به گزارش راهبرد معاصر از زمان آزادسازی سهام عدالت فروش 60 درصد از سهام عدالت تصویب شد و سهامداران می توانند در سامانه فروش سهام عدالت توسط کارگزاری سهام عدالت اقدام به فروش سهام عدالت کنند. اما ارزش سهام عدالت رو به کاهش است و راهبرد معاصر در این خبر بررسی میکند که آیا فروش سهام عدالت منطقی است؟
ارزش سهام عدالت 532 هزار تومانی در مرداد ماه تا نزدیک قله 21 میلیون تومان پیش رفت که در آن زمان بسیاری از سهامداران درخواست فروش سهام خود را ثبت کردند.
در واقع وقتی که سهامداران در میانه مرداد ماه درخواست فروش 60 درصد از سهامشان را ثبت کردند انتظار داشتند 12.6 میلیون تومان برایشان واریز شود، اما سهامی که درخواست فروش آن برای دریافت حدود 12 میلیون تومان ثبت شده بود اگر الان فروخته شود در بیشترین رقم 9 میلیون تومان واریز خواهد شد.
اگر این 9 میلیون تومان به صورت یک جا یا در چند نوبت به صورت عمده واریز می‌شد فروش سهام منطقی به نظر می‌رسد، اما واریزی‌ها همچنان خرد است، در هفته گذشته نیز برخی از کارگزاری‌ها واریز پول سهام عدالت را از سر گرفتند نیز مبلغ آن کمتر از 100 هزار تومان بود.
در حالی واریزی‌های خرد ادامه دارد که قرار بود این نوع پرداخت برداشته شود و سهامداران پول سهامشان را در رقم‌های عمده دریافت کنند.
از آنجایی که ارزش سهام عدالت به عملکرد بازار سرمایه بستگی دارد و پیش‌بینی کارشناسان نسبت به آینده بورس مثبت است، می‌شود اینطور در نظر گرفت که ارزش سهام عدالت کمتر از این نشود و رشد کند.
کاش ارزش سهام عدالت نسبت به زمان ثبت درخواست، واریزی‌های خرد و پیش‌بینی مثبت نسبت به آینده بورس و سهام عدالت این سیگنال را می‌دهد که درخواست‌های فروشی که در روزهای اوج قیمت سهام عدالت ثبت شده حذف شوند.
در این خصوص امکان حذف درخواست فروش از سوی کمیته فنی سهام عدالت تصویب شده و احتمالا از هفته آینده اجرایی شود.
محمود حسنلو، مدیر فنی سهام عدالت در این خصوص به تجارت‌نیوز گفت: موضوع امکان حذف درخواست فروش سهام عدالت به صورت جدی در حال پیگیری است و احتمالا طبق قولی که داده‌ایم از اوایل هفته آینده سهامداران می‌توانند درخواست فروش سهامشان را حذف کنند.
وی افزود: تمام تلاش ما این است که هر سهامداری که درخواست لغو سفارش را زد، هر تعداد سهامی که فروخته شده که هیچ اما درخواست فروش مابقی سهامی که فروخته نشده حذف شود.
در پایان معاملات امروز بازار سهام، ارزش سهام عدالت با افزایش 567 هزار و 529 تومانی معادل 4.03 درصدی همراه بود. ارزش سبد 532 هزارتومانی سهام عدالت به 14 میلیون و 635 هزار و 123 تومان رسید. با احتساب این موضوع، ارزش ۶۰ درصد قابل فروش سبد ۵۳۲ هزار تومانی سهام عدالت به 8 میلیون و 781 هزار و 73 تومان رسیده است.
همچنین ارزش سهام عدالت یک میلیون تومانی به 28 میلیون تومان رسید که ارزش 30 درصد قابل فروش آن 8 میلیون و 400 و همچنین ارزش 60 درصد سهام قابل فروش آن 16 میلیون و 800 هزار تومان است .
معاملات امروز بازار سرمایه درحالی به پایان رسید که شاخص کل این بازار با رشد 24 هزار واحدی در ارتفاع یک میلیون و 514 هزار واحد ایستاد.
پس از وقفه حدود دو ماهه در واریزی پول سهام عدالت، از هفته گذشته واریزی‌های حاصل از فروش سهام عدالت از سر گرفته شد، اما سهامداران نسبت به این واریزی‌ها ناراضی هستند زیرا همچنان مبلغ آنها کمتر از 100 هزار تومان است.
در این خصوص کارگزاری مفید نیز همانند فارابی (سامانه سعدی) از فرایند کند فروش سهام عدالت می‌گوید اما از فروش سهام عدالت در روزهای آینده خبر داده است.
