از روسای جمهوری همچون ترامپ در قدس، استقبال نمی شد.
پس از اعلام تصمیم ترامپ برای انتقال سفارت امریکا از تل آویو به قدس، این اقدام حتی از سوی شرکای اروپایی واشنگتن هم مورد استقبال قرار نگرفت. موگرینی، مکرون، مرکل و حتی پادشاه عربستان و ترزا می، همگی تصریح کردند که با این اقدام ترامپ مخالفند. فشار افکار عمومی در سطح جهان اسلام به حدی بالا بود که حتی اتحادیه عرب "همیشه منفعل" در قبال سرکوب فلسطینی ها هم جلسه ویژه ای در قاهره تشکیل داد و تصمیم امریکا را محکوم کرد.
با تمام این اوصاف، در نهایت، سفارت واشنگتن، از تل آویو به قدس منتقل شد. در مراسمی که تلاش شده بود با شکوه برگزار شود، دختر و داماد ترامپ حضور داشتند تا جدیت ایالات متحده در حمایت از غصب قدس توسط صهیونیست ها را به خوبی نشان داده شود. حمایت قدرتی همچون امریکا از روند اعطای قدس به رژیم صهیونیستی، مسلما می تواند در جریان سازی بین المللی در همراهی با این اقدام، نقش مهمی داشته باشد.
مواضع منطقه ای و فرا منطقه ای در خصوص انتقال سفارت امریکا به قدس
پس از منتقل شدن سفارت واشنگتن از تل آویو به قدس، باز هم واکنش های منفی منطقه ای و فرامنطقه ای نسبت به این تصمیم دولت ترامپ برانگیخته شد. اما واکنش ها به انتقال سفارت امریکا به قدس، در مقایسه با واکنش ها به خبر تصمیم ترامپ در این خصوص که در آذر ماه سال گذشته منتشر شد، به مراتب، جدیت کمتری داشت.
انگلیس، آلمان، فرانسه و اتحادیه اروپا، انتقال سفارت را محکوم نکردند بلکه تنها به ابراز تاسف در این خصوص و اعلام قدس به عنوان "پایتخت مشترک فلسطین و اسرائیل" بسنده کردند.
اتحادیه عرب هم با تشکیل جلسه ای فوری، تنها بیانیه ای صادر کرد و سخنگوی این اتحادیه حتی پس از اتمام جلسه، ترکیه را به باد انتقاد گرفت که چرا با مواضع تندش، نمی گذارد امور در مسیر درست پیش رود. دولت عربستان حتی در جلسه شورای همکاری های اسلامی در استانبول، حاضر نشد در سطح پادشاه یا ولیعهد حضور یابد. تمامی این موارد نشان از این دارد، که جهان بار دیگر، می خواهد در مقابل جدا کردن گوشه دیگری از فلسطین، منفعلانه عمل کند.
شروع از کشورهای کوچک؛ راهکار نتانیاهو برای تصاحب قدس
هرچند واکنش اکثر کشورهای جهان به انتقال سفارت امریکا به قدس و تائید این شهر به عنوان پایتخت اسرائیل، منفعلانه بوده، اما این به معنای همراهی این کشور ها با امریکا نیست. به عبارت دیگر، اکثر کشورهای جهان در قبال انتقال سفارت به قدس، منفعلند نه همراه. این نقطه ای نیست که صهیونیست ها به آن رضایت بدهند. برای روشن تر شدن منظورمان، نیاز است تا مثالی ذکر کنیم. سال 1947، زمانی که رژیم صهیونیستی اعلام موجودیت کرد، به شدت منزوی بود و نیاز به تائید جامعه جهانی داشت. از همین رو برای عضویت در سازمان ملل خیز برداشت و پس از نزدیک به 3 سال توانست خود را به عنوان عضو سازمان ملل، به دیگران بقبولاند. اکنون هم اسرائیل مدعی حاکمیت کامل بر قدس شده و نیازمند تائید بین المللی برای این اقدام است. به منظور کسب این تائید، نتانیاهو، سیاستی را در پیش گرفته که طبق آن، با تکیه بر کمیت و نه کیفیت کشورهایی که با اعطای قدس به رژیم صهیونیستی همراهی می کنند، به گونه ای یک رویه گسترده بین المللی ایجاد کند تا سایر کشورهای منفعل، بستر لازم برای پیوستن به آن را داشته باشند.
