نقش میانجی‌گری قطر در معادلات آمریکا و ایران

به گزارش راهبرد معاصر؛ امیر قطر در طی سفر خود به تهران، به دنبال این است که از یک سو نقش کشورش به عنوان یک میانجی گر منطقه ای را احیا کند و از سوی دیگر هدف رئیس جمهور بایدن برای احیای توافق هسته ای را تسهیل ببخشد. تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر در کنفرانسی خبری اظهار داشت: در خصوص مذاکراتی که در وین انجام می شود، قطر همیشه به آنها نگاه مثبت دارد. تنها مسیر برای حل هر گونه اختلافات، از راه های مسالمت آمیز و گفتگو است. ان شالله ما با همکاری همه طرف ها می توان به توافقی عادلانه رسید.

مذاکرات هسته ای وین از ماه مارس متوقف شده است. یکی از موضوعات مورد مناقشه، درخواست تهران برای حذف نام سپاه پاسداران از فهرست سازمان های تروریست خارجی آمریکا است. نزدیک به یک دهه پیش ، سلطان نشین کوچک عمان، مذاکرات محرمانه ای بین دولت اوباما و ایران تسهیل بخشید و در نهایت منجر به توافق هسته ای ۲۰۱۵ ( برجام) شد. بهنام بن طالبلو، کارشناس ارشد بنیاد دفاع از دموکراسی ها بر این نظر است: اکنون قطری ها خود را عمان زمان دولت اوباما می دانند. دوحه امیدوار است که میانجی گری یک توافق نامه ناقص جدید را برعهده بگیرد و تضمین کند که ایران پول نقد زیادی دریافت می کند.

دراین دیدار، امیر قطر با آیت الله خامنه ای و سید ابراهیم رئیسی دیدار کرد؛ اما آن ها از پرداختن به مسئله توافق هسته ای خودداری کردند. همانطور که ایرنا گزارش داد، رهبران در مورد رفع انسداد دارایی های ایران، همکاری در برگزاری جام جهانی ، پیگیری تبادل زندانیان و همکاری در حوزه انرژی با یکدیگر گفتگو کردند.

پایگاه هوایی العدید قطر بزرگترین پایگاه هوایی نظامی آمریکا در خاورمیانه است. جو بایدن برای برجسته کردن اهمیت اتحاد با قطر، در ماه ژانویه میزبان امیر قطر در کاخ سفید بود. در عین حال، سودآورترین میدان گازی قطر در یک منطقه مرزی قرار دارد و با ایران مشترک است. قطر نیز تجارت گسترده ای با جمهوری اسلامی انجام می دهد. روابط با هر دو کشور، قطر را در موقعیت عالی قرار می دهد تا نقش میانجی گر را به طور موثر ایفاء کند. با این حال، تصمیم ایران در ژانویه برای نمایش موشک های سپاه پاسداران در نمایشگاه بین‌المللی دفاع دریایی دوحه برای واشنگتن بسیار ناخوشایند بود. ند پرایس، سخنگوی وزارت امور خارجه در آن زمان مدعی شد: «ما حضور ایران در نمایشگاه دفاع دریایی را رد می کنیم با توجه به اینکه ایران به تنهایی ثبات دریایی در سراسر منطقه خلیج فارس را تهدید می کند».

با این حال، در طی سال ها قطر توانسته در پیچ و خم اتفاقات مهم در منطقه خاورمیانه، اتحاد و ائتلاف سازی های خود را تقویت کند. سال گذشته محاصره اعمال شده توسط شورای همکاری خلیج فارس به رهبری عربستان سعودی عملاً پایان یافت و اوایل این ماه امیر نایف الحجرف، دبیرکل شورای همکاری خلیج فارس، در دوحه نشست شورای همکاری خلیج فارس را برگزار کرد. در حالی که تنش با عربستان سعودی و سایر اعضای شورای همکاری خلیج فارس به طور کامل از بین نرفته، اما تجارت بین طرفین از سر گرفته شده است. به طور مشابه، در حالی که قطر یکی از حامیان اصلی حماس است، مدت طولانی است که روابط غیر رسمی با اورشلیم حفظ کرده است. دوحه اغلب پیام‌هایی را بین اسرائیل و حماس مخابره می‌کند و با ارسال پول نقد به غزه، آتش‌بس را تسهیل کرده است.

اما آیت الله خامنه ای از مقامات قطر خواست که در برابر اسرائیل، از فلسطینیان حمایت و پشتیبانی بیشتری صورت بگیرد. دیروز بلندترین ساختمان دوحه تصویری از خبرنگار الجزیره را به نمایش گذاشت که هنگام پوشش خبری درگیری های مسلحانه در جنین در کرانه باختری کشته شد. الجزیره که متعلق به قطر است به منبع اختلاف بین دوحه و رژیم های دیگر عربی تبدیل شده است که این شبکه اغلب از آنها انتقاد می کند. الجزیره به عنوان پربیننده ترین شبکه تلویزیونی عرب زبان، قطر کوچک را به یک بازیگر موثر تبدیل کرده و به آن نقش بزرگی در شکل دادن به سیاست خاورمیانه داده است.

آقای. آل ثانی قصد دارد سفر خود به ایران را با سفر به ترکیه دنبال کند که تلاش می کند با همسایگان خود صلح کند. او از آنجا به چند پایتخت اروپایی سفر خواهد کرد. قطر به عنوان دومین صادرکننده بزرگ گاز مایع در جهان -که در حال حاضر بیشتر به آسیا می فرستد - قصد دارد جایگزین روسیه تحت تحریم به عنوان تامین کننده اصلی انرژی اروپا شود. ایران که میادین گازی مشترک با قطر دارد، می‌خواهد صادرات نفت به اروپا را از سر بگیرد. آمریکا و کشورهای اروپایی، شاید به اشتباه، امیدوارند که چنین معاملاتی تورم و سایر مشکلات اقتصادی جهانی را کاهش می دهد.در مقابل، ایران می تواند به قطر، میزبان جام جهانی امسال کمک کند تا بر کمبود اتاق هتل خود غلبه کند. طبق گزارش ها، تهران پیشنهاد میزبانی از علاقه مندان به فوتبال از سراسر جهان را در جزیره کیش داده است.