روابط عمومی کارگزاری مفید در خصوص فروش سهام عدالت طی هفته‌های اخیر به تجارت‌نیوز اعلام کرده است: به طور کلی با توجه به شرایط بازار در هفته‌های گذشته و طبق قواعد تعیین شده برای فروش سهام عدالت، عملیات فروش این نوع سهام با دشواری پیش می‌رود. فروش سهام عدالت به طور بلوکی مبتنی بر مذاکره با خریداران بزرگ است. این مذاکرات دائما جریان دارد اما درجه موفقیت آن را شرایط بازار تعیین میکند.
براساس اعلام کارگزاری مفید، باوجود این، طی روزهای گذشته که شرایط بازار اندکی بهبود یافته، فروش سهام عدالت از سوی کارگزاری مفید موفقیت بیشتری داشته است. بخشی از تقاضاهای فروش را پاسخ داده و فرایند واریز وجوه طبق روال پیش می‌رود. فروش سهام باقی مانده در دستور کار قرار دارد و مذاکرات برای آن در جریان است اما این موضوع بستگی به شرایط بازار دارد.
در حالی که فروش سهام عدالت برای سهامدارانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند نسبت به قبل سخت‌تر شده، کسانی که روش غیرمستقیم را انتخاب کرده‌اند در 11 استان می‌توانند سهامشان را معامله کنند.
سهامدارانی که در زمان تخصیص سهام عدالت در استان‌های خراسان جنوبی، خراسان شمالی، قم، گلستان، کرمانشاه، مرکزی، اردبیل، بوشهر، یزد و ایلام حضور داشته‌اند، نماد شرکت‌های سرمایه‌گذاری در این استان‌ها در بورس قابل معامله است و می‌توانند نسبت به فروش سهامشان تا سقف 60 درصد اقدام کنند.
تا دو هفته قبل سهامداران تنها در پنج استان می‌توانستند سهامشان را بفروشند، سقف فروش برای این گروه نیز همانند کسانی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند 60 درصد است و تا دهه فجر این سقف به 90 درصد می‌رسد.
از لحاظ قیمتی نیز ارزش سهام عدالت در سه استان خراسان جنوبی، زنجان و مرکزی نسبت به دیگر استان‌ها بیشتر است، به عبارت دیگر هر سهم از سهام عدالت در شرکت سرمایه‌گذاری استانی خراسان جنوبی با نماد «وسخراج» با قیمت 216 تومان گران‌ترین سهم نسبت به سهام عدالت در دیگر استان‌هاست.
همچنین طبق آخرین برآوردها در روز شنبه 19 مهر ماه ارزش برگه سهام عدالت 532 هزار تومانی معادل 14 میلیون و 661 هزار تومان است.
حدود ۱۵ سال پیش، دولت با هدف گسترش عدالت اجتماعی، بخشی از دارایی‌های خود در شرکت‌های زیرمجموعه را به قشر زیادی از مردم واگذار کرد. (افراد تحت پوشش کمیته امداد امام خمینی، سازمان بهزیستی، روستاییان و عشایر، کارگران فصلی و ساختمانی، کارکنان و بازنشستگان لشگری و کشوری و... جزو اولین گروه‌های دریافت‌کننده سهام عدالت بودند) اما مدیریت سهام عدالت تا اردیبهشت‌ماه سال جاری در دست مشمولان سهام عدالت نبود.
در حال حاضر نیز، ۶۰ درصد از این سهام قابل فروش بوده و تا بهمن‌ماه سال جاری، به صورت کامل آزادسازی می‌شود. اما آزادسازی سهام عدالت تاکنون با حواشی و مشکلات زیادی همراه بوده است. در این گزارش، مشروحی از اقدامات لازم برای فروش سهام عدالت، نحوه مدیریت آن، موانه فروش و... مطرح شده است.
سهام عدالت اختصاص‌یافته به مشمولان در سه دسته قرار می‌گیرد. سبد سهام عدالت به دسته‌های ۴۹۲ هزار تومانی، ۵۳۲ هزار تومانی و یک میلیون تومانی تقسیم می‌شود. (ارزش هرکدام از این سبدها متفاوت است، اما تعداد زیادی از افراد، مشمول دریافت سبد ۵۳۲ هزار تومانی سهام عدالت شدهاند).
مدیریت سهام عدالت به دو روش مستقیم و غیرمستقیم تقسیم می‌شود. سهامداران عدالت تا اواسط خردادماه سال جاری، فرصت انتخاب نحوه مدیریت سهام خود را داشتند. افرادی که قصد داشتند مدیریت سهام را خود برعهده گیرند، می‌توانستند با مراجعه به سامانه سهام عدالت، آزادسازی مستقیم را انتخاب کنند. اگر شخصی درخصوص این امر اقدام نکرده است، مدیریت غیرمستقیم به‌صورت پیش‌فرض برای این دسته از افراد انتخاب می‌شود.