کدام کشورهای کوچک، انتقال سفارت به قدس را مدنظر قرار داده اند
در مراسم افتتاحیه سفارت واشنگتن در قدس، علاوه بر امریکا، سفرای 32 کشور دیگر حضور داشتند که نشان دهنده سیاست آتی دولت های متبوع آن ها در خصوص انتقال سفارت به قدس است. این کشور ها عبارت بودند از: گواتمالا، هندوراس، السالوادور، جمهوری دومنیکن، پاناما، پرو، پاراگوئه، رومانی، اوکراین، گرجستان، صربستان، مجارستان، جمهوری چک، اتریش و آلبانی، مقدونیه، نیجریه، ساحل عاج، کامرون، جمهوری دموکراتیک کنگو، جمهوری کنگو، آنگولا، زامبیا، روآندا، تانزانیا، سودان جنوبی، کنیا، اتیوپی، میانمار، ویتنام، تایلند و فیلیپین.
نقشه منتشر شده توسط الجزیره از کشورهایی که در مراسم افتتاح سفارت امریکا در قدس نماینده داشتند
همراهی 32 کشور با حرکت ترامپ، در واقع منادی انتقال 32 سفارت به قدس است که خود به خود و به طور نامحسوس، انتقال سفارت های دیگر به این شهر مقدس و اعطای آن به رژیم صهیونیستی را تسهیل می کند. ناگفته نماند که نتانیاهو برای تشویق کشورها در تسریع انتقال سفارت هایشان، مشوق های مالی و سیاسی هم تعیین کرده است. در دسامبر سال گذشته نخست وزیر رژیم صهیونیستی تصریح کرد: «با 10 کشور اولی که سفارت خود را به قدس انتقال دهند، قرارداد ترجیحی خواهیم بست».
تاکنون، پاراگوئه و گواتمالا، اولین کشورهایی بوده اند که به پیروی از امریکا، سفارت خود را به قدس انتقال داده اند. پس از این کشور ها، رومانی و هندوراس و پاناما در صف انتظار هستند. در رومانی، رئیس حزب حاکم اعلام کرده که خواهان انتقال سفارت به قدس است و نخست وزیر رومانی هم ترتیبات این امر را داده و آن را به تصویب دولت رسانده است. مانع اصلی داخلی برای دولت رومانی ، تنها مربوط به رئیسی جمهور این کشور است. او هم هرگز با اصل قضیه انتقال سفارت مخالفت نکرده بلکه تنها به این دلیل با این طرح موافقت نمی کند که معتقد است باید پس از رسیدن منطقه به صلح فراگیر اجرا گردد. مواضع رئیس جمهور رومانی نزدیک به مواضع رئیس جمهور پاناماست که در دیدار با نتانیاهو گفت: «ما فعلا سفارتمان در تل آویو را نگه می داریم و منتظر خواهیم ماند تا ببینیم سایرین چه می کنند و همچنین منتظر آغاز دوباره مذاکرات برای راهکار دو دولتی خواهیم بود...». بنابراین، پاناما و رومانی هم، دیر یا زود، سفارت خود را به قدس منتقل می کنند.
جمع بندی
کشورهایی که تاکنون با انتقال سفارت امریکا به قدس همراهی کرده اند، اکثرا، به لحاظ وسعت کوچکند و چندان در سیاست های بین المللی قدرت ایفای نقش ندارند اما جذب آن ها در کنار یکدیگر به پشتیبانی از رژیم صهیونیستی، اولا می تواند برسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت اسرائیل را یک مسئله عادی کند و باعث همراهی سایر کشورها با این موضوع گردد و ثانیا، آرای بسیاری در مجمع عمومی سازمان ملل به نفع تل آویو جذب می کند. شاید با ادامه روند فعلی که 32 کشور صاحب رای مجمع عمومی سازمان ملل به نفع آن حرکت می کنند، در کمتر از 10 سال، صهیونیست ها بتوانند رای مثبتی از مجمع عمومی برای برسمیت شناختن قدس به عنوان پایتخت رژیم صهیونیستی کسب کنند.