همکاری با «گروه بریکس» چه مزیت‌هایی برای ایران دارد؟

به گزارش «راهبرد معاصر»؛ از همان روزهای ابتدایی پس از جنگ جهانی دوم سازمان های همچون اکو، اپک، آسه آن و ... شکل گرفتند و هدفشان توسعه اقتصادی بود، زیرا اقتصاد جهانی تغییر پارادایم از عوامل ذیل نفوذ کشورهای غربی را تجربه می کرد و تصمیم داشتند به سوی جهان چندقطبی گام بردارند.

این ایده البته مانع بزرگی همچون هژمونی آمریکا و اتحادیه اروپا را در مسیر خود داشت، اما توانست استمرار را چاشنی کار خود کند و سازمان های مذکور ماحصل چنین تلاشی هستند. در نیم قرن اخیر قدرت های نوظهور اقتصادی در جهانی که از تک قطبی خسته شده بودند، دغدغه  توسعه داشتند و سعی کردند هر چه بیشتر در راستای حداکثرسازی منافع خود گام بردارند که «گروه بریکس» نماد چنین رویکردی است.

بریکس به گروهی از کشورهای دارای رشد اقتصادی بسیار بالا اطلاق می شود که فرآیند شکوفایی اقتصادی و صنعتی‌سازی را در سال‌های اخیر با شتاب بیشتری طی کرده‌اند. این عنوان واژه‌ای مرکب از حروف نخست نام پنج کشور برزیل، روسیه، هند، چین، آفریقای جنوبی است که ایده آن از یک دهه پیش شکل گرفت و مشخصه عمده آن این است که اعضایش همگی در زمره اقتصادهای نوظهور تعریف شده‌اند. 

جمهوری اسلامی ایران نیز که این روزها  و در پاسخ به رویکرد تحریم غرب علیه برنامه هسته‌ای خود، سیاست توسعه دیپلماسی منطقه ای را در مسیر شکوفایی می بیند، سابقه تجارت با برخی از اعضای گروه بریکس، به ویژه روسیه، چین و هند را به عنوان جایگزین‌های تجارت با غرب دارد و به توسعه چنین مراوداتی روی خوش نشان می دهد، زیرا سیاست «نگاه به شرق» کشورمان در این چهارچوب معنا می‌یابد.

کشورهای گروه بریکس در زمینه صادرات فنی و مهندسی ظرفیت خیلی خوبی برای پذیرش واردات از جمهوری اسلامی دارند و کشورمان می تواند از این ظرفیت برای صادرات فنی مهندسی که در آن توانمندی دارد، بهره برداری کند

نشست بریکس روز جمعه در پکن و به صورت مجازی برگزار شد و رئیس جمهور کشورمان نیز به دعوت رسمی دولت چین در این نشست حضور داشت و سخنرانی کرد.امنیت غذایی و افزایش بحران‌های مالی در کشورهای توسعه‌یافته از سرفصل های اصلی نشست سال جاری بریکس است.

عباس محمدنژٰاد، کارشناس سیاست خارجی درباره فرصت های پیش روی جمهوری اسلامی ایران از رهگذر ارتباط با «بریکس» و اینکه که آیا همکاری گسترده جمهوری اسلامی با کشورهای عضو بریکس منافع کشور را تامین می کند، به خبرنگار «راهبرد معاصر» گفت: پیوستن جمهوری اسلامی ایران به جمع کشورهای عضو گروه بریکس اهمیت زیادی دارد و کشورهای عضو این گروه شامل کشورهای نوظهور از جمله برزیل، چین، هند، روسیه و آفریقای جنوبی هستند. این کشورها از دو شاخصه مهم برخوردارند که می تواند برای جمهوری اسلامی چه به لحاظ اقتصادی و سیاسی مهم باشد.

وی در تبیین این شاخصه ها افزود: مورد نخست، اینکه کشورهای عضو بریکس از نظر رشد اقتصادی شاخص های خوبی را تجربه می کنند و ارقام رشد اقتصادی خوبی در این کشورها ثبت شده است و این رشد اقتصادی در چارچوب اقتصاد بازار آزادی که آمریکایی ها به دنبال آن هستند، نیست. کشورهای عضو بریکس مدل اقتصادی خاص خود را دنبال می کنند و از این بابت می توانند نزدیکی خوبی با جمهوری اسلامی ایران داشته باشند.

