وعده‌های سرخرمن آمریکا به لبنانی‌ها برای انتقال گاز از مصر

به گزارش راهبرد معاصر، حدود 5 ماه قبل زمانی که طبق ابتکار حزب الله نخستین محموله سوخت ایران وارد بندر بانیاس سوریه شد تا از آنجا به لبنان منتقل گردد، «دوروتی شیا» سفیر ایالات متحده در بیروت اعلام کرد که کشورش ابتکاری برای ورود برق اردن و گاز مصر از طریق خاک سوریه به لبنان در نظر گرفته است.

پشت پرده وعده عجولانه آمریکا برای انتقال انرژی به لبنان

طبیعتا ورود سوخت ایرانی به لبنان طبق ابتکار حزب‌الله آن هم در میان بدترین بحران سوخت این کشور موجب افزایش جایگاه مردمی مقاومت در لبنان شد و هم اکنون نیز می‌بینیم که این سوخت طبق برنامه‌ریزی حزب‌الله در همه مناطق لبنان و به دور از جناح‌بندی فرقه‌ای و سیاسی درحال توزیع است و مشکل بسیاری از مردم را در فصل گرما تا حد زیادی حل کرده است.

بر همین اساس به راحتی می‌توان متوجه شد که ادعای سفیر آمریکا درباره تسهیل انتقال انرژی از مصر و اردن به لبنان با چه هدفی بوده است. آمریکایی‌ها تصور می‌کردند که با این وعده خود می‌توانند جلوی واردات سوخت ایرانی به لبنان را بگیرند. البته کمپین بزرگی توسط مهره‌های آمریکایی-سعودی نیز علیه حزب‌الله هنگام ورود سوخت ایران به لبنان به راه افتاد که نتیجه‌ای نداشت.

طی ماه‌‌های گذشته چندین نشست میان مقامات رسمی لبنان و سوریه و اردن و مصر برای بررسی سازوکار انتقال برق و گاز به لبنان برگزار شده و طرفین چندین توافق‌نامه نیز به امضا رسانده‌اند. حتی یک هیئت عالی از وزرای لبنان بعد از 10 سال به منظور گفتگو در این زمینه به دمشق سفر کرد و مورد استقبال گرم مقامات سوری از جمله «بشار اسد» رئیس جمهوری سوریه قرار گرفت.

چرا پروژه انتقال گاز مصر به لبنان اجرا نمی‌شود؟

اما گذشته از اهداف پشت پرده این پیشنهاد و وعده آمریکا اکنون با وجود گذشت نزدیک به 6 ماه هنوز هیچ اقدام عملی برای انتقال انرژی به لبنان انجام نشده است.

در حال حاضر تیم‌های تعمیر و نگهداری وزارت برق سوریه در آستانه تکمیل عملیات تعمیر قطعات تخریب شده شبکه برق این کشور هستند تا برای اتصال آنها به شبکه برق اردن آماده شوند که در نهایت واردات برق اردن به لبنان از طریق خاک سوریه صورت بگیرد.

«غسان الزامل»، وزیر برق سوریه در این زمینه تاکید کرد که شبکه سوریه طی چند روز کاملاً آماده ارتباط با شبکه اردن خواهد بود و همه آزمایش‌های فنی و اقدامات لازم برای اتصال شبکه های ارتباطی سوریه و اردن و لبنان انجام شده است.

از طرف دیگر در حالی که مسئولان سوریه از همان ابتدای مذاکرات برای انتقال گاز مصر به لبنان، از آمادگی فنی خط لوله گاز عرب خبر دادند، هنوز سوالاتی درباره دلایل تاخیر در پمپاژ گاز مصر به لبنان وجود دارد.

مسئولان سوری در آخرین مذاکرات مربوط به انتقال گاز مصر و برق اردن به لبنان، اعلام کردند که هیچ مانعی برای پمپاژ گاز مصر به لبنان از طریق خاک سوریه وجود ندارد و همه موانع برطرف شده است.

