آمریکا به دنبال برجام 2021

«مصطفی خوش‌چشم»، کارشناس و تحلیلگر مسائل بین الملل در گفتگو با «راهبرد معاصر» با اشاره به سفر رابرت مالی نماینده ویژه آمریکا در امور ایران به مسکو و پاریس و مذاکرات احیای برجام گفت: تبعاً اعضای شورای امنیت سازمان ملل و آلمان که 6 قدرت مذاکره کننده با ایران هستند، می بایست اهداف خود و وضعیت را شفاف‌تر ترسیم کنند تا قبل از اینکه دوره بعدی مذاکرات شروع شود یک درک مشترک از توقع‌ها، اهداف و داشته‌های کشورها برای همه بوجود آید تا سوء تفاهمی بوجود نیاید. البته با توجه به تنش روزافزون در روابط امریکا و روسیه قطعاً آمریکایی ها این احتمال را می دهند که در مذاکرات، روس‌ها بیشتر وزن خود را در حمایت از ایران مصروف بدارند و در مقابل خواسته های امریکا ایران را یاری کنند.

وی افزود: آمریکایی‌ها سعی می کنند با انجام چنین سفرهایی یک وضعیتی را ایجاد کنند تا روسیه را متقاعد کنند که به هر شکل ممکن حمایت آنها از ایران و ایستادگی در مقابل آمریکا را به کمترین سطح برسانند.

خوش‌چشم با اشاره به عضویت ایران در پیمان شانگهای، آن را موجب تقویت موضع جمهوری اسلامی در مذاکرات هسته‌ای دانست و اظهار داشت: با توجه به اینکه دولت آقای بایدن تنش های روزافزونی را با چین، ایران و روسیه پیگیری کرده و می کند، این مسئله باعث شده این سه کشور بیشتر به هم نزدیک شوند بویژه با توجه به خبر خوب اخیری که در زمینه رفع موانع برای عضویت ایران در پیمان شانگهای آمد این نزدیک شدن به شکل روز افزونی اتفاق می افتد و تبعاً در مذاکرات هسته ای هم این نزدیک شدن سه کشور و عضویت ایران در پیمان شانگهای موضع ایران را بیش از پیش تقویت می کند. لذا در راستای اقدامات دیپلماتیک، آقای مالی به روسیه سفر می کند تا با تمهیدات ممکن و تا جایی که می تواند از نزدیک تر شدن مواضع این سه کشور در چارچوب مذاکران وین و برجام جلوگیری کند یا این روند را کُند پیش برود.

این تحلیلگر مسائل بین الملل با تاکید بر اینکه همه‌ طرف‌های برجام خواستار به نتیجه رسیدن آن هستند گفت: برجام معاهده ای است که هدف اصلی آن پایین آوردن سطح تنش است اما مسئله ای که ایجاد مشکل می کند این است که طرف های درگیر حاضر به پرداخت هزینه ها نیستند و سعی می کنند با کمترین هزینه به این مهم برسند. طرف آمریکایی اصولاً هدف از برجام را مهار جمهوری اسلامی ایران می داند و سعی می کند برای این موضوع تحریم ها را نگه دارد چرا که مهار ایران با برجام میسر نیست بلکه با چندین توافق دیگر شبیه برجام که مکمل برجام می شوند، ممکن و میسر خواهد بود.

مصطفی خوش‌چشم با بیان اینکه «تحریم‌ها» مهمترین ابزار آمریکا است و دولت بایدن حاضر نیست برداشتن آن را به منزله یک هزینه‌ پرداخت کند، تصریح کرد: تنها طرفی که هزینه برجام را به طور نقد پرداخت کرده و به طور کامل محق است که درخواست کند طرف دیگر هم کار مشابه انجام دهد، ایران است که تمام هزینه های مندرج در برجام را پرداخت کرد و حالا می بایست در قبال آن امتیازات داده شده را بگیرد که تاکنون این مسئله به دلایل مشخصی رخ نداده است. این در حالی است که برای طرف امریکایی برجام کم هزینه ترین راه برای مهار ایران است چرا که گزینه های دیگر امریکا که غیردیپلماتیک باشند اولاً توفیق آنها زیرسوال است و ثانیاً هزینه های خیلی گزاف تری دارند که اصولاً استفاده از چنین ابزارهایی را زیرسوال قرار می دهد.

وی با تاکید بر اینکه آمریکایی‌ها به دنبال «برجام جدید» هستند اظهار داشت: هدف اولیه امریکا به صورت تصریح شده توسط خانم وندی شرمن و بقیه اعضای دولت بایدن، نسخه به‌روزرسانی شده برجام است. در حقیقت آنچه آنها می خواهند این است که در برداشتن تحریم‌ها به منزله هزینه‌ای که باید پرداخت کنند، هزینه کمتری بدهند و در ازای آن امتیازات بیشتری بگیرند. به عبارت دیگر آنها بدنبال برجام 2021 هستند چرا که در برجام 2015 ایران همه هزینه ها را پرداخت کرده و این طرف امریکایی است که باید هزینه های معوقه خود را پرداخت کند اما آنچه طرف امریکایی می خواهد این است که نسخه جدیدی از برجام را حاکم کند. برای همین است امریکایی ها حاضر به برداشتن همه تحریم های بعد از سال 2015 که برجام منعقد شد، نیستند.

خوش‌چشم در پایان گفت: آمریکایی ها می خواهند بگویند برجام باشد، ایران به همه تعهدات خود پایبند باشد اما طرف امریکایی تنها به بخش کوچکی از تعهدات خود در ذیل برجام پایبند بماند و تحریم هایی که بعد از برجام انجام شد را برندارد. این قطعاً برای ایران هم غیرقابل قبول است و در حقیقت نکته‌ای است که موجب شده مذاکرات احیای برجام تا به حال به نتیجه نرسد.