به گزارش راهبرد معاصر؛ محسن پاک آیین سفیر پیشین ایران در آذربایجان در گفت و گو با راهبرد معاصر درباره وضعیت فعلی باکو و ایروان گفت: آتش بس در این منطقه پایدار نخواهد بود و حتی اگر به طور موقت برای مدتی کوتاه آتش بس برقرار شود برای تجدید قوا و عقب آوردن مجروحان و معالجه انها است. من بعید می دانم که اتش بسی صورت بگیرد و این طبیعی است که در جنگ طرفین یکدیگر را به نقض آتش بس متهم می کنند. تصمیم آذربایجان برای مقابله با ارمنستان و آزادسازی سرزمین های اشغالی خود، تصمیم جدی است و احتمالا در این زمینه چراغ سبز روس ها را نیز گرفته است.
وی ادامه داد: به نظر نمی رسد که آذربایجان به راحتی آتش بس را قبول کند مگر اینکه چند شهر را بگیرد و تثبیت کند و ارمنستان این مساله را بپذیرد و دیگر حمله نکند. در چنین صورتی آتش بسی انجام می شود و می توان مذاکره کرد و برای بقیه شهرها گفتگو کرد. و اگر مذاکره در آینده باز هم به نتیجه نرسد، آتش بس موقتی خواهد بود و جنگ دوباره شروع می شود. لذا به نظر من، تا زمانی که هفت شهری که در اشغال ارمنستان است، آزاد نشود هیچ کسی نمی تواند آذربایجان را از اینکه برای آزادسازی اراضی اشغال شده خود اقدام می کند منع کند. پس از اینکه این هفت شهر آزاد شد می توان نشست و مذاکره کرد و راه حقوقی بین المللی را با حضور میانجیگران پیدا کرد ولی من بعید می دانم که در این شرایط شاهد آتش بس پایداری باشیم.
این سفیر پیشین کشورمان اذعان داشت: راه حل سیاسی تا زمانی که به رفع اشغال نپردازد جوابگو نخواهد بود. حتی روستاهایی که رییس جمهور اذربایجان ادعا دارد به دست اورده است، مناطق ناچیزی به شمار می روند. این روستاها مناطق کوچکی هستند و سی چهل روستای این چنینی یک شهر نمی شود لذا در مجموع مساله 7 شهر اشغال شده توسط ارمنستان است و در این اشغال هیچ تردیدی وجود ندارد و حتی خود ارمنستان این اشغال را قبول دارد. موضوع قره باغ اما مورد اختلاف آذربایجان و ارمنستان است.
پاک ایین ادامه داد: در رابطه با موضوع قره باغ گفته می شود این منطقه می خواهد مثل تمام مناطقی که در زمان فروپاشی مستقل شدند به استقلال برسد ولی آذربایجان ادعا می کند این منطقه استعداد و ظرفیت های جمعیتی لازم برای استقلال و قلمرو شدن را ندارد. موضوع قره باغ مساله ای اختلافی است و به مذاکره نیاز دارد اما مساله اشغال شهرهای آذربایجان توسط ارمنستان به منظور جلوگیری از حمله آذربایجان به قره باغ موضوعی دیگر است. هر کدام از این شهرها خود تعداد زیادی روستا در پیرامون دارد و در این بین آزادسازی چند روستا نمی تواند به معنی پیروزی مطلق در جنگ باشد.
او با اشاره به نقش ایران در این باره گفت: ایران کماکان طرفین را به خویشتن داری دعوت می کند و از تمامیت ارضی آذربایجان دفاع می کند و خواهان این است که اشغال سرزمینی توسط ارمنستان خاتمه پیدا کند و علاقمند است که تمام این اتفاقات از طریق مسالمت آمیز و با گفتگو صورت بپذیرد و نه با جنگ و این هفت شهر با مذاکره برگردد. اگرچه من بعید می دانم که این اتفاق بیفتد. ارمنستان در حفظ این شهر ها مصمم است و آذربایجان برای پس گرفتن شهرهای خود تصمیم قطعی دارد لذا وقوع آتش بس و اتفاقی خاص قابل تصور نیست.