این کارشناس سیاست خارجی عنوان کرد: از بُعد سیاسی کشورهای عضو بریکس جزو کشورهای مستقل به شمار می روند و در چارچوب سیاست های لیبرال دموکرات آمریکایی نمی گنجند. از این رو با توجه به اینکه اعضای بریکس در دسته بندی کشورهای مستقل سیاسی جای دارند و هم از این منظر که از لحاظ اقتصادی کشورهای با قدرت اقتصادی و رشد اقتصادی بالا هستند، می توانند فضای بازارهای جدید را به روی جمهوری اسلامی باز کنند.

محمدنژاد درباره اهمیت تبادل اقتصادی با گروه بریکس در راستای پیشبرد سیاست خنثی سازی تحریم ها تأکید کرد: جمهوری اسلامی می تواند به عنوان کشوری که قصد دارد فضای تازه ای را در میان تحریم های یکجانبه آمریکا برای خود ایجاد کند، ارتباط با کشورهای عضو بریکس را از دو بعد اقتصادی و سیاسی پیگیری کند.

وی با تأکید بر جایگاه اعضای بریکس در اقتصاد جهانی گفت: این کشورها رشد اقتصادی بالایی دارند، در حوزه تجارت قدرتمند هستند، در حوزه صادرات و واردات قدرتمند عمل می کنند، بازارهای اقتصادی خوبی از لحاظ مواد غذایی دارند و می توانند مقصد صادراتی خوبی برای جمهوری اسلامی باشند.

این کارشناس سیاسی تصریح کرد: کشورهای گروه بریکس در زمینه صادرات فنی و مهندسی ظرفیت خیلی خوبی برای پذیرش واردات از جمهوری اسلامی دارند و کشورمان می تواند از این ظرفیت برای صادرات فنی مهندسی که در آن توانمندی دارد، بهره برداری کند.

کشورهای عضو بریکس از نظر رشد اقتصادی شاخص های خوبی را تجربه می کنند و ارقام رشد اقتصادی خوبی در این کشورها ثبت شده است و این رشد اقتصادی در چارچوب اقتصاد بازار آزادی که آمریکایی ها به دنبال آن هستند، نیست

محمدنژاد در تحلیل خود افزود: از این نظر که کشورهای عضو بریکس در حوزه مواد غذایی تولیدکننده های توانمندی هستند، با توجه به اینکه تمام دنیا بعد از جنگ اوکراین دچار مشکل شدند و امنیت غذایی با چالش مواجه شده است، ایران می تواند روی تجارت با این کشورها و واردات مواد غذایی از آنها حساب باز کند و از آنها در حوزه تأمین مواد غذایی و رفع نیازهای روزافزون در این زمینه استفاده کند.

این کارشناس سیاست خارجی به موضوع صادرات مواد ساختمانی که در سفر سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه به ایران مطرح شد، پرداخت و گفت: صادرات محصولات ساختمانی به این کشورها می تواند برای جمهوری اسلامی بازار خیلی خوبی ایجاد کند. این کشورها نگاه مستقلی به موضوعات جهانی و بین المللی دارند؛ بنابراین جمهوری اسلامی با افزایش مراودات سیاسی با کشورهای عضو بریکس می تواند بلوک جدیدی را در حوزه سیاسی ایجاد کند، به ویژه اینکه در فضای کنونی که دنیا به سمت قراردادها و تشکل های منطقه ای و چندجانبه پیش می رود، کشورمان می تواند با عضویت در گروه بریکس و افزایش تعاملات مختلف با کشورهای عضو این گروه، یک بلوک رسانه ای مستقل و قدرتمند شکل دهد.

وی تأکید کرد: هم از بعد اقتصادی و هم از بعد سیاسی افزایش همکاری میان جمهوری اسلامی ایران و کشورهای عضو بریکس و عضویت کشورمان در این گروه می تواند ظرفیت های خوبی را برای ما به وجود آورد.