همچنین وزارت نفت سوریه تایید می‌کند که هیچ مشکلی از جانب این کشور برای انتقال گاز مصر به لبنان وجود ندارد و به نظر می‌رسد که موانع موجود در این زمینه مربوط به طرف مصری است. اما قاهره برخی ملاحظات اقتصادی را در این پروژه در نظر گرفته است و عملیات انتقال گاز به لبنان را با روند پمپاژ گاز به کشورهای اروپایی مقایسه می‌کند.

برخی معتقدند مصر نگران است که خط لوله سوریه مورد حمله تروریستی قرار بگیرد؛ مانند اتفاقی که چند ماه قبل افتاد و بنابراین خسارت‌های ناشی از آن می‌تواند به مصر آسیب بزند.

مانع‌تراشی آمریکا در روند انتقال انرژی به لبنان

اما مقامات مصری می‌گویند که هنوز مجوز مستقیم و واضح از جانب آمریکا برای معافیت شرکت‌های خود از تحریم‌های مربوط به «قانون سزار» (تحریم ضد سوریه) را دریافت نکرده‌اند. در همین راستا «طارق الملا» وزیر نفت مصر اخیرا اعلام کرد که این کشور هنوز مجوز و تاییدیه نهایی دولت آمریکا برای شروع پمپاژ گاز به لبنان از طریق خط لوله عرب را دریافت نکرده است.

مسئولان مصری همچنین اعلام کردند که دولت مصر هنوز پیام مکتوب و رسمی از آمریکا در خصوص معافیت از «قانون سزار» دریافت نکرده است و عدم صدور این نامه‌ها تا به این لحظه می‌تواند اجرایی شدن توافقنامه‌های اولیه برای انتقال انرژی به لبنان را به تأخیر بیاندازد.

در این بین به نظر می‌رسد که طرف مصری کاملا محتاط رفتار می‌کند و نگران پیامدهای منفی عدم موافقت آمریکا با انتقال انرژی به لبنان، بر پروژه‌های گازی قاهره است. چند هفته پیش، کمال الحایک، مدیر کل شرکت Electricité du Liban هشدار داد که در صورت توافق با مصر و اردن برای انتقال گاز و برق از طریق سوریه، هیچ معافیت واضحی برای لبنان از هرگونه تحریم احتمالی وجود ندارد.


وی این نگرانی‌ها را به «نجیب میقاتی» نخست وزیر لبنان و «ولید فیاض» وزیر انرژی این کشور و همچنین سفیر آمریکا انتقال داد و اعلام کرد که فقدان ضمانت‌های آمریکایی موجب شده تا انگیزه‌های مصر از بین برود و اقداماتی که برای اجرای پروژه انتقال گاز به لبنان آغاز کرده بود را متوقف کند؛ پروژه‌ای که قرار بود از ابتدای سال جاری اجرا شود.

همچنین دیدارهایی که «عبدالله بوحبیب» وزیر امور خارجه لبنان طی هفته گذشته با مقامات آمریکایی در واشنگتن داشت نشان داد که هنوز شک و تردیدهای قاهره در خصوص معافیت مصر از تحریم‌های قانون سزار برای انتقال انرژی به لبنان از طریق خاک سوریه برطرف نشده است. وی به مقامات آمریکایی اعلام کرد که مصری‌ها پیام‌های اطمینان بخشی از جانب واشنگتن درباره معافیت قاهره از تحریم‌های قانون سزار دریافت نکرده‌اند.

این مسئله همچنین در دستور کار نشست‌هایی بود که بوحبیب با مقامات شورای امنیت ملی و وزارت خارجه آمریکا داشت. وی در این زمینه به مقامات آمریکایی اعلام کرد که مصری‌ها از نظر لجستیکی آماده انتقال گاز به لبنان هستند و همین امر درباره اردن نیز صادق است. اما مصری‌ها نگرانند که تحریم‌های آمریکا منجر به فلج شدن پروژه گازی مصر شود که یک بخش حیاتی برای اقتصاد این کشور محسوب می‌شود. اما مقامات آمریکایی مدعی شدند که تضمین‌های لازم را در این زمینه به قاهره داده‌اند.

