به گزارش راهبرد معاصر، گنجینهای از قدیمیترین نسخ خطی نهج البلاغه دربرگیرنده خطبهها و نامههای امام علی (ع) در مخزن نسخ خطی و نادر کتابخانه ملی ایران نگهداری میشود و کتابت قدیمیترین نسخه نهج البلاغه مربوط به رمضان سال ۵۲۱ هجری قمری است.
نسخه خطی «نهج البلاغه» گردآوری شده توسط بوالحسن محمدبن حسین بن موسی مشهور به سید رضی و شریف رضی است تاریخ کتابت رمضان ۵۲۱ هجری قمری است و کاتب این نسخه قدیمی محمد بن ابوالقاسم بن موسی بن خلیل نوشته شده است. حواشی این نسخه نفیس به دست خط سید حیدر آملی در سال ۷۰۸ هجری قمری است و این نسخه از جهت قدمت اهمیت دارد.
یکی دیگر از نسخههای نفیس «نهج البلاغه» متعلق به سال ۶۳۱ هجری قمری است و بن اسعدبن محمدبن شعروه کاتب این نسخه است که به خط محقق و نسخ بر روی کاغذ سمرقندی نوشته شده است.
صفحات متعدد این نسخه دارای مذهب مرصع با طرحهای اسلیمی و ختایی با جداول متداخل و تسمه زرین و گره سازی زنجیری است که به زرولاجورد به خط نسخ «منها»، «وله علیه السلم» و یا «ومن خط به له علیه السلم» کتابت شده، در آغاز برخی خطبهها نیز شمسه مذهب مرصع با شرفههای کوتاه مشاهده میشود و در صفحات اختتام مذهب مرصع با کتیبههای مضاعف متناظر صدرو ذیل، شمسههای مذهب مرصع که به زر و لاجورد رنگه نویسی شده است.
از دیگر نسخ نفیس خطی «نهج البلاغه» میتوان به کتابت علی بن محمد زید اشاره کرد این کتاب متعلق به سال ۷۰۴ هجری قمری و خط نسخ و کاغذ سمرقندی است.
تزئینات این نسخه نفیس با جلد تیماج دو رویه عنابی و قهوهای روشن، دارای جدول به زر، آغاز نسخه یک صفحه سراسر مذهب با شمسه و دوکتیبه، عناوین ومؤلف رنگهنویسی سفید ابی محرر، عناوین رنگهنویسی محررجلی به زر از دوره ایلخانی، نشانها به زر است. این نسخه از جهت قدمت و تزئینات اهمیت دارد.
«دعاءالصباح» علیبنابیطالب (ع) از دیگر نسخ خطی است که کتابت آن محمدرضا تبریزی است. خط نسخ و کاغذ ترمه است و تزئینات متن در سرفصلها با مرکب قرمز، درصفحات اول و دوم میان سطور طلا اندازی، در بقیه صفحات میان سطورخطوط افقی زر و مشکیجدول دور سطور زر وسیاه و قرمز و آبی، جدول خارجی زر و مشکی است./فارس