در مدیریت غیرمستقیم، مدیریت سهام عدالت به شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی سپرده می‌شود. درمجموع ۴۹ شرکت سرمایه‌گذاری استانی وجود دارد که از این تعداد، ۳۶ شرکت در بورس و فرابورس پذیرش شدهاند و قابلیت معامله دارند. در این روش مدیریتی، سهامدار به بررسی تمام نمادهایی که در پرتفوی سهام عدالت قرار می‌گیرند، ندارد و تنها با یک نماد که به شرکت سرمایه‌گذاری استانی خود مربوط است، سروکار دارد. سود دریافتی سهامداران در این حالت به وضعیت فعالیت این شرکت‌های سرمایه‌گذاری وابسته خواهد بود. (سهام عدالت فوت‌شدگان در گروه مدیریت غیرمستقیم سهام عدالت قرار می‌گیرد).
از مجموع ۴۹ شرکت سرمایه‌گذاری استانی، ۳۶ شرکت در بورس و فرابورس پذیرش شده و ۱۳ شرکت باقی‌مانده غیر بورسی هستند. بنابر تصمیمات گرفته‌شده، هلدینگی از ۱۳ شرکت باقی‌مانده تشکیل خواهد شد و روسای اتاق تعاون ایران، اتاق بازرگانی و سازمان خصوصی‌سازی به عنوان موسس این هلدینگ درنظر گرفته خواهند شد. (۱۳ شرکت باقی‌مانده به صورت جدا از یکدیگر وارد بورس نمی‌شوند و مجموع ۱۳ شرکت در یک هلدینگ قرار گرفته و این هلدینگ در بورس پذیرش خواهد شد).
مشمولان سهام عدالت برای پیگیری وضعیت سهام خود باید به سامانه سهام عدالت (samanese.ir) مراجعه کنند. سهامداران می‌توانند با وارد کردن کد ملی و شماره تلفنی که در سامانه سهام عدالت ثبت کرده‌اند به پنل خود دسترسی پیدا کنند. باید توجه داشت که برای اطلاع از وضعیت سهام عدالت، وارد کردن اطلاعاتی مانند کدملی، شماره شناسنامه، سال تولد، نام پدر و... ضروری است. اگر شخصی سهامدار عدالت محسوب نشود، در سامانه اخطاری مبنی بر تعلق نگرفتن این سهام برای وی ارسال می‌شود. همچنین افراد می‌توانند با مراجعه به کارگزاری ناظر خود و پنل مدیریتی اختصاص‌یافته به آنها، وضعیت دارایی‌های خود، میزان فروش و... را مشاهده کنند.
ماه‌ها از آزادسازی سهام عدالت می‌گذرد و در گزارش‌های بسیاری از مشکلات دارندگان سهام عدالت صحبت شده، اما تاکنون هیچ راهکاری برای رفع این موانع و مشکلات ارائه نشده به مرحله اجرا نرسیده است و نهادهای مسئول و مدیرانی که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم با آزادسازی سهام عدالت مرتبط هستند، تنها به بازگویی تنها دلیل ارائه‌شده درخصوص این موضوع که عدم مطابقت شماره شبا و شماره تلفن واردشده است، می‌پردازند.
مسئولان بسیاری اعلام کرده‌اند که سهامداران عدالت برای رفع مشکلات خود درخصوص فروش سهام، عدم واریز وجه حاصل از فروش، واریز مبالغ کم و ناچیز و... به سایت‌های نهادهای مرتبط مراجعه کنند، اما آیا تاکنون راه‌حل‌های ارائه‌شده به سهامداران کمکی کرده است؟ بنابر نظرات مشمولان سهام عدالت و گزارش‌های متعدد از موانع جدید سهامداران، به نظر می‌رسد هیچ یک از این راهکارها، راهگشا نبوده است.
واضح است که آمادگی و زیرساخت لازم برای آزادسازی سهام عدالت که بخش بزرگی از جامعه را دربر می‌گیرد، فراهم نبوده و تاکنون نیز تلاشی برای فراهم‌سازی شرایط لازم نشده است. جاماندگان سهام عدالت، وارثان سهام عدالت اشخاص فوت‌شده، اشخاصی که قصد فروش سهام خود را دارند و...، همگی به نوعی با ابهامات زیادی روبه‌رو هستند و همچنان در سردرگمی به سر می‌برند.