آمریکا به دنبال باج‌خواهی از لبنان است؟

با این حال محتوای دیدارهای بوحبیب نشان داد که ایالات متحده همچنان به دنبال کسب امتیازاتی از دولت لبنان برای انتقال انرژی به این کشور است و هنوز به این امتیازات دست نیافته است.

در همین زمینه روزنامه لبنانی الاخبار با استناد به منابع آگاه اعلام کرد، نامه‌ای که اخیرا سفیر آمریکا در بیروت به نجیب میقاتی تحویل داد، شامل موافقت آمریکا در خصوص مستثنی شدن لبنان از پیامدهای قانون سزار نبود و واشنگتن از دولت لبنان و همچنین موسسه برق این کشور می‌خواهد جزئیات کامل توافق نامه‌ها و نام شرکت‌هایی که در روند انتقال گاز به لبنان با آنها قرارداد همکاری امضا شده است را به دولت آمریکا تحویل دهند تا بعد از آن آمریکا موضع شفاف و روشن خود را در خصوص انتقال گاز به لبنان مشخص کند.

منابع وزارت انرژی لبنان اعلام کردند تضمین‌هایی که آمریکایی‌ها برای مصری‌ها فرستادند برای مقامات این کشور کافی نیست.

در حال حاضر وزیر انرژی لبنان در حال کار بر روی توافقنامه نهایی برای واردات گاز از مصر است اما به گفته منابع وزارتی لبنان هرگونه پیشرفت در جهت امضای توافق نامه مذکور نیازمند موافقت نهایی آمریکا و همچنین اجرای شروط بانک جهانی است؛ چرا که طبق اطلاعات، بانک جهانی قرار است تامین مالی فرایند انتقال انرژی به لبنان را بر اساس شرایط خاصی بر عهده بگیرد. بنابراین بازپرداخت بدهی لبنان به بانک جهانی در مراحل آینده برای این کشور چالش آفرین خواهد بود.

در همین زمینه یک منبع وزارتی در لبنان اعلام کرد، مقامات به مردم توضیح نمی‌دهند که قرار است برقی که از طریق سوخت عراق یا گاز مصر و برق اردن برای بخش‌های مختلف لبنان تامین ‌شود در ازای مبالغ بسیار هنگفتی خواهد بود و به همین دلیل باید منتظر بالا رفتن مجدد قیمت برق باشیم. بر این اساس لبنان باید 500 میلیون دلار به عراق برای سوختی که در روز، 3 ساعت برق لبنان را تامین می‌کند بدهد و همچنین حدود 250 میلیون دلار به مصر که قرار است سوخت آن 4 ساعت برق لبنان را تامین کند پرداخت نماید و همچنین 100 میلیون دلار نیز برای انتقال برق از اردن برای تامین برق لبنان در دو ساعت از روز، بپردازد.

بنابراین لبنان برای اینکه بتواند حدود 10 ساعت برق مناطق مختلف این کشور را تامین کند باید 850 میلیون دلار بپردازد. علاوه بر آن شرکت برق لبنان برای نوسازی و فعال‌سازی شبکه خود نیاز به پول دارد و ما در اینجا درباره سالانه یک میلیارد دلار صحبت می‌کنیم.

منبع مذکور لبنانی همچنین تاکید کرد در حال حاضر مذاکراتی میان نخست وزیر و وزرای انرژی و دارایی برای تصمیم گیری درباره پیش نویس بودجه وزارت نیرو و نیازهای شرکت برق در حال انجام است.

با توجه به این موارد، درحالی که قرار بود گاز مصر از هفته‌های ابتدایی سال 2022 به لبنان منتقل شود، این پروژه تا زمان نامشخصی به تعویق افتاده و آمریکا هم‌زمان که وعده انتقال انرژی از مصر و اردن را به لبنان داده، در این روند صراحتا مانع‌تراشی می‌کند. بر این اساس می‌توان نتیجه گرفت تا زمانی که لبنانی‌ها در میان این بیم و امیدهای آمریکا باشند و به وعده‌های آن دل خوش کنند صرفا درحال از دست دادن زمان بدون استفاده از راهکارهای جایگزین هستند./